Oefenen thema 5 en 6

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Oefenen thema 5 en 6

havo 1

gezichtszintuig

gehoorzintuig

warmte zintuig

druk zintuig

smaakzintuig

reukzintuig

tast zintuig

koude zintuig

pijnzintuig

druk zintuig

warmte zintuig

koude zintuig

tast zintuig

De regen tikt op het raam — een ritmisch getik dat de stilte vult.
Laila strijkt met haar hand over het ruwe oppervlak van de oude boekomslag.
Ze slaat het open. Een muffe geur van vergeelde pagina’s stijgt op.
De stem van de verteller op de opnames dringt haar oren binnen — diep en warm.

Welke zintuigen worden hier geprikkeld?

Wat hoort waar?

licht

smaak

in de huid

gehoorzintuig

geur

Sleep de omschrijvingen naar zintuigen of prikkels.

Zintuigen

Prikkels

Lichtzintuig

Gehoorzintuig

Reukzintuig

Smaakzintuig

Warmtezintuig

Muziek

Vieze sokken

Vuurwerk

Een schouderklopje

Snoep dat op tafel ligt

Wat is hier de prikkel?

en de impuls?

Waar wordt je bewust van de prikkels

Prikkel

impuls

bewust

Combineer

Geluid

Elektrisch signaaltje

Gehoorzenuw

Smaakknopje

Oor

Zenuw

Zintuig

Impuls

Prikkel

Zintuigcel

Zintuigen zetten prikkels om in impuls

Zenuwen sturen impuls naar hersenen

Bewust van de prikkel, hersenen nemen beslissing

Hersenen sturen impuls naar zenuwen

Lichaam reageert op prikkel

Het oor:

Vraag 11: Zet de onderdelen van het oor op volgorde vanaf waar geluid je oor binnenkomt. 

oorschelp

trommelvlies

slakkenhuis

gehoorbeentjes

gehoorzenuw

gehoorgang

Welk onderdeel van het oor is nummer 2?

1. trommelvlies
2. trommelholte
3. gehoorgang
4. slakkenhuis

Welk onderdeel van het oor is nummer 6?

1. trommelvlies
2. oorsmeerkliertje
3. stijgbeugel
4. slakkenhuis

Wat is de functie van het slakkenhuis

1. Geeft de trilling door aan de gehoorzenuw
2. brengt de trilling naar de hersenen
3. Zet de trilling om in een impuls
4. Zet de trilling om in een prikkel

Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en uit zenuwen

1. waar
2. niet waar

Hersenen

Ruggenmerg

Centrale zenuwstelsel

Zenuwstelsel

Lees de tekst en bekijk de grafiek.

Je bent op vakantie gaan zonnen zonder zonnebrandcreme. Je hebt 20 mintuten in een zonkracht van 6 gelegen.

Ben je volgens de grafiek verbrand?

1. ja
2. nee

Reflex

Bewust

zintuig - gevoelszenuwcel  - schakelcel (ruggenmerg) - bewegingszenuwcel - spier

zintuig - gevoelszenuwcel - schakelcel (ruggenmerg_ - hersenen - bewegingszenuwcel - spier

Je bepaalt niet hoe je reageert.

Je bepaalt hoe je reageert.

Welk onderdeel van het oog zorgt voor de hoeveelheid lichtinval in het oog? 

1. Netvlies
2. Pupil
3. Hoornvlies
4. Lens

Welk onderdeel van het oog zorgt voor de hoeveelheid lichtinval in het oog? 

1. Netvlies
2. Pupil
3. Hoornvlies
4. Lens

Met de pupilreflex wordt geregeld hoeveel licht er binnen in je oog op je netvlies valt. Je pupillen kunnen zichzelf vergroten en verkleinen.

overdag

's nachts

Nu kan er meer licht binnen komen

Nu kan er minder licht binnen komen

Via welk onderdeel van je oog komt het licht in je oog?

1. Iris
2. Pupil
3. Oogwit

sleep de namen naar de juiste nummers niet alle namen hebben een plek 

onderdelen oog 

1

5

7

9

iris

blinde vlek

netvlies

vaatvlies

hoornvlies

gele vlek

pupil

1

2

3

4

5

Bewegings zenuwcel

Schakelcel

ruggenmerg

Zintuig

Gevoels zenuwcel

Schakelcel

hersenen

Zintuig

Spier

Schakelcel

Bewegings zenuwcel

Gevoels zenuwcel

Welke zenuwcel is de sensorische zenuwcel (gevoelszenuwcel)?

1. Type 1
2. Type 2
3. Type 3

Wat voor type zenuwcel is zenuwcel 1?

1. Bewegingszenuwcel
2. Schakelcel
3. Gevoelszenuwcel
4. Weet ik niet

Wat is de functie van het laagje om elke uitloper in een zenuw?

