1.1.3 De zinsdelen - Herhaling -

• Nederlands
• Secundair onderwijs

1.1.3 De zinsdelen - Herhaling -

Wat is een zinsdeel?

Marcel Kiekeboe stelt zijn nieuwe auto voor aan zijn familie en buren.

• Stelt Marcel Kiekeboe zijn nieuwe auto voor aan zijn familie en buren?

• Aan zijn familie en buren stelt Marcel Kiekeboe zijn nieuwe auto voor.

• Zijn nieuwe auto stelt Marcel Kiekeboe voor aan zijn familie en buren.

De persoonsvorm - PV -

Hoe vind je de PV van een zin?

• Marcel Kiekeboe stelt zijn nieuwe auto voor aan zijn familie en buren.
• Stelt Marcel Kiekeboe zijn nieuwe auto voor aan zijn familie en buren.

Het gezegde - wwg of nwg -

Het WWG (werkwoordelijk gezegde)

Marcel Kiekeboe stelt zijn nieuwe auto voor. 

• stelt + voor = PV + adpv --> voorstellen

Marcel Kiekeboe heeft zijn auto voorgesteld.

• heeft + voorgesteld = PV + VD

Marcel Kiekeboe zal zijn auto voorstellen.

• zal + voorstellen = PV + inf

Marcel Kiekeboe loopt nu op wolkjes.

• loopt + op wolkjes = PV + ww. uitdrukking --> op wolkjes lopen (figuurlijk)

Het WWG (werkwoordelijk gezegde)

De buren ergeren zich aan de aankoop van Kiekeboe.

• ergeren + zich = PV + wvn (wederkerend voornaamwoord) zich ergeren

Kenmerken van het WWG:

1. de werkwoorden van het gezegde zeggen wat het onderwerp DOET
2. het gezegde beschrijft een ACTIE  of gebeurtenis.
3. het WWG bestaat uit de PV + andere werkwoorden of kleine deeltjes die bij de PV horen.

Het NWG (naamwoordelijk gezegde)

Kiekeboe is blij met zijn nieuwe auto.

• PV + nwd (naamwoordelijk deel)

De buren schijnen jaloers (te zijn) op Kiekeboe.

• PV + nwd (naamwoordelijk deel)

Charlotte lijkt gelukkig met de aankoop van haar man.

• PV + nwd (naamwoordlijk deel)

Fanny zal de beste chauffeur blijken.

• PV + nwd + inf

Het NWG (naamwoordelijk gezegde)

Kenmerken van het NWG:

1. het belangrijkste werkwoord van een NWG is een koppelwerkwoord = ZWoBBeLS --> zijn, worden, blijk, blijven, lijken, schijnen.
2. de KWW koppelen het onderwerp aan het nwd = bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandignaamwoord. Er wordt verteld hoe het onderwerp IS.
3. het gezegde beschrijft een TOESTAND 
4. het NWG bestaat uit de PV + nwd (+ VD / inf).

Het onderwerp - O -

Hoe vind je het onderwerp in een zin?

Wat is het onderwerp van deze zin?

• Marcel Kiekeboe stelt zijn nieuwe auto voor aan zijn familie en buren.
• Wie + pv (wwg / nwg)?
• Wie stelt voor?
• Marcel Kiekeboe = O = hij voert de handeling uit / hij doet iets

 

Het lijdend voorwerp - LV -

Hoe vind je het LV in een zin?

Wat is het LV van deze zin?

• Marcel Kiekeboe stelt zijn nieuwe auto voor aan zijn familie en buren.
  
• Wat/wie + pv (wwg) + O?
• Wat stelt Marcel Kiekeboe voor?
• zijn nieuwe auto = LV = ondergaat de handeling

Het meewerkend voorwerp - MV -

Hoe vind je het MV?

Wat is het MV van deze zin?

• Marcel Kiekeboe stelt zijn nieuwe auto voor aan zijn familie en buren.
  
• Aan wie/wat // Voor wie/wat + pv (wwg of nwg) + o + rest van de zin?
• Aan wie stelt Marcel Kiekeboe zijn nieuwe auto voor?
• aan zijn familie en buren = MV 

Marcel Kiekeboe is getrouwd met Charlotte

1. WWG
2. NWG

Marcel Kiekeboe is de vader van Fanny en Konstantinopel

1. WWG
2. NWG

Charlotte vindt de kleur van de auto niet mooi.

1. WWG
2. NWG

Kiekeboe houdt wel van roze.

1. WWG
2. NWG

Konstantinopel wordt een beetje misselijk van die roze kleur.

1. WWG
2. NWG

De beste chauffeur is Fanny.

1. WWG
2. NWG

Oefenen

Maak de volgende oefeningen uit de reeks Remediëring:

• oefening 1 - Zoek de pv - 1
• oefening 2 - Zoek de pv - 2
• oefening 5 - Zoek het o - 1
• oefening 6 - Zoek het o - 2
• oefening 9 - Zoek het lv - 1
• oefening 10  - Zoek het lv - 2
• oefening 13 - Zoek het mv - 1
• oefening 14 - Zoek het mv - 2

Oefenen

! Markeer telkens elk woord dat bij het zinsdeel hoort.

Basis: 

1. PV herkennen - Lukt dit nog niet goed maak oefen 3 en 4 van de remediëring
2. O herkennen - Lukt dit nog niet goed maak oefen 7 en 8 van de remediëring
3. LV herkennen - Lukt dit nog niet goed maak oefen 11 en 13 van de remediëring
4. Zinnen ontleden
5. Werken met verschillende zinsdelen - 1
6. Werken met verschillende zinsdelen - 2
7. Werken met verschillende zinsdelen - 3
8. MV wordt O = maak deze opdracht op papier (cursusblad)

Voorbereiden toets

Stappenplan: 

1. Maak de opbouw van deze les. Leg je notities er bij en vul deze eventueel aan als je dat nodig vindt.
2. Lees de theorie aandachtig. Ook hier kan je je eigen notities nog aanvullen als dat nodig is.

Je leerkracht kijkt na of je de opbouw gemaakt hebt als voorbereiding op je test.