4.2 organismen ordenen

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

4.2 Organismen ordenen

Thema 4 Ordening

Wat weten we al?

Leerdoelen 4.1

• Je kunt  een tijdbalk van het leven op aarde en een stamboom van organismen aflezen.

Leerdoelen 4.2

• Je kunt organismen indelen door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken.
• Je kunt de kenmerken noemen van de cellen van bacteriën, schimmels, planten en dieren.

Indelen in groepen

Alle organismen op aarde kun je indelen in 2 hoofdgroepen:

• Prokaryoten
• Eukaryoten

Prokaryoten hebben geen celkern en zijn altijd eencellig. Bacteriën zijn prokaryoten.

Tot de eukaryoten behoren, schimmels, planten en dieren.

Zij hebben wel een celkern en kunnen:

eencellig of meercellig zijn.

Kenmerken

Alle organismen bestaan uit één of eer cellen. 

Deze cellen hebben allemaal een celmembraan, cytoplasma en chromosomen. Bij de indeling van organismen kijken biologen naar de kernmerken die verschillen:

• Aantal cellen
• Aanwezigheid van celkernen
• Aanwezigheid van celwanden
• Aanwezigheid van bladgroenkorrels
• Relatieve grootte

Aantal cellen

• Er zijn eencellige organismen en meercellige organismen.
• Bacteriën zijn eencellig. Ze bestaan uit maar één cel.
• Ook schimmels, planten en dieren kunnen eencellig zijn.
• Gist is een eecellige schimmel en een alg een eencellige plant.
• Bij de meeste meercellige organismen zien niet alle cellen er hetzelfde uit. 
• De cellen verschillen in bouw en functie.
• Bij meercellige organismen komen weefsels en organen voor. 

Aanwezigheid van celkernen

• Celen van schimmels, planten en dieren hebben een celkern. 
• Bacteriën hebben geen celkern.
• In de celkern liggen de chromosomen.
• Om de chromosomen ligt het kernmembraan.
• Bij bacteriën liggen de chromosomen los in het cytoplasma.

Aanwezigheid van celwanden

Dieren zijn de enige organismen die om hun cellen geen celwanden hebben.

Bacteriën, schimmels en planten hebben wel celwanden om hun cellen.

Aanwezigheid van bladgroenkorrels

Alleen bij planten komen in het cytoplasma bladgroenkorrels voor.

In bladgroenkorrels vindt fotosynthese plaats.

Relatieve grootte

• De cellen van organismen verschillen in grootte. 
• Een bacteriecel is veel kleiner dan de meeste andere cellen.
• De grootte in verhouding tot de cellen van andere organismen noem je de relatieve grootte.

Indelen van organismen

Door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken kun je organismen verder indelen in steeds kleinere groepen.

Vier rijken zijn:

• Bacteriën
• Schimmels
• Planten
• Dieren

Een rijk kun je verder indelen in stammen.

Elke stam kun je verder indelen in een aantal klassen enzovoort

Begrippen 4.2

• Eencellig
• Meercellig

Ik kan nu

• Je kunt organismen indelen door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken.
  
• Je kunt de kenmerken noemen van de cellen van bacteriën, schimmels, planten en dieren.

Aan het werk!

Maken 4.2: 1, 2, 3, 4 ,6 en 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.