Les 2: baby, peuter, basisschoolkind

• Didactiek
• MBO
• Studiejaar 2

Les 2:

baby, peuter, basisschoolkind

Energizer

In welke fase zit ik?

Er wordt een uitspraak gezegd en je kiest of dit bij baby, 

peuter of kleuter past. Loop naar het juiste bordje.

Baby 0-1 jaar

• Zijn afhankelijk van ouders/verzorgers
  
  
• Reageert in het begin alleen vanuit reflexen
• Reflex = automatische reactie op prikkels
  
  
• Voorbeelden reflexen:

Zuigreflex: zuigen bij aanraken mondje (voor voeding)
Grijpreflex: handjes sluiten om iets vast te houden

Kenmerken lichamelijke en motorische ontwikkeling

Gewicht bij geboorte: ± 3 kilo

Lengte bij geboorte: ± 50 cm

Hoofdomtrek: ± 40 cm

Gehoor werkt direct na geboorte

Eerste tandjes rond 6 maanden

Lengte bij 1 jaar: ± 75 cm

Belangrijke motorische mijlpalen

Omrollen

Voorwerpen vasthouden

Zelfstandig zitten

Kruipen

Grijpen met duim en wijsvinger

Staan

Lopen

Dreumes 1-2 jaar

• Nog afhankelijk, maar ontdekt meer zelf
  
  
• Kan steeds meer zelfstandig bewegen
  
  
• Belangrijk: ontwikkeling stimuleren maar niet forceren

Wat is een reflex bij baby’s?

1. Een bewuste handeling
2. Een automatische reactie op prikkels
3. Een manier om te praten
4. Een spelletje met ouders

Zet deze motorische mijlpalen in de juiste volgorde:
Zitten
Kruipen
Lopen
Omrollen

Waarom is het belangrijk om de motorische ontwikkeling van een dreumes te stimuleren?

1. Omdat het moet van de dokter
2. Omdat het zorgt dat het kind sneller leert praten
3. Omdat het kind dan minder hoeft te slapen
4. Omdat het kind daardoor nieuwe bewegingen en vaardigheden leert

• Baby kopieert gedrag van anderen (nadoen is belangrijk).
  
  
• Spullen in de mond stoppen → orale fase (manier om te ontdekken).

Geestelijke en sociale ontwikkeling

• Baby gebruikt lichaamstaal en huilen om aan te geven dat er iets is.
  
  
• Door veel te praten leren baby’s en dreumesen klanken en woorden.
  
  
• Rond het einde van de dreumesfase → korte zinnen van twee woorden.

Hechting en emoties

• Hechting = positieve band tussen kind en vaste verzorger.
  
  
• Hechting is belangrijk in de babyperiode.
  
  
• Baby voelt zich veilig bij bekende mensen.
  
  
• Dreumes leert dat iemand die weggaat ook weer terugkomt (basisvertrouwen).

Wat betekent hechting bij een baby?

1. Dat een baby een sterke band krijgt met een vertrouwd persoon
2. Dat een baby leert lopen
3. Dat een baby andere kinderen nadoet
4. Dat een baby begint te praten

Peuters

• Leeftijd: 2 tot 4 jaar

• Peuters zijn echte ontdekkers

• Ze kennen weinig angst of gevaar

• Leren veel door te doen en uit te proberen

Lichamelijke en motorische ontwikkeling

• Lichaam verandert → minder babyvet, langere ledematen

• Bewegen zorgt voor groei en verandering in lichaam

• Peuter leert zindelijk worden → zelf aangeven dat hij/zij moet plassen of poepen

Motorische vaardigheden

• Zelf leren lopen, rennen, klimmen en op één been staan

• Bewegingen worden steeds beter gecoördineerd

• Evenwicht en spierkracht nemen toe

Leren door te spelen en ontdekken

Puzzels maken, blokken bouwen, kleuren, simpele spelletjes doen

Spel stimuleert motoriek én denkontwikkeling

Ontdekken

• Peuter gaat actief op zoek naar nieuwe dingen.

• Leert door anderen na te doen → imiteren.

• Ontdekt de wereld door zelf te proberen en te herhalen.

Waarom is het belangrijk dat kinderen spelenderwijs leren bewegen?

1. Omdat ze zo sneller nieuwe spelletjes leren
2. Omdat ze dan minder moeite hebben met lezen en schrijven
3. Omdat het hun motoriek, coördinatie, kracht en zelfvertrouwen ontwikkelt

Taalontwikkeling

• Taal groeit snel in deze fase.

• Rond 3 jaar → peuter begrijpt eenvoudige gesprekken.

• Zinnen bevatten meestal 3 tot 5 woorden.

Gedrag

• Belonen van goed gedrag werkt motiverend.
  
  
• Peuter wil meer zelf bepalen → “nee”-fase / peuterpuberteit.

• Leert zelf keuzes maken en grenzen opzoeken.

Sociaal gedrag

• Peuters spelen meestal naast elkaar in plaats van echt samen.

• Delen is nog moeilijk.

• Ze begrijpen emoties van anderen nog niet goed.

• Zien zichzelf als middelpunt van de wereld (egocentrisch denken).

Kleuters

• Leeftijd: 4 tot 6 jaar

• Lichaam wordt slanker en sterker (babyvet verdwijnt).

Kleuters kunnen:

Steeds beter rennen

Springen

Klimmen en balanceren

Touwtjespringen

Traplopen en 

eenvoudige sport- of spelbewegingen uitvoeren

Wat is een voorbeeld van fijne motoriek bij kleuters?

1. Rennen en springen
2. Klimmen in een klimrek
3. Knippen en tekenen
4. Touwtjespringen

Fijne motoriek ontwikkelt zich ook → beter tekenen, knippen, puzzelen en schrijven.

Beweging wordt soepeler en meer gecontroleerd.

Ze leren hun lichaam beter kennen en gebruiken.

Geestelijke en sociale ontwikkeling

• Fantasie is groot → rollenspellen en doen-alsof-spel zijn belangrijk.

• Taalvaardigheid groeit snel → kleuters vertellen verhalen en stellen veel vragen.

• Ze kunnen beter begrijpen hoe anderen zich voelen (empathie ontwikkelt zich).

• Leren samen spelen en rekening houden met anderen.

• Willen zelfstandiger worden, maar hebben nog duidelijke grenzen nodig.

• Begin van schoolse vaardigheden: concentreren, luisteren, samen werken.

Wat leren kleuters in hun sociaal-emotionele ontwikkeling?

1. Zelfstandig fietsen zonder zijwieltjes
2. Rekening houden met anderen en samen spelen
3. Alleen thuis blijven
4. Leren praten

QR-spel!

Maak een tweetal en pak een wisbord.

Scan alle 20 de vragen met je telefoon en schrijf jullie antwoord op het wisbord.

Na 5 vragen ga je naar de docent om de vragen te laten nakijken.

Wie heeft de meeste punten na 20 vragen.