H4, §4.4 Uitbreiding en inperking van de verzorgingsstaat door ENDA

H4, §4.4 Uitbreiding & inperking van de verzorgingsstaat 'Nederland : verzuild en verzorgd'

Hoofdstuk 4 'Nederland, "verzuild" en "verzorgd"
1 / 28
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 28 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

H4, §4.4 Uitbreiding & inperking van de verzorgingsstaat 'Nederland : verzuild en verzorgd'

Hoofdstuk 4 'Nederland, "verzuild" en "verzorgd"

Slide 1 - Slide

Herinnering
Pak je schrift
Wat hebben we vorige les besproken?
Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Slide 2 - Slide

Lesdoelen
Je kunt uitleggen:
  • Wat de verzorgingsstaat is
  • Waarom de verzorgings-staat in de problemen komt
  • Hoe de problemen worden "opgelost"

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Link

Wat is 'sociale zekerheid' ?

Slide 5 - Open question

Stelling: In Nederland is sociale zekerheid geregeld
010

Slide 6 - Poll

Rol van de overheid verandert
De crisis is van 1929 niet vanzelf overgegaan
Mensen hadden vóór de oorlog vertrouwen verloren in democratie en voor niet-democratische stromingen gekozen
Er was erg veel ellende in de oorlog geweest


Slide 7 - Slide

De verzorgingsstaat
Ná de Tweede Wereldoorlog wordt een verzorgingsstaat opgebouwd. Hierin garandeert de overheid veiligheid, welvaart en welzijn. Het doel was om ook voor zwakkeren te zorgen. Dit kost veel belastinggeld en zorgt vandaag voor controverses.

Slide 8 - Slide

Verzorgingsstaat in opbouw
Werkloosheidswet (WW, 1949)
Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WAO, 1967)
Algemene Ouderdomswet (AOW, 1957)
Algemene Bijstandswet (ABW, 1965)



    Bejaarden vieren de invoering van de AOW. Applaus voor minister Drees. (Foto uit: 1956)

    Slide 9 - Slide

    Filmpje
    Bijstandswet

    Slide 10 - Slide

    Slide 11 - Video

    Tijdens jaren 1970 en '80 ontstaan problemen
    • Economische crisis (o.a. door oliecrisis): veel werklozen met een uitkering
    • Oneigenlijk gebruik en fraude van uitkeringen
    • Vergrijzing: meer gebruik van AOW
    • Meer scheidingen: meer gebruik van Bijstandswet
    • Mensen zien de uitkering als een recht
    • Werken was niet aantrekkelijk door hoge uitkeringen

    Slide 12 - Slide

    Filmpje
    'Vergrijzing'

    Slide 13 - Slide

    Slide 14 - Video

    Wat vinden politieke stromingen ervan?
    • Sociaal-democraten: afblijven van de verzorgingsstaat. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. (PvdA)
    • Confessionelen: rol van de overheid kan worden beperkt: 'goede christenen helpen elkaar'. (CDA)
    • Liberalen: verzorgingsstaat kan blijven bestaan, maar er moet wel op bezuinigd worden. (VVD)

    Slide 15 - Slide

    Sleep de partijen naar de juiste mening
    Weg met de verzorgingsstaat, mensen moeten voor zichzelf zorgen
    De verzorgingsstaat moet blijven, de economie moet juist beter
    Verzorgingsstaat moet blijven, maar een uitkering moet onaantrekkelijk zijn
    We moeten de verzorgingsstaat uitbreiden met goede organisaties die mensen helpen

    Slide 16 - Drag question

    Overheidsmaatregelen
    • Vanaf jaren ’80: forse bezuinigingen op uitkeringen en verlaging van de uitkeringen
    • Strengere controle op uitkeringen door het UWV

    • Aantrekkelijker maken van werk: deeltijd, thuiswerk en loon hoger dan een uitkering
    • Strengere (her)keuring van arbeidsongeschikten


    Hoewel de aanpassingen aan de verzorgingsstaat nodig zijn, zorgden de plannen van de overheid regelmatig voor onrust en protesten.
    In 2002 gingen veel Nederlanders demonstreren tegen de plannen van toenmalig minister-president Jan Peter Balkenende. 

