3.1 Zintuigen en prikkels

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 3     Waarnemen

3 Waarnemen

Programma

•     Lesdoelen
• Verwondersessie: uitleg: Zintuigen en prikkels
      week 2
• Workshopsessie: werkdoelen maken § 3.2
• Communicatiesessie

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan ik uitleggen:

• wat het begrip waarneming is;
• wat de vijf zintuigen zijn;
• wat de onderdelen van het zenuwstelsel zijn
  
• wat een prikkel en een impuls is;
• hoe een beweging tot stand komt.

3.1 Zintuigen en prikkels

Maar wat hebben wij nodig om dingen waar te nemen?

Zintuigen en hersenen

Je hebt zintuigen nodig om prikkels waar te nemen en hersenen om dit te verwerken!

Zenuwen zorgen voor de
communicatie tussen
zintuigen en hersenen

Waarnemen

Je kunt met behulp van je zintuigen informatie over je omgeving (of van je eigen lichaam inwendig) verzamelen.

Welke zintuigen ken je?

8

zintuigen

smaak

Evenwicht

gehoor

zicht

reuk

gevoel

x3

houding en
beweging

Intern

<< wordt genoemd in Klik

Prikkel (signaal) en impulsen

Een signaal of prikkel is iets dat je op opmerkt uit de omgeving of in je lijf doordat het wordt opgevangen door een zintuig.

In je zintuig wordt zo'n prikkel omgezet in een elektrisch stroompje, dat noem je een impuls.

 

De impuls gaat door de zenuwen naar de hersenen en / of van de hersenen naar de spieren.

0

optioneel

Wat nemen we waar?

We nemen prikkels waar.

Externe prikkels: Veranderingen in je omgeving (buiten je lichaam)

Interne prikkels: Veranderingen in je lichaam

Wanneer wordt je je bewust van een waarneming?

1. Als er een prikkel in je zintuig aankomt.
2. Als het impuls in de hersenen is verwerkt.

Een geluid is een voorbeeld van een prikkel

1. Waar
2. Niet waar

Een zintuig is een orgaan dat reageert op prikkels.

1. Waar
2. Niet waar

Ik heb het tot nu toe begrepen

😒🙁😐🙂😃

Het zenuwstelsel

De hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen vormen samen het zenuwstelsel.

Anatomie van het zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel: 

grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en het ruggenmerg

Perifere zenuwstelsel:

de zenuwen die alle lichaamsdelen verbinden met het centrale zenuwstelsel

Uit welke delen bestaat het centrale zenuwstelsel?

Ik heb het tot nu toe begrepen

😒🙁😐🙂😃

Hersenen en zintuigen

Je hebt hersenen nodig om te bedenken wat je wil doen en zintuigen om de omgeving waar
te nemen!

Zenuwen zorgen voor de
communicatie tussen
zintuigen en hersenen

De Hersenen

De hersenen bestaan uit drie delen:

1. Grote hersenen (hersencentra)
2. Kleine hersenen (coördinatie)
3. Hersenstam (onbewuste processen)

1

2

3

Ruggenmerg

Het ruggenmerg zorgt voor de communicatie tussen spieren en zintuigen aan de ene kant, en je hersenen aan de andere kant. 

Het ruggenmerg is een onderdeel van...

1. De hersenstam
2. De zenuwen
3. De kleine hersenen
4. Het centrale zenuwstelsel

Zenuwen

• Een zenuw is een verzameling/bundel van een heleboel zenuwcellen. 
• Zenuwen verbinden de onderstaande met elkaar: zintuigen, spieren, het ruggenmerg en de hersenen.
• Ze verplaatsen impulsen. Een impuls is een elektrisch signaal.

Eigenlijk zijn zenuwen dus een soort stroomdraadjes. 

i
m
p
u
l
s

zenuwbundel

zenuwcel

Een invloed uit de omgeving op een organisme noem je:

1. een impuls
2. een prikkel
3. een zenuw
4. het ruggenmerg

Ik heb het begrepen en kan aan de slag

ja

nee

Workshop-
sessie

Je maakt werkdoelen
van week 2:

3.1 opdracht 1 - 20


Wat niet af is, is huiswerk

Communicatiesessie

Lesdoelen behaald?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan ik uitleggen:

• wat het begrip waarneming is;
• wat de vijf zintuigen zijn;
• wat de onderdelen van het zenuwstelsel zijn
  
• wat een prikkel en een impuls is;
• hoe een beweging tot stand komt.

Ik kan uitleggen wat het begrip waarneming is

ja

nee

Ik kan de vijf zintuigen benoemen

ja

nee

Ik kan de onderdelen van het zenuwstelsel benoemen

ja

nee

Ik kan uitleggen wat een prikkel en een impuls is;

ja

nee

Ik kan uitleggen hoe een beweging of stand komt.

ja

nee