8.2 3H/V

8.2 Systematische namen
Naamgeving van alkanen en alkenen
1 / 23
next
Slide 1: Slide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3

This lesson contains 23 slides, with interactive quiz and text slides.

Items in this lesson

8.2 Systematische namen
Naamgeving van alkanen en alkenen

Slide 1 - Slide

Homologe reeksen
  • Koolwaterstoffen zijn onder te verdelen in homologe reeksen
  • Daar is de verhouding tussen aantal C-atomen en H-atomen in de molecuul gelijk
  • Alkaan: CnH2n+2
  • Bijv. n=4 : C4H10

Slide 2 - Slide

Alkanen
  • Alkaan: CnH2n+2
  • Onvertakte en vertakte alkanen
  • Alleen maar enkelvoudige bindingen, dus altijd verzadigd

Slide 3 - Slide

Isomerie
  • Beide moleculen zijn C4H10, maar het zijn wel verschillende moleculen.
  • Dezelfde molecuulformule, maar een andere structuurformule heten isomeren.

Slide 4 - Slide

Waarom naamgeving?
  •  Naamgeving is door het IUPAC bedacht, zodat iedereen overal ter wereld over het zelfde molecuul praat
  • Als 2 mensen over butaan praten, dan weten ze allebei welke structuurformule daarbij hoort.

Slide 5 - Slide

Naamgeving van onvertakte alkanen
  • Het aantal C-atomen bepaalt de stamnaam volgens 8.13 (uit je hoofd leren!)
  • Propaan, pentaan, methaan, ethaan, enz...

Slide 6 - Slide

Naamgeving van vertakkingen
  • Vertakking noem je alkylgroepen
  • Dus een vertakking van 1 C: methyl
  • Vertakking van 2 C: ethyl

Slide 7 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • Gaan de naam van dit molecuul afleiden
  • Veel kleine regeltjes
  • Nalezen op blz 244

Slide 8 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • Begin met zoeken naar de langste onvertakte keten C-atomen. Dat is de hoofdketen: de stam. Hier zijn dat er 6.
  • 6 C-atomen heeft als stamnaam hexaan (tabel 8.13), dus wordt de stamnaam hexaan.

Slide 9 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • De zijgroepen zitten op een bepaalde plek en die nummer je. Je kan van links naar rechts of van rechts naar links nummeren. Je moet zo laag mogelijke nummering hebben
  • L -> R: 3, 5, 5
  • R -> L: 2, 2, 4
  • 2 < 3, dus we tellen van R ->L

Slide 10 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • De zijgroepen worden vóór de hoofdketen vermeld, met het nummer waar de zijgroep aan de hoofdketen vast zit:
    Op C-atoom 4 zit een ethylgroep en op C-atoom 2 zitten twee methylgroepen:
    4-ethyl

Slide 11 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • Komt eenzelfde zijgroep vaker voor, dan gebruik je numerieke voorvoegsels.
  • Methylgroep komt twee keer voor, dus krijg je dimethyl
  • Di- is het numerieke voorvoegsel voor twee.

Slide 12 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • Stamnaam: hexaan
  • Zijgroepen:
    4-ethyl
    2,2-dimethyl
  • Zijgroepen komen in alfabetische volgorde voor (zonder numeriek voorvoegsel), dus:
    ethyl komt voor methyl

Slide 13 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • Getallen worden gescheiden door een komma
  • Een getal en letter worden gescheiden door een streepje

  • 4-ethyl-2,2-dimethylhexaan

Slide 14 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • Wat is de naam van dit alkaan?

Slide 15 - Slide

Naamgeving van een alkaan
  • Stamnaam: pentaan
  • Zijgroepen: methyl op C-atoom 2 en ethyl op C-atoom 3
  • 3-ethyl-2-methylpentaan

Slide 16 - Slide

Naamgeving van een alkeen
  • Alkenen: CnH2n
  • Lijkt op naamgeving voor een alkaan, maar 2 veranderingen:
  1. uitgang is niet -aan, maar -een
  2. plaats van dubbele binding wordt weergegeven met een nummer

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Wat is de naam van dit alkeen?

Slide 21 - Open question

Naamgeving van een alkeen
  • Langste onvertakte keten van C-atomen waarin de dubbele binding voorkomt: 5 C-atomen: pent- als stamnaam
  • Uitgang -een. Tellen vanaf waar de dubbele binding begint (2), dus pent-2-een.
  • 2 methylgroepen: 4,4-dimethyl
  • 4,4-dimethylpent-2-een

Slide 22 - Slide

Samengevat
  • Homologe reeks is een groep stoffen die dezelfde algemene formule heeft:
    Alkanen: CnH2n+2
    Alkenen: CnH2n
  • Isomeren zijn stoffen met dezelfde molecuulformule, maar een andere structuurformule 
  • Voor naamgeving gebruik je de regels

Slide 23 - Slide