IN les 14: Digitale balans

• Informatiekunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

IN les 14: Digitale balans

0

Gemiddeld besteden jongeren 2 uur per dag aan sociale media. Wat denk je, zit jij zelf onder of boven het gemiddelde?

1. Ik zit minder dan 2 uur op sociale media
2. Klopt wel voor mij: 2 uur
3. Ik zit meer dan 2 uur op sociale media

0

Wanneer ben je volgens deze deskundige verslaafd aan je telefoon?

1. Als je ouders steeds zeuren over je mobielgebruik
2. Als je er niet meer door slaapt
3. Als je zelf niet meer de controle hebt over je mobielgebruik
4. Als je je vrienden verwaarloost

0

Dit meisje zegt twee keer ‘ik heb net een nieuwe telefoon’. Waarom zegt ze dat?

1. Omdat het zo is: ze heeft net een nieuwe telefoon
2. Omdat ze trots is op haar nieuwe telefoon
3. Omdat ze schrikt van haar schermtijd en de verslaggever een verklaring wilt geven
4. Omdat ze bang is dat haar moeder deze uitzending zal zien.

0

Conclusie: het lijkt erop dat niemand goed kan inschatten hoe lang je eigenlijk op je mobiel bezig bent. Sommigen lijken meteen een excuus te verzinnen voor zichzelf. Je hebt verschillende excuses gehoord. Van ‘iedereen is verslaafd’, ‘ik heb net een nieuwe telefoon’, ‘het is vakantie’, tot ‘ik heb hem nodig voor mijn werk’ en ‘ik zit veel in de trein’. 

Digitaal welzijn

Pak nu je eigen mobiel en zoek in de instellingen naar Schermtijd (iOS) of Digitaal welzijn (Android). 

Als je een mobiel hebt waarop je niet kunt zien hoeveel jij met je mobiel bezig bent en wat je dan doet, dan kijk je even mee met je buurman of buurvrouw

Digitaal welzijn

Hoeveel tijd zit jij gemiddeld per dag op je mobiel volgens de app?

Is dat meer of minder dan wat je
zelf gedacht had?

1. Meer
2. Minder

Had jij ook meteen een excuus
in gedachten?

1. Ja
2. Nee

Welke toepassingen (apps) gebruik 

je het meest?

Voorkomen dat het uit de hand loopt?

Ga in gesprek met iemand die je vertrouwd

Maak afspraken; gebruik bijv. een timer

Maak eerst al je huiswerk

Niet spelen vlak voor het slapen

Geen computer op je kamer/ telefoon beneden laten

Telefoon op focusstand

Zoek een alternatief

Focus apps

Forest

Deze app probeert je spelenderwijs van je verslaving af te helpen. Je kunt je eigen doelen stellen per dag. Je stelt in hoe lang je niet op je telefoon wilt kijken en als je dat doel behaalt groeit jouw virtuele zaadje langzaam maar zeker uit tot een klein boompje. Mocht je de app verlaten en je doel niet halen, sterft je boompje af en moet je opnieuw beginnen. Het is de bedoeling dat je een virtueel bos opbouwt. Wie wil er nou geen virtueel bos?

Freedom

Freedom is een app waarmee je websites die je zelf selecteert voor een bepaalde tijd kan blokkeren. Op die manier word je minder makkelijk afgeleid!

Digitaal welzijn

1. Als je te veel online bent, kan dat leiden tot problemen als slaaptekort.
   
   
2. Goede slaap is nodig om gezond te blijven. Slaaptekort leidt tot ziekte, stress, gebrekkige concentratie, een minder goed geheugen en dus tot slechtere schoolprestaties.
   
   
3. Hoe slechter je slaapt, hoe moeilijker het is om goed om te gaan met verleidingen (zoals het pakken van je mobiel tijdens de les of bij het maken van huiswerk).

Slaaptekort

Digitaal welzijn

1.  Zorg dat er zo min mogelijk verleiding is om te doen wat je niet wilt. Leg je mobiel bijvoorbeeld niet in de slaapkamer als je beter wilt slapen.
   
   
   
2. Gebruik de functie Schermtijd (iPhone) of Digitaal welzijn (Android) op je mobiel, zodat je eerlijk bent tegenover jezelf over je eigen gedrag.
   
   
   
3. Zet alle triggers uit. Zet de notificaties/meldingen uit van apps. Geluid ook uit, ook niet op trillen. En als dat niet helpt: zet je scherm op zwart-wit.
   
