eenzaamheid

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Eenzaamheid

Lesdoelen: 

De student kan aan het einde van de les;

• Het verschil uitleggen tussen eenzaamheid en alleen voelen
• kan 3 soorten eenzaamheid benoemen
• 
  

Waar denken jullie aan bij eenzaamheid

Iedereen voelt zich weleens eenzaam of alleen. Wat is eenzaamheid precies? En wanneer is eenzaamheid een probleem?

Wat is eenzaamheid?

Eenzaamheid is je niet verbonden voelen. Je ervaart een gemis aan een hechte, emotionele band met anderen. Of je hebt minder contact met andere mensen dan je wenst. Eenzaamheid gaat gepaard met kenmerken als negatieve gevoelens van leegte, verdriet, angst en zinloosheid en met lichamelijke of psychische klachten.

Eenzaamheid of alleen

Wat is het verschil tussen je eenzaam voelen en je alleen voelen?

Doen

• In tweetallen 
• Schrijf op papier EENZAAM en ALLEEN
• Waar denk je aan bij elk woord?
• Schrijf dat er bij
• Minimaal 6 dingen bij elk woord

Anja Machielse, hoogleraar Humanisme en Sociale Weerbaarheid aan de Universiteit voor Humanistiek, stelt dat er een groot verschil bestaat tussen eenzaam zijn en alleen willen zijn: ‘Eenzaamheid is een gevoel, daar kies je niet zelf voor. Alleen zijn is daarentegen een keuze die bewust kan worden gemaakt.’ 

Eenzaamheid komt zowel voor bij jong als bij oud

1. Eens
2. Oneens

Herkennen jullie eenzaamheid ( COVID) ?

Zien jullie eenzaamheid op jullie stage?

Eenzaamheid kan iedereen overkomen

Eenzaamheid en kwetsbaarheid ontstaan meestal niet van de ene op de andere dag. Het zijn sluipende processen. 

Het kan iedereen – rijk of arm, grote stad of dorp, kinderen of alleenstaand – overkomen. De gevolgen kunnen desastreus zijn.

Er rust nog steeds een taboe op eenzaamheid. Alsof het een schande is dat het jou overkomt. Terwijl het iedereen kan overkomen. 

Opdracht

Zoek het volgende op:

• Welke soorten van eenzaamheid zijn er?
• Welke oorzaken van eenzaamheid kan je vinden?
• Wat kunnen de gevolgen van eenzaamheid zijn?

Sociale eenzaamheid 

Bij sociale eenzaamheid missen de zorgvragers contact met een grote groep mensen om zich heen 

Deze vorm van eenzaamheid kun je goed oplossen door het sociale netwerk van de zorgvrager krachtiger te maken en uit te breiden  

Emotionele eenzaamheid 

Gebrek aan een emotionele band met een partner, familielid of hartsvriend(in) (partner verloren)  

Deze eenzaamheid los je niet op door een netwerk uit te bouwen 

In gesprek gaan met de zorgvrager, zijn de wensen die de zorgvrager heeft realistisch?  

Zorgvrager helpen om het verlies van hun partner te accepteren  

Existentiële eenzaamheid 

Gebrek aan een zinvol leven, of het gevoel ertoe te doen  

Zorgvrager begeleiden naar een bezigheid waaraan hij betekenis ontleent (vrijwilligerswerk)  

Oorzaken eenzaamheid (1)

Verandering van relaties:

• Alleenstaand 
• Scheiding of verlies 
• Slechte relatie 

Oorzaken van eenzaamheid (2)

Omstandigheden:

• geldproblemen 
• mantelzorg 
• pensionering 
• pesten 
• verhuizen 
• werkloosheid 
• woonomgeving 

Gevolgen eenzaamheid

Langdurige eenzaamheid kan leiden tot mentale en fysieke effecten als 

• Slapeloosheid, 
• Angst, 
• Depressie, 
• Verslaving, 
• Hart- en vaatziekten 
• Gevolgen voor het maatschappelijk functioneren zoals uitval op school en werk.

En dat is de reden om wel degelijk alert te zijn op eenzaamheidsgevoelens.

Wat is een gevolg van eenzaamheid?

1. Depressie
2. Verhoogde bloeddruk
3. Verslaving
4. Alle 3

Versterken sociaal netwerk

Vaak worden de volgende stappen gezet:

1. Voorbereiding: leer de persoon goed kennen.
   
2. Breng het netwerk in kaart.
   
3. Verklaar het netwerk.
   
4. Bedenk nieuwe mogelijkheden.
   
5. Maak een actieplan en ga het doen!

Wat is een ecogram?

Ecogram

Met een ecogram brengen we de belangrijke sociale contacten van de zorgvrager in beeld.

Schema/ Overzicht

Ecogram

• Familie
• Andere relaties (vrienden, medebewoners, oude kennissen en collega's, geestelijk raadslieden
• Zakelijke contacten (arts, fysiotherapeut, huishoudelijke of verzorgende medewerker of activiteitenbegeleidster

Het doel van een ecogram

Uit een ecogram kan duidelijk worden:

Welke hulpbronnen de cliënt heeft in zijn omgeving om zijn behoeften te vervullen en waar dit nog versterkt moet worden.

Ecogram

Een sociaal netwerk is belangrijk voor de vervulling van iemands basisbehoeften.

uit onderzoeken:

• helpt bij stress
• preventief tegen depressie, 
  
• Vergroot maatschappelijke kansen van mensen
  
• belangrijk bij het verwerken van ernstige of traumatische gebeurtenissen.
  
• Het stelt mensen in staat anderen te helpen en daardoor voor zichzelf en anderen iets te betekenen.
  

Ecogram maken

Een ecogram heeft de vorm van een ster. 

Je tekent een cirkel in het hart van het schema. 

De rondjes staan voor de persoonlijke contacten van de bewoner

Ecogram maken

Meestal gaat het om een aantal vaste gegevens;

• Gezin van herkomst (G)
• Overige familieleden (F)
•  Vrienden (V)
• Oude buren, collega’s en kennissen (K)  
• Buren (B)
• Medebewoners (M)
• Raadslieden (R)
• Zorgverleners (Z)

Ecogram maken

De cirkels worden via een lijn verbonden met het hart

Er zijn drie soorten lijnen:

Elke lijn is ook met een pijn gericht:

• Van de zorgvrager naar de ander
• Van de ander naar de zorgvrager
• En wederzijds (twee pijlen)

Ecogram maken

Invullen bij elk contact:

P= Praktische steun (materiële functie) 

A= Advies (informatiefunctie) 

G= Gezelschap (aansluitingsfunctie)

E=Emotionele steun (affectieve functie)

Ecogram maken

Voorbeeldvragen bij het maken van een ecogram: 

• Met wie praat u als u het moeilijk hebt? 

• Welke rol speelt deze persoon in uw leven? 

• Met wie gaat u (weleens) naar buiten? 

• Hoe is het contact met familieleden? 

• Bij wie gaat u wel eens op bezoek? 

• Correspondeert (brieven, ansichtkaarten, fax, e-mail) u? En met wie is dat? 

• Gaat u wel eens uit logeren en bij wie? 

Aan de slag

Je gaat je eigen ecogram maken