1.4 Stoffen verhitten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.4 Stoffen verhitten 

Deze les

• Uitleg bij 1.4
• Opgaven maken uit je boek
• Afsluitende quiz

Doelen van deze les:

• Je kunt omschrijven wat een chemische reactie is
• Je kunt aangeven of een proces een fase-overgang of een chemische reactie is
• Je kunt het verschil maken tussen een ontleding en een verbranding
• Je kunt een reactieschema van een reactie opstellen

Stoffen verhitten 

• Chemische reacties
  

• Smelten, verdampen of gloeien 
  

fase-overgangen  

Chemische reactie

• Beginstoffen verdwijnen
  
• Nieuwe stoffen worden gevormd
  

Hoe herken je een chemische reactie?

Door één of meerdere reactieverschijnselen waar te nemen EN verandering van stofeigenschappen:​

Kleurverandering                                           ​Ontstaan van gasbelletjes​

Knal​                                                                       Lichtflits​

Vuur                                                                      Rook​

Warmte​                                                               Geur​

Wat waren ook alweer stofeigenschappen?

• dichtheid
• geur
• kleur
• brandbaarheid
• smeltpunt
• kookpunt
• oplosbaarheid in water 
• hardheid

Verbranden vs ontleden

Beide chemische reacties! 

Papier verbranden

Vuur + rook

Brandbare stof en zuurstof

Ontbrandingstemperatuur

Gaat daarna door

Reactieschema:

brandbare stof + zuurstof --> verbrandingsproducten 

Papier ontleden

Zwart papier en gassen

1 beginstof (papier)

Reactieschema:

beginstof --> ontledingsproducten 

Reactieschema maken:

• Zet een streep onder elke stof die je in de vraag tegenkomt
• Zet de beginstoffen vóór de pijl en de reactieproducten ná de pijl
• Laat al het andere weg (knallen, vlammen, lichtflitsen, stank..)

Reactieschema papier verbranden

• Beginstoffen: papier en zuurstof (uit de lucht)
  
• Reactieproducten (=eindstoffen): koolstof (as en rook), waterdamp en koolstofdioxide 
• papier + zuurstof --> koolstof + water + koolstofdioxide

Reactieschema papier ontleden

Bij de ontleding van papier ontstaan: condens (water), brandbare gassen en verkoold papier

Vroeger werd ongebluste kalk gemaakt in kalkovens. In de kalkovens werden schelpen gedaan; die werden verhit. Daarbij ontstaat behalve ongebluste kalk ook koolzuurgas

Opgaven maken

30 t/m 35

Het branden van een kaars is een chemische reactie want kaarsvet 'verdwijnt'.

1. klopt
2. klopt niet

Olaf (sneeuwpop) in de zon is een ...

1. Fase-overgang
2. Ontleding
3. Verbranding
4. Gloeien

Op dit plaatje zie je een:

1. Fase-overgang
2. Ontleding
3. Verbranding
4. Gloeien

Op het plaatje zie je een:

1. Verbranding
2. Ontleding

Bij het maken van wijn gebruik je gist. In de gist wordt de glucose omgezet in koolstofdioxide en alcohol. Wat is het reactieschema?

1. glucose --> koolstofdioxide en alcohol
2. glucose --> koolstofdioxide + alcohol
3. glucose wordt koolstofdioxide en alcohol
4. glucose + gist --> koolstofdioxide + alcohol

Wat is het correcte reactieschema voor het verbranden van hout. Hierbij ontstaan as en rook.

1. hout --> as en rook
2. hout --> as + rook
3. hout + zuurstof --> as + rook
4. hout + zuurstof = as + rook

Doelen van deze les:

• Je kunt omschrijven wat een chemische reactie is
• Je kunt vaststellen of een proces een chemische reactie is
• Je kunt het verschil maken tussen een ontleding en een verbranding
• Je kunt een reactieschema van een reactie opstellen