   
   
4. Gebruik wekkers die je helpen de tijd in de gaten te houden. Zo voorkom je dat je langer bezig bent met iets dan de bedoeling was. Voor huiswerk kun je de Pomodoro-techniek gebruiken om je te helpen bij het concentreren. De techniek houdt in dat je in vaste blokken werkt. Na 25 minuten gaat een signaal, waarna je 5 minuten pauzeert, en dan weer 25 minuten. Na 4 blokken heb je 2 uur gewerkt en mag je een half uur pauze nemen. Dan heb je al heel veel werk gedaan. Er is ook een Pomodoro app waar je een to-do lijst kan maken en deze tijden kunt instellen!
   
   
   

De beste 

tips van deskundigen

Deel het document (zie bijlage) uit waar deze tips op een rij staan. Bespreek de tips en trucs met de leerlingen. Stimuleer ze om te verwoorden of ze een van deze tips iets voor hen is of niet, of ze het zouden willen proberen of niet en vraag ze daar argumenten voor te geven. Dat gaat voor mij niet werken, omdat… Dat lijkt me wel wat, want…. Vraag aan de anderen wat ze van de argumenten vinden. Zijn het excuses? Ben je eerlijk tegenover jezelf?

02:27

Kun jij goed multitasken?

1. Ja
2. Nee
3. Weet ik niet

05:22

Wat is de conclusie?

1. Multitasken is leuk
2. Van multitasken ga je fouten maken
3. Als je multitaskt doe je langer over je werk
4. Als je multitaskt ben je sneller klaar

Wat is multitasken?

1. Dingen tegelijk doen
2. Dingen achter elkaar doen
3. Dingen een paar keer doen
4. Dingen met elkaar doen

Kennisoverdracht: Wat is multitasken? 

We zijn de hele dag allerlei dingen tegelijk aan het doen. Zo kun je fietsen en praten. Of lopen en eten. Met media ben je soms een film aan het kijken en tegelijk aan het scrollen op sociale media. Dat dingen tegelijk doen, heet ook wel: multitasken.

Welke dingen doe je eigenlijk allemaal tegelijk? 

Bespreek samen: Welke dingen doen we allemaal nog meer tegelijk? Verzamel zoveel mogelijk voorbeelden. 

Denk aan: fietsen en muziek luisteren, fietsen en bellen, op het verkeer letten en praten die naast je fietst, gamen en met je moeder praten, eten en tv kijken. Denk ook aan multitasken met twee of meer apparaten (gamen en mobiel, tv en laptop), multitasken met online en offline taken (luisteren en een berichtje typen, lopen en een filmpje kijken).

Kun je voorbeelden geven waarbij multitasken niet goed gaat?

Verzamel nu voorbeelden van multitasken waarbij het eigenlijk niet goed gaat om het tegelijkertijd te doen,  

bijv. met je docent praten en op je telefoon kijken. Een ongeluk voorkomen op de fiets en tegelijkertijd met een vriend bellen. Huiswerk maken en gamen. Laat ook hiervan zoveel mogelijk voorbeelden noemen.

Bij die momenten dat mulitasken minder goed gaat, ben je eigenlijk heel snel je aandacht aan het verdelen tussen de ene en de andere taak. Het lijkt wel alsof je het tegelijkertijd doet, maar je doet het eigenlijk heel snel afwisselend: je switcht je aandacht. Dat heet dus ook wel: switchtasken.

Anders gezegd: multitasken kan eigenlijk niet als je twee dingen doet die allebei je denkbrein nodig hebben.

Concentratie (1/2)

Misschien heb je net wel opgeschreven dat op je mobiel kijken terwijl je iets anders doet een voorbeeld is waar multitasken niet goed gaat. Als je bezig bent met je smartphone, stoppen andere werkzaamheden. Het kost het brein veel moeite om die weer op te pakken. Zeker om je weer te kunnen concentreren op die andere werkzaamheden.  Concentratie is iets wat je moet trainen, net als een spier die je sterk moet houden.

Concentratie (2/2)

 Sluit zoveel mogelijk sociale media uit in periodes van concentratie. Houd zoveel mogelijk prikkels buiten. Zorg goed voor je brein, slaap goed. Ook meditatie werkt erg goed als concentratietrainer. Neem op goede momenten pauze. Het lijken allemaal open deuren, maar het zijn een aantal simpele lessen waar je je aan kunt houden om een goede concentratie mogelijk te maken. 

