Van grondwet naar Pacificatie

Van grondwet naar Pacificatie
1 / 12
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

This lesson contains 12 slides, with interactive quiz, text slides and 1 video.

Items in this lesson

Van grondwet naar Pacificatie

Slide 1 - Slide

Dictatuur
Democratie
Constitutie
Republiek
Rechtsstaat
Censuur
Géén verkiezingen

Slide 2 - Drag question

Staatsinrichting
  • Kenmerken van de rechtsstaat / parlementaire democratie herkennen:
  • 1. Scheiding der machten
  • 2. Onafhankelijke rechtsspraak
  • 3. Democratie
  • Republiek: volksvertegenwoordiging in een parlementair stelsel
  • Monarchie: koninkrijk met één heerser
  • Constitutionele monarchie: macht koning gebonden aan de grondwet

Slide 3 - Slide

Liberalisme
  • 18de eeuw: absolute koningen hebben alle macht
  • Ontstaan liberalisme: burgers eisen vrijheid van overheidsbemoeienis 
  • Dus: geen belastingen, weinig wetten
  • Rijke fabriekseigenaren buiten dit uit: géén bescherming voor arbeiders
  • Industriële samenleving: arbeiders werken en wonen in slechte omstandigheden
  • Gevolg: ontstaan socialisme: gelijkheid door overheidsbemoeienis

Slide 4 - Slide

1848
  • Koning Willem I regeert met absolute macht
  • Zijn zoon Willem II wordt geconfronteerd met groeiende economische problemen
  • 1848: Revolutiejaar --> Willem II is bang afgezet te worden
  • Gevolg: Thorbecke moet liberale grondwet schrijven
  • Kern: beperking macht koning door ministeriële verantwoordelijkheid & onschendbaarheid koning

Slide 5 - Slide

Grondwet
  • Grondwet bestaat uit klassieke grondrecht: bescherming tegen de overheid:
  • Vrijheid van meningsuiting, pers, vergadering, onderwijs
  • (Sociale grondrechten: verplichtingen van de overheid)
  • Directe verkiezingen via districtenstelsel + censuskiesrecht voor Tweede Kamer
  • Eerste Kamer indirecte verkiezingen via Provinciale Staten
  • Nieuwe rechten Tweede Kamer: amendement en enquête 

Slide 6 - Slide

Tweede Kamer

  • Rechten Tweede Kamer:
  • 1. Budget
  • 2. Interpellatie (vragen stellen)
  • 3. Enquête
  • 4. Initiatief: wetten voorstellen
  • 5. Amendement: wetten aanpassen
  • Naast wetgevende macht is de Tweede Kamer vooral de controlerende macht

Slide 7 - Slide

Kiesrecht
  • Willem III gaat strijd aan met Tweede Kamer
  • Luxemburgse Kwestie (1866): Willem III wil Luxemburg verkopen 
  • Probleem: vraagt géén instemming aan Tweede Kamer
  • Tweede Kamer wint machtsstrijd
  • Roep om uitbreiding kiesrecht wordt luider
  • Caoutchouc-artikel (1887): kiesrecht bij tekenen van welstand
  • Door sociale kwestie groeiende welvaart en dus meer stemmers 

Slide 8 - Slide

Sociale kwestie
  • 18de eeuw: industriële revolutie
  • Gevolgen:
  • 1. Modern imperialisme: zoektocht naar grondstoffen + afzetmarkt
  • 2. Verstedelijkingen (fabrieken)
  • 3. Slechte arbeids- en woonomstandigheden
  • Arbeiders worden uitgebuit --> roep om ingrijpen overheid -> sociale kwestie
  • 1874: Kinderwet van Van Houten -> eerste sociale wet van Nederland

Slide 9 - Slide

Stromingen
  • Liberalisme: vrijheid, burgerij, Thorbecke, Liberale Unie
  • Socialisme: gelijkheid, arbeiders, Troelstra, SDAP
  • Confessionalisme: 
  • 1. Katholiek, Schaepman, RKSP
  • 2. Protestant, Kuyper, Kleine Luyden, ARP
  • Kuyper zorgt voor verzuilde samenleving
  • Feminisme: vrouwenkiesrecht, Vrije Vrouwen Beweging, Vereniging voor Vrouwenkiesrecht, Drücker, Jacobs

Slide 10 - Slide

Pacificatie
  • Twee politieke kwesties:
  • 1. Schoolstrijd
  • 2. Algemeen kiesrecht
  • Om grondwetswijziging te krijgen is confessionele steun nodig
  • Pacificatie (1917): grondwetswijziging 
  • 1. Gelijkstelling onderwijs
  • 2. Mannenkiesrecht
  • 1919: Actief vrouwenkiesrecht

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Video