Pedagogiek B4 Kleuter en communicatie/ontwikkelingsgebieden

• Mentorles
• HBO
• Studiejaar 2

Bijeenkomst 4

Kleuter en communicatie/

ontwikkelingsgebieden 

Terugblik

Spelen, werken en liefhebben 

Spelwerelden (Vermeer)

Spelfasen (Parten)

Speelhoeken in de kleuterklas 

Wat verstaan we onder liefhebben?

Noem de spelwerelden
van Vermeer.

Stuur een foto waar je
coöperatief spel (Parten) ziet.

Vandaag

Kleuters en communicatie 

Spel of geen spel? Didactische impulsen

Ontwikkelingsgebieden kleuters 

Observeren toets oefenen

Communiceren

Wanneer het kind 4 jaar oud is, is het in staat zelfstandig te communiceren met familie en vrienden. 

Het kind begrijpt alledaagse gesprekjes en verhalen. 

Het kind begrijpt “waarom” en zal 

ook zelf steeds meer "waarom “ vragen.

Communicatie is meer dan alleen gesproken taal.

 

communicatie

Toch is de taalontwikkeling bij het jonge kind van groot belang! 

Stimuleren van de taalontwikkeling:

• ga dagelijks met het kind in gesprek.
  
• vertel zelf 
• laat het kind met andere kinderen spelen.
  
• lees veel voor en maak dit interactief.
• maak gebruik van opzegversjes, rijmpjes en liedjes.
• Taal is overal!

12 gouden tips voor het voeren van gesprekken met jonge kinderen en het spelenderwijs leren van woorden.

1. Vertel het kind wat je aan het doen bent.

2. Geef het kind de gelegenheid om zelf te praten.

3. Probeer een reactie uit te lokken door een stilte te laten vallen of        

     prikkelende opmerking te maken.

4. Stel regelmatig open vragen.

5. Neem een kind serieus en praat over wat een kind bedoelt.

6. Reageer positief op de uitingen van het kind, ook al is die uiting niet 

     correct.

7. Probeer een echt gesprek op gang te brengen.

8. leer het kind woorden die passen bij wat er op dat moment gebeurt.

9. Gebruik voorwerpen en plaatjes, gebruik gebaren of doe iets voor.

10. Kinderen zijn graag actief en willen meehelpen: maak hiervan gebruik.

11. Speel (taal)spelletjes met het kind, zing liedjes en zeg rijmpjes op.

12. lees een prentenboek meerdere keren voor.

Spel of geen spel?

De IKEA bezorgt nieuwe tafels in de klas. De conciërge komt om alles in elkaar te zetten. De kinderen mogen de lege dozen gebruiken. Er ontstaan boten, hutten en auto's.

Spel of geen spel?

Freek (5) wil de conciërge helpen. Hij houdt de poten vast en mag ze aandraaien met de sleutel. Als alle poten vast zitten zegt hij: “Zo! Klaar!” En hij gaat tevreden achter de tafel zitten.

00:56

Dit kind speelt

eens

oneens

00:59

Deze kinderen spelen

eens

oneens

00:42

Met dit materiaal spelen kinderen

eens

oneens

spel vs. activiteit 

Bij spel staat het doel niet van tevoren vast. 

Een activiteit bieden we vaak aan om een doel te bereiken.

Het jonge kind leert:

• Holistisch: in het grote geheel
• Spelend
  
• Van binnen naar buiten: eerst bij zichzelf dan de vertaalslag naar buiten zichzelf 
• Doelvrij
  
• Intuïtief
  

Weet je nog? 

De kernactiviteiten:

Spel

Beeldende en constructieve activiteiten

Taalactiviteiten: vertellen, voorlezen, gedicht, gesprekken voeren

werken met gericht ontwikkelingsmateriaal

Representaties maken

Lees- schrijfactiviteiten

Reken-/wiskundeactiviteiten

Onderzoeksactiviteiten

Overige activiteiten

Passende didactiek: thematisch werken vanuit de kernactiviteiten

De filosofie daarbij is: hoe hoger de kwaliteit van de activiteiten, hoe meer bedoelingen gerealiseerd worden.

Anders gezegd:

   Hoe beter de kwaliteit van het spelen, van het construeren, van het spreken, van lezen en schrijven, hoe meer kans op o.a. ontwikkeling van communicatie, leren samenwerken, redeneren, initiatief durven nemen.