Is je mobiel de afleiding?

Vaak wordt je concentratie verbroken door je mobieltje. Als je voor school moet werken kun je daarom een aantal dingen doen: 

• Zet de notificaties uit van (groeps-)chats waarin veel appjes komen.
• Schakel alle push berichten uit van je  apps.
• Stel een periode in van 'niet-storen' tijdens school- en huiswerktijd. 

Op de volgende dia's leer je hoe je dit bij Android (dia 29) en iOS (dia 34) doet.

Groepschat

Ga naar de apps waar je lid bent van een groep chat (Whatsapp, Snapchat, enz) en zet deze chat op 'mute'. Er komen dan nog wel berichten binnen, maar je krijgt hier geen meldingen van.

Pushberichten

Veel apps sturen je notificaties ook al is de app gesloten, om je te verleiden de app te openen. Ga naar 'Instellingen - Meldingen - Apps' en schakel de apps uit waar je geen notificaties van wil.

Niet storen

Je kan op je telefoon een periode van de dag instellen waarop je niet gestoord wordt door telefoontjes, berichtjes en andere notificaties. Op de volgende dia ga je dit zelf doen.

Niet storen instellen (1/2)

• Ga naar 'Instellingen - Meldingen - Niet storen'
• Maak een nieuwe 'Niet storen' periode aan door op de + te klikken en noem deze 'School'
• Zorg dat de schooldagen aangevinkt zijn en zet de tijden van 8:30 - 16:00 (ook als je eerder uit bent, voor huiswerk maken)
• Stel in dat je geen melding krijgt van telefoontjes of berichtjes.

Niet storen instellen (2/2)

• Voeg bij 'App meldingen' de apps toe die je voor school gebruikt: Outlook (schoolmail), Teams en Magister. Deze apps kunnen je dan nog wel een notificatie sturen.
• Bij 'Alarmen en geluiden' zet je de alarmen, kalender evenementen en reminders (herinneringen) aan, de geluiden laat je uit staan. Zo vergeet je niet belangrijke afspraken die je hebt gemaakt.

Nu door naar dia 38

     Groepschat

Ga naar de apps waar je lid bent van een groep chat (Whatsapp, Snapchat, enz) en zet deze chat op 'mute'. Er komen dan nog wel berichten binnen, maar je krijgt hier geen meldingen van.

Pushberichten

Veel apps sturen je notificaties ook al is de app gesloten, om je te verleiden de app te openen. Ga naar 'Instellingen - Meldingen - Apps' en schakel de apps uit waar je geen notificaties van wil.

Niet storen

Je kan op je telefoon een periode van de dag instellen waarop je niet gestoord wordt door telefoontjes, berichtjes en andere notificaties. Op de volgende dia ga je dit zelf doen.

Niet storen instellen (1/2)

• Ga naar 'Instellingen - Focus - Niet storen'
• Maak een nieuwe 'Niet storen' periode aan door op de + te klikken en noem deze 'School'
• Zorg dat de schooldagen aangevinkt zijn en zet de tijden van 8:30 - 16:00 (ook als je eerder uit bent, voor huiswerk maken)
• Stel in dat je geen melding krijgt van telefoontjes of berichtjes.

Niet storen instellen (2/2)

• Voeg bij 'App meldingen' de apps toe die je voor school gebruikt: Outlook (schoolmail), Teams en Magister. Deze apps kunnen je dan nog wel een notificatie sturen.
• Bij 'Alarmen en geluiden' zet je de alarmen, kalender evenementen en reminders (herinneringen) aan, de geluiden laat je uit staan. Zo vergeet je niet belangrijke afspraken die je hebt gemaakt.

Afronding

- Upload op de laatste dia's (vanaf dia...) het bewijs dat je je notificaties hebt aangepast. 

- Je kan natuurlijk ook nog een 'Niet storen' instellen 

tijdens je bedtijden 

of andere momenten!

Lever hier een screenshot in waarop je laat zien dat je groep chats op mute staan.

Lever hier een screenshot in waarop te zien is dat je van veel apps de meldingen hebt uitgezet.

Lever hier een screenshot in waarop je laat zien dat je een 'Niet storen' periode hebt ingesteld tijdens schooltijd en dat deze aanstaat.

Waarom denk je dat het belangrijk is om minder meldingen op je telefoon te krijgen?