3.5 Speciale manieren van overerven
3.5 Speciale manieren van overerven
- Bespreking formatieve S.O.
- Uitleg over 3.5
- Aan de slag
Leerdoelen 3.5
3.5.1 Je kunt kruisingsschema's maken voor onafhankelijke overerving van multipele allelen, letale factoren en gekoppelde genen.
3.5.2 Je kunt uit de kruisingsschema's voor onafhankelijke overerving van multipele allelen, letale factoren en gekoppelde genen, of uit stambomen hiervan, de frequentie van bepaalde genotypen en fenotypen van nakomelingen afleiden.
1 / 10
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4
This lesson contains 10 slides, with text slides.
Items in this lesson
3.5 Speciale manieren van overerven
- Bespreking formatieve S.O.
- Uitleg over 3.5
- Aan de slag
Leerdoelen 3.5
3.5.1 Je kunt kruisingsschema's maken voor onafhankelijke overerving van multipele allelen, letale factoren en gekoppelde genen.
3.5.2 Je kunt uit de kruisingsschema's voor onafhankelijke overerving van multipele allelen, letale factoren en gekoppelde genen, of uit stambomen hiervan, de frequentie van bepaalde genotypen en fenotypen van nakomelingen afleiden.
Slide 1 - Slide
Formatieve S.O. bespreken
Slide 2 - Slide
Deze les
Hoe is jouw bloedgroep bepaald?
en
Wat gebeurt er als Peter Dinklage zich gaat voortplanten?
Pak pen en papier om mee te schrijven!
Slide 3 - Slide
Verschillende typen allelen
Letale factoren = een allel is dodelijk als het homozygoot voorkomt, dus individu is niet levensvatbaar --> deel van nakomelingen wordt niet geboren --> andere verhouding genotype/fenotype.
Gekoppelde overerving = 2 genen op hetzelfde chromosomenpaar, dus gekoppelde genen.
Multipele allelen = er bestaan drie of meer verschillende allelen voor een erfelijke eigenschap (maar er komen er dus 2 in het lichaam voor).
Slide 4 - Slide
Achondroplasie (dwerggroei)
Erft autosomaal dominant over en is letaal bij
homozygoot.
- Hoe groot is de kans dat een baby van Peter Dinklage en zijn
huidige vrouw dwerggroei heeft?
Stel: Peter krijgt een baby met iemand die ook dwerggroei heeft.
- Hoe groot is de kans dat deze baby dwerggroei heeft?
Slide 5 - Slide
Gekoppelde overerving
Allel voor grijze lichaamskleur (G) is dominant over zwarte lichaamskleur (g).
Allel voor normale vleugels (N) is dominant over vleugelstompjes (n).
Genen liggen op hetzelfde chromosomenpaar.
Voorbeeld: grijs vrouwtje met normale vleugels, voor
beide eigenschappen homozygoot (GGNN), kruist met een
zwart mannetje met vleugelstompjes (?). Een vrouwtje
in de F1 wordt verder gekruist met een zwart mannetje
met vleugelstompjes. Welke fenotypen verwacht je?
Slide 6 - Slide
Genotype moeder = GN/GN. Genotype vader = gn/gn.
Eicel --> GN, zaadcel --> gn, dus --> F1-genotype = Gg/Nn
Gg/Nn kruist met zwart mannetje met vleugelstompjes: genotype = ggnn
Ouders van