Criteria voor goede activiteiten

Betrokkenheid  

Bedoelingen

Betekenisvol  

Bemiddelen de rol van de leerkracht (didactische impulsen) (blz. 294)

Brede ontwikkeling

Bemiddelen: 5 didactische impulsen

1. Gezamenlijk oriënteren op de activiteit 
2. Structureren en verdiepen van de activiteit 
3. Verbreden naar een andere activiteit 
4. Toevoegen van nieuwe handelingsmogelijkheden 
5. Reflecteren op de activiteit   

Video meespelen (ppt op it's)

Meespelen en de impulsen 

Je spiegelt en verwoordt jouw verwondering (Oriënteren)

Je voegt vanuit jouw eigen spel iets toe (ik ga nu……) (Verdiepen)

Je verbreedt binnen de activiteit (he, het lijkt wel een… of ik ga een kijken hoe groot…. Of ik pak…. erbij) (Handelingsmogelijkheden)

Reflectie (1) terug kijken met de kinderen. (Dit is ook een moment om te 

                                                                                      verbreden naar andere activiteiten.)

                    (2) De successen eruit filteren en vergroten

Ontwikkelingsgebieden kleuters

1. Fysieke ontwikkeling

2. Sociaal-emotionele ontwikkeling

3. Cognitieve ontwikkeling

4. Ontwikkeling in de virtuele wereld

Fysieke ontwikkeling 

Grote motoriek

Kleine motoriek

activiteiten bij de kleuters:
kleine motoriek

Zintuigelijke ontwikkeling 

visueel 

auditief

voelen (ook motorische ontwikkeling)

proeven (komt niet vaak in het onderwijs)

Seksuele ontwikkeling 

Seksetypisch gedrag: speelgoed (auto/pop)

Classificeren: oude kleuter maakt onderscheid tussen mannelijk en vrouwelijk

Vrije omgang met lichaam: openlijk gekeken, bevraagd en aangeraakt

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Contact met leeftijdsgenoten 

Graag anderen in omgeving

Egocentrisch

Geen interactie

Voorkeur voor leeftijdsgenoten

Denk aan de samenspelfasen van Parren

Spel

Ook cognitief en maatschappelijke functie

Niet direct een doel

Periodes in spel volgends Piaget:

Preoperationele periode: Symbolische spel, Doen alsof, Meer samenspel, Machtsverhouding omdraaien)

Concreet-operationele periode: Spel volgens regels

Emotionele ontwikkeling 

Angst 

Agressie 

Fantasie 

Angst

niet altijd zichtbaar

 neem het serieus

Benader de angst van het kind rustig en 

start een langzaam proces

Agressie

Instrumentele agressie: wordt gebruikt om iets voor elkaar te krijgen (Het is doordacht).

Vijandige agressie: Andere namen zijn reactieve agressie, impulsieve agressie of de defensieve agressie.

Dit type agressie komt voort uit een reactie op een situatie en/of gevoel. (Het is direct,

rechtstreeks en onverholen)

Fantasie 

Antropomorfiseren (toekennen van menselijke

     eigenschappen aan dingen e.d.)

Magisch denken 

Morele ontwikkeling 

Gewetensvorming: weten wat is goed en fout volgens de normen en waarden en hiernaar proberen te handelen

egocentrisme verminderd
 

Identiteitsontwikkeling

Besef eigen “ik”: zichzelf beschrijven (veranderlijk), behoefte autonomie

Observatie toets 

Koppeling met vandaag:

5. Benoem twee ontwikkelingsgebieden in het handelen (en het denken dat we aannemen) van het kind aan bod komen en licht deze toe.

De geheime wereld van 4 jarigen 

Seizoen 2017 afl 5. (18.00-22.58)

https://www.npostart.nl/het-geheime-leven-van-4-jarigen/17-07-2018/VPWON_1293180

In welke wereld spelen de kinderen (Vermeer)?

In welke speelfase spelen de kinderen (Parten)?

Welke ontwikkelingsgebieden komen voorbij?

Presentaties voor de vakantie 

15-10-2021 inleveren via het inleverpunt in de planner op it's!

Denk aan de juiste bestandsnaam!

Na de vakantie...

Ouders en voorbereiden voor de toets. 

Voorbereidingen op it's 

Fijne stageweek en fijne vakantie!