HV1A Meervoudsvorming en bijvoeglijke naamwoorden les 1 23/5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom

Leg je boeken, schrift en etui op tafel

en ga 10 minuten in stilte lezen uit je leesboek.

Meervoudsvorming en bijvoeglijke naamwoorden

Bladzijde 176-179 van je handboek.

Leerdoelen

- Je weet je op welke manieren een meervoud van een zelfstandig naamwoord gevormd kan worden.

- Je kunt het juiste meervoud van een zelfstandig naamwoord maken.

- Je kunt bijzonderheden met meervouden uitleggen.

- Je kunt je zelf nieuwe voorbeelden vinden of bedenken van bijzonderheden met meervoudsvorming. 

Wat gaan we vandaag doen?

- Presentatie Ashwin

- Instructies meervoudsvorming en bijvoeglijke naamwoorden (176-179 HB).

- Huiswerk nakijken (opdracht 3 t/m 12 blz. 108-109 OB).

- Leesautobiografie inzien.

- Uitleg boekopdracht 4

Meervoud op -en

De meeste woorden hebben een meervoud op -en.

• Korte klank -> medeklinker verdubbeld 
  bot - botten
• Lange klank -> een klinker wordt weggelaten
  boot - boten 

Meervoud op -en

Woorden die eindigen op -ik, -es, -el, -is en -it  verdubbelt de medeklinker als daar een klemtoon op valt 

• blik - blikken
• model -modellen 

Als een woord eindigt op een -s of een -f  veranderen die letters meestal in een -z of een -v

• kaas - kazen
• schaaf - schaven  MAAR: mens - mensen!!

Meervoud op -s

Als het zorgt voor een andere uitspraak dan krijg je een apostrof voor de s

• auto - auto's
• kiwi - kiwi's

Als het niet voor uitspraakverwarring zorgt schrijf je de -s eraan vast. 

• finale - finales
• café - cafés 

Engelse en Franse leenwoorden eindigen in het meervoud vaak op -s : cowboy - cowboys

Meervoud van afkortingen: -'en of -'s 

Afkortingen krijgen in het meervoud altijd een apostrof.

De letters -s of -x en afkortingen die hierop eindigen, hebben een meervoud op -'en.

• gps - gps'en 
• x - x'en 

Alle andere letters en afkortingen krijgen in het meervoud een -'s (ook cijfers).

• dvd - dvd's
• WK - WK's
• mp3 - mp3's

Twee meervoudsvormen 

• groente - groentes / groenten 
• museum - musea / museums 
• banden-banden/bands (let op :andere betekenis!!!)

Meervoud met een trema 

Woorden met -ie komt de trema op de laatste -e 

• Als de klemtoon valt op -ie, dan is het meervoud met -ën 
  melodie - melodieën
• Als de klemtoon op een andere klank valt, is het meervoud met - (")n
  bacterie - bacteriën

Woorden met -ee schrijf je in het meervoud met -ën.

• idee - ideeën 

Bijzondere meervoudsvormen

Korte klank in het meervoud een lange klank>>>> dak - daken.

Soms verandert de klinker in het meervoud>>>> gezinslid - gezinsleden. 

Sommige meervoud op -eren >>> kind - kinderen.

Onregelmatige meervoudsvormen>>> koe - koeien. 

Bijvoeglijke naamwoorden

- Bijvoeglijk naamwoord = zegt iets over een zelfstandige naamwoord. 

- Korte en een lange vorm>>> een mooi huis- het mooie huis

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

- Bijvoeglijk naamwoord afgeleid van een voltooid deelwoord schrijf je zo kort mogelijk op.

- Let op de uitspraak...

Dus niet: de uitgepute atleet, maar de uitgeputte atleet. 

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

- Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord =materiaal van het zelfstandig naamwoord - Het stoffelijk naamwoord eindigt meestal op -en.

- Uitzonderingen:  nieuwe stoffen, vaak uit het Engels. Bijv, plastic bekertje, aluminium fietsframe

Trappen van vergelijking

- Bijvoeglijke naamwoorden staan vaak  in de stellende trap>>> mooi 

- We kunnen ze ook in de vergrotende en de overtreffende trap zetten.

   

Mooi, mooier, mooist.

Leer het schema  over de trappen van vergelijking op bladzijde 179 handboek uit je hoofd!!!

Huiswerk maandag 26 mei 1e uur

Lezen: bladzijde 178-179 handboek.

Maken: opdracht 2; 3;  4;  5 a, b,c ; 6a,d; 7; 8; 9; 10 bladzijde 110-111 oefenboek.