1. Uitlopers van elkaar isoleren
2. impulsen geleiden van en naar het cellichaam
3. zorgen voor een bescherming van de zenuw

	oogafwijking	oogbol	ooglens	brillenglas
dichtbij is onscherp
veraf is onscherp

Vul het schema over verziend, bijziend en een mindere soepele lens.

te kort

bol

bijziend

te bol

te plat

te lang

verziend

hol

Reflexen
Hieronder staan vier beweringen over reflexbewegingen.
1 Impulsen voor reflexbewegingen verlopen altijd via het ruggenmerg.
2 Een bepaalde reflexbeweging komt meestal sneller tot stand dan dezelfde gewilde beweging.
3 Reflexbewegingen kunnen niet worden onderdrukt.
4 Reflexbewegingen komen tot stand voordat het individu zich van de prikkel bewust wordt.

Welke beweringen zijn juist?

1. Alleen de beweringen 1 en 3.
2. Alleen de beweringen 2 en 4.
3. Alleen de beweringen 1, 2 en 3.
4. Alleen de beweringen 2, 3 en 4.

Abdul loopt graag op blote voeten buiten. Op een ochtend trapt hij in een stukje glas. In een reflex trekt hij zijn voet weg. Hij voelt de pijn. Zet de zinnen op de juiste volgorde

1

2

3

4

5

6

7

De bewegingszenuwcellen geleiden impulsen naar de spieren.

De impulsen gaan over op schakelcellen.

De impulsen gaan over van de schakelcellen naar de bewegingszenuwcellen.

De impulsen gaan via gevoelszenuwcellen naar het ruggenmerg.

De spieren trekken samen en de voet gaat omhoog

Er gaan impulsen naar de hersenen waardoor bewustwording optreedt. 

Het stappen in het glas veroorzaakt impulsen in zintuigcellen in de voet.

Deze bloem heeft....

1. Alleen maar stampers
2. Alleen maar meeldraden
3. Meeldraden en een stamper
4. Geen meeldraden en ook geen stampers

Als een bloem alleen meeldraden heeft, is dit dan een mannelijke bloem?

1. Ja
2. Nee

Deze bloem heeft....

1. Alleen maar stampers
2. Alleen maar meeldraden
3. Meeldraden en een stamper
4. Geen meeldraden en ook geen stampers

Je ziet een vlinder bij een bloem. Waarom vliegen vlinders van bloem naar bloem?

1. Om de plant te bevruchten
2. Om nectar te drinken
3. Om zaden te verspreiden

Bloemen hebben stempel en meeldraden in de bloem zitten

1. Windbloemen
2. Insectenbloemen

3. Hiernaast zie je de bloem van een rogge plant.

- Zal deze bloem nectar hebben?
- Zal de bloem veel stuifmeel maken?

1. Deze bloem heeft zowel nectar als veel stuifmeel
2. Deze bloem heeft alleen nectar
3. Deze bloem heeft alleen veel stuifmeel
4. Deze bloem heeft geen nectar en ook niet veel stuifmeel

24

T2

Stuifmeelbuis

Stuifmeelkorrel

Zaadbeginsel

Bevruchting

eicel

zaadbeginsel

stempel

stijl

helmknop

helmdraad

Kelkbladeren

Zaadbeginsel

Bloemsteel

Het vruchtbeginsel wordt een:

1. pit.
2. steeltje.
3. vrucht.

Het vruchtbeginsel is...

1. mannelijk
2. vrouwelijk

In het vruchtbeginsel zitten acht zaadbeginsels.
Dit vruchtbeginsel bevat

1. 1 eicel
2. 1 stuifmeelkorrel
3. 8 eicellen
4. 8 stuifmeelkorrels

Wat is de juiste volgorde?

1 Een bevruchte eicel ontwikkelt zich tot een kiem.
2 De kern van een stuifmeelkorrel versmelt met de eicelkern.
3 Er ontstaat een rijpe vrucht.

1. 1 - 2 - 3
2. 1 - 3 - 2
3. 2 - 1 - 3
4. 3 - 2 - 1

Waar zit het kroonblad?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is de functie van het kroonblad?

1. Bescherming
2. Afstoten vijanden
3. Insecten lokken
4. Versiering

Bij welke bestuiving is er sprake van zelfbestuiving?

1. Bestuiving 1
2. Bestuiving 2
3. Bestuiving 3

De zaad bevat een bevruchte eicel

Vorming stuifmeelbuis

Bevruchting

Bestuiving

De ................................. groeit door de ..................................

in de richting van het ......................

Dan gaat hij naar het poortje van het ....................

Daar barst de stuifmeelbuis open. 

De ................................. van de stuifmeelkorrel smelt samen met de kern van de ...........................

Nu is de de eicel ........................

T4

eicel

stuifmeelbuis

vrucht

beginsel

kern

bevrucht

stijl

zaad

beginsel

stuifmeelkorrel

Hoeveel zaadbeginsels zijn er betrokken geweest bij de vorming van de zaden in de doorgesneden druif? En hoeveel stuifmeelkorrels?

1. 1 zaadbeginsel en 1 stuifmeelkorrel
2. 1 zaadbeginsel en 4 stuifmeelkorrels
3. 4 zaadbeginsels en 1 stuifmeelkorrel
4. 4 zaadbeginsels en 4 stuifmeelkorrels

Veel succes met de toets!