4.2: De industriële samenleving (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.2: De industriële samenleving (deel 2)

De klassenmaatschappij

Programma

Terugblik/voorkennis

Lesdoelen

Uitleg + aantekeningen

Lesdoelen check

Opdrachten maken + nabespreken

SO

Maandag 2 juni

4.1 + 4.2 + aantekeningen

Terugblik

Wat is het verband tussen verbeteringen in de landbouw en industrialisatie?

Wat is het verband tussen industrialisatie en urbanisatie?

Wat waren de gevolgen van de industrialisatie?

Lesdoelen

Ik kan uitleggen wat een klassenmaatschappij is en hoe die verschilde van een standensamenleving.

Ik kan enkele belangrijke uitvindingen noemen die in de 19e eeuw werden gedaan.

Ik kan uitleggen hoe de wetenschap zich in de 19e eeuw ontwikkelde.

4.1 - De klassenmaatschappij

• Voor 1800: economie draaide om handelskapitalisme → winst maken door handel.

• Na 1800: door industrie (fabrieken) werd winst vooral gemaakt door goederen te produceren.

• Ondernemers wilden zo vrij mogelijk werken → weinig regels over prijzen, werktijden, enz.

Dit heet kapitalisme: winst maken door productie, met zo min mogelijk overheidsregels. 

4.1 - De klassenmaatschappij

Van standen naar klassen:

Door de industrialisatie kwam een nieuwe indeling van de samenleving, want de adel en geestelijken minder belangrijk. De samenleving werd vanaf nu ingedeeld in klassen.

Klasse = Een sociale groep in een industriële en kapitalistische samenleving, waarvan de leden ongeveer hetzelfde bezit en inkomen hebben.

Standenmaatschappij

Voor 1800

Je stand is bepaald vanaf je geboorte en onveranderlijk.

Per stand eigen rechten en plichten.

1) Geestelijken

2) Adel

3) De rest van de bevolking

Klassenmaatschappij

Na 1800

Je klasse hangt af van je werk, geld en bezit. Stijgen in klasse is mogelijk door bijv. rijkdom

Iedereen voor de wet gelijk.

1) Ondernemers,

 2) Middenklasse

3) Arbeiders

4.1 - De klassenmaatschappij

1) Ondernemersklasse:

Rijke ondernemers. Hebben het kapitaal (geld, fabrieken, machines). Leefde in luxe.

2) Middenklasse:

Geschoolde arbeiders. Hadden het iets beter dan arbeiders.

3) Arbeiders

Geen eigen bezit (land, huis of bedrijf). 

4.1 - Nieuwe uitvindingen + wetenschap

Lees: 4.1: Nieuwe uitvindingen 

• Welke belangrijke uitvindingen werden er in de 19e eeuw gedaan?
• Welke klasse profiteerde het eerste van de nieuwe uitvindingen en waarom?

Nieuwe uitvindingen

Door industrialisatie veranderde de samenleving 

razendsnel en werden er veel nieuwe uitvindingen gedaan.

• Verbrandingsmotor (diesel en benzine) verving later de 

stoommachine leidde tot uitvinding van de auto.

• Nieuwe manieren om staal te maken. Staal is sterker dan ijzer.
• Verlichting werd verbeterd door gaslamp en later elektrische verlichting.
• Elektriciteit voor huishoudelijke apparaten, gas voor verwarming. 
• Communicatie: telegraaf en later de telefoon.
  
• Medisch: hygiëne, inenting tegen ziektes en verdoven van mensen tijdens operaties.
• Scheikundigen vonden kunstmest uit.

Uitvindingen leidden tot vooruitgangsdenken: de wereld werd steeds beter en aangenamer.

4.1 - Nieuwe uitvindingen + wetenschap

Lees: 4.1: Nieuwe wetenschap

• Hoe verschilde de nieuwe wetenschap uit de 19e eeuw met de wetenschap van de periodes daarvoor?
• Geef een omschrijving van de volgende wetenschappen:

Nieuwe wetenschappen

Economie
Sociologie
Psychologie
Psychiatrie

Neem de tabel over in je schrift en vul de uitleg van de wetenschappen in (5 minuten).

Evolutietheorie

• Wetenschapper uit de 19de eeuw: Charles Darwin 
• Darwin beweerde dat mensen, dieren en planten zich aanpasten naarmate de tijd voorbij ging: evolutietheorie
• Mensen hebben zich door miljoenen jaren evolutie aangepast zoals we nu zijn
• Zijn leer; darwinisme --> vormt de basis van de moderne biologie

Lesdoelen

Ik kan uitleggen wat een klassenmaatschappij is en hoe die verschilde van een standensamenleving.

Ik kan enkele belangrijke uitvindingen noemen die in de 19e eeuw werden gedaan.

Ik kan uitleggen hoe de wetenschap zich in de 19e eeuw ontwikkelde.

4.1 - De klassenmaatschappij

Voor 1800 was __________ belangrijk: winst maken door te handelen.

Na 1800 gingen ondernemers vooral geld verdienen met de __________ van goederen.

Een economisch systeem waarin winst maken belangrijk is en er zo min mogelijk regels zijn, heet __________.

Aan de slag!

Maak: 4.2, 7 + 8 + 9