    Slide 17 - Slide

    Sociale zekerheid
    Sociale verzekeringen
    Sociale voorzieningen
    Werknemersverzekeringen
    • WIA
    • WW
    • ZW
    Volksverzekeringen

    • AOW
    • AWBZ
    • ANW
    • AKW
    • WWB
    • Wajong
    • TW
    De Nederlandse verzorgingsstaat
    Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen
    Werkloosheidswet
    Ziektewet
    Algemene Ouderdomswet
    Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
    Algemene nabestaandenwet
    Algemene Kinderbijslagwet
    Voor iedereen die werkt
    Voor iedereen
    Wet werk en bijstand
    Wet arbeidongeschiktheidsverzekering Jonggehandicapten
    Toeslagenwet
    Voor iedereen die niet zelf voor een eigen inkomen kan zorgen.

    Slide 18 - Slide

    Zijn de problemen in de 21e eeuw opgelost?
    Door de vergrijzing is de pensioenleeftijd verhoogd naar 67 jaar, anders is de AOW onbetaalbaar
    Aantal niet-werkende mensen wordt groter dan aantal werkende mensen
    Armoede blijft (ook in Nederland) bestaan!
    Crisis aan het begin van de 21e eeuw zorgt voor grote werkloosheid



    Slide 19 - Slide

    Waarom moet de AOW leeftijd worden verhoogd? [Denk aan vergrijzing* en toenemende levensverwachting]

    Slide 20 - Open question

    Hoe nu verder ?
    De mening van de politiek over de verzorgingsstaat in de 21e eeuw


    Slide 21 - Slide

    Rechts-liberalen zeggen :
    • VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
    • De overheid moet zich zo min mogelijk bemoeien met de levens van mensen
    • Lage uitkeringen, zodat werklozen eerder bereid zijn om werk te zoeken


    Slide 22 - Slide

    Confessionelen zeggen :
    • O.a. het CDA (Christen Democratisch Appèl)
    • Er moet bezuinigd worden op de verzorgingsstaat
    • Niet alleen de overheid moet mensen helpen, ook moeten mensen vrienden en familie helpen als dat kan.



    Slide 23 - Slide

    'Sociaal-democraten' zeggen :
    • O.a. de Pvda (Partij van de Arbeid)
    • De verzorgingsstaat moet worden aangepast
    • Maatregelen zijn nodig zodat iedereen ook in de toekomst in welvaart kan leven.
    • De belasting van de rijken kan omhoog kan om de verzorgingsstaat te kunnen blijven betalen



    Slide 24 - Slide

    Links-liberalen zeggen :
    • O.a. D66 (Democraten '66) en GroenLinks
    • De verzorgingsstaat moet worden aangepast aan de moderne samenleving

    • D66 wil voorkomen dat mensen afhankelijk worden van een uitkering en wil dat mensen een goede opleiding krijgen 
    • GroenLinks wil mensen met tijdelijke arbeidscontracten beschermen



    Slide 25 - Slide

    'Populistische' partijen zeggen: 
    • O.a. SP (Socialistische Partij) en PVV (Partij voor de Vrijheid)
    • De verzorgingsstaat zoveel mogelijk in stand houden
    • De overheid moet maar ergens anders op bezuinigen, zoals de bureaucratie
    • Hogere belastingen voor de allerrijksten 



    Slide 26 - Slide

    Resumé
    Pak je schrift
    Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben
    Wie, Wat, Waarom, Wanneer
    timer
    2:00

    Slide 27 - Slide

    Thuis en/of op school doen:
    Aan de slag met het maken van samenvattingen, vragen maken, "Kennen, kunnen. willen" leren  en de leerstof met iemand thuis bespreken.

    Slide 28 - Slide