§ 3.2 Reactievergelijkingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Reacties

Chemische reactie

Reactievergelijkingen

Zelfstandig aan de slag

Mk en lr § 3.1 

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen
stoffen en ontstaan er nieuwe stoffen.

De stoffen die verdwijnen heten beginstoffen en de stoffen die

ontstaan heten reactieproducten.

Een chemische reactie kun je onder andere herkennen aan het veranderen van stofeigenschappen.

Faseverandering

Stoffen lijken te veranderen, maar er is geen  chemische reactie.

Energie effect

Bij elke chemische reactie treedt een energie-effect op. 

Bij een exotherme reactie komt er energie vrij, 

bij een endotherme reactie is er energie nodig.

Endotherm energie-effect

Wanneer je steeds energie moet toevoegen
om er voor te zorgen dat de reactie doorgaat, is de reactie endotherm.

Wanneer de energietoevoer stopt, stopt de reactie
ook.

bijvoorbeeld: het koken van een ei

Exotherm energie-effect

Wanneer bij de reactie energie vrijkomt,
is de reactie exotherm.

Ook wanneer je de reactie opgang moet
brengen (bijvoorbeeld: een kaars aansteken) is de reactie
exotherm, alle verbrandingen zijn

exotherm.

Wet van Lavoisier

Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten.

Dit wordt ook wel de wet van behoud van massa

genoemd.

§ 3.2 reactievergelijkingen

Lesdoel

Ik kan uitleggen wat een reactievergelijking is en kan zelfstandig een kloppende reactievergelijking opstellen. 

Weet je nog?

Index: Kleine getalletje in de molecuulformule -> 2 in SO₂ 

_{Coëfficiënt: getal voor de molecuulformule, 5 in 5NaCl} 

_{Atomen zijn alleen, behalve sommige atomen, die zijn altijd met z'n tweeën: Br I N Cl H O F
Claudia Fietst Naar Haar Oma In Breda}

Reactieschema

Een chemische reactie kun je verkort weergeven in een reactieschema, waarin je de namen en de fase van de beginstoffen voor de pijl en van de reactieproducten achter de pijl plaatst.

Fasen: gas (g), vast (s), vloeibaar (l) en opgelost (aq)

Havo: Maak opdrachten

Opdracht 20, 21 en 22

Reactievergelijking

In een reactievergelijking is er voor en na de pijl een gelijk aantal atomen van elke soort aanwezig.

Je noemt dat een kloppende reactievergelijking.

Stappenplan

-Schrijf het reactieschema op in woorden

-Vervang de woorden door symbolen

-Schrijf van elk soort atoom het aantal op, voor de pijl

-Schrijf van elk soort atoom het aantal op, na de pijl

-Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen

-Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk atoomsoort
aanwezig is

Regels kloppend maken

• Voor en na de pijl moeten van elke atoomsoort evenveel atomen zijn 
  
• Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (de index verandert niet) 
  
• Let op !! Als je op een half getal uitkomt voor de moleculen, doe je alle getallen (coëfficiënten) keer 2 
  
• Let op !! Uiteindelijk moeten de coëfficiënten de kleinst mogelijke hele getallen zijn. 

Oefenen met Phet Colorado 

Reactievergelijkingen kloppend maken

phet.colorado.edu

Aan de slag

Oefenen met reactievergelijkingen kloppend maken

Leren voor SO

Leren voor Proefwerk

Lesdoel: 

k kan uitleggen wat een reactievergelijking is en kan zelfstandig een kloppende reactievergelijking opstellen.