Maatschappijkunde - CRIMINALITEIT H4 (terugblik)

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

CRIMINALITEIT H4

Maatschappijkunde

4. Nederland is een rechtsstaat

1. Wat is een rechtsstaat?

2. Hoe wordt de macht van de overheid beperkt?

3. Wat zijn de problemen van onze rechtsstaat?

Rechtsstaat

Een land waar de rechten en de plichten van de burgers en de overheid in de wet zijn vastgelegd

2 taken overheid

Rechtshandhaving en rechtsbescherming

Rechtshandhaving

• Handhaven van de rechtsorde
  

• Als jij de wet overtreedt, dan mag de overheid optreden
  

• Bijvoorbeeld: de politie houdt iemand aan voor een overval
  

Rechtsbescherming

• Burgers worden beschermd tegen een te grote overheidsmacht en tegen willekeur door de overheid
  

• Rechten van de burgers beschermen
  

• Rechter geeft iemand pas straf als de schuld is bewezen
  

4. Nederland is een rechtsstaat

1. Wat is een rechtsstaat?

2. Hoe wordt de macht van de overheid beperkt?

3. Wat zijn de problemen van onze rechtsstaat?

Scheiding der machten 

(Trias politica)

-Wetgevende macht

-Uitvoerende macht

-Rechterlijke macht

Trias politica

Wetgevende macht

Stelt wetten vast waaraan burgers en de overheid zich moeten houden

• De regering (Koning + ministers)
  
• Gekozen parlement (Eerste en Tweede Kamer)
  

Regering

Parlement

Voorbeelden

• Verplicht mondkapjes dragen
  

• Geen telefoon op de fiets
  

• Geen reclame tussen kinderprogramma's
  

Uitvoerende macht

Zorgt ervoor dat wetten worden uitgevoerd en nageleefd

• Ministers (Ministerie van Veiligheid en Justitie)

• OM (Openbaar Ministerie)
• Politie

Voorbeelden

• Het Ministerie van Veiligheid en Justitie geeft de politie de opdracht om de avondklok te handhaven
  

• Het Openbaar Ministerie (OM) vervolgt een relschopper
  

• De politie pakt een inbreker op
  

Rechterlijke macht

Beoordeelt of wetten goed worden nageleefd en doet uitspraken in conflicten

• 2450 rechters
  
• Zelfstandig
• Onafhankelijk en onpartijdigheid 

Voorbeelden

• Rechter spreekt een verdachte vrij omdat er niet voldoende bewijs is
  

• De rechter veroordeelt een minister omdat deze heeft gesjoemeld met geld

4. Nederland is een rechtsstaat

1. Wat is een rechtsstaat?

2. Hoe wordt de macht van de overheid beperkt?

3. Wat zijn de problemen van onze rechtsstaat?

Veiligheid of privacy?

Rechtshandhaving 

vs.

Rechtsbescherming

Terroristische aanslag -> meer camera's, fouilleren, inhoud tas controleren, in de gaten worden gehouden op internet

Ongelijke behandeling (1)

• Verschillen inkomen, opleiding, werk of cultuur
  

Je kan je minder goed verdedigen (niet weten wat je rechten zijn, het begrijpen van de juridische taal, duurdere advocaat)

• Vooroordelen
  

Politie, officieren van justitie en rechters verwachten dat bepaalde criminaliteit vaker voorkomt onder allochtone

Ongelijke behandeling (2)

• Grotere pakkans
  

Winkeldieven zijn makkelijker te pakken dan fraudeurs

• Zwaarder gestraft
  

Allochtonen worden in verhouding strenger gestraft

Ongelijke behandeling (3)

• Sneller aangifte
  

Mensen doen sneller aangifte als ze te maken hebben met een criminele allochtoon

Botsende grondrechten

Artikel 7. Vrijheid van meningsuiting  

vs. 

Artikel 1. Verbod op discriminatie

Zelfstandig werken

• Begrippenlijst maken
  
• Samenvatting maken
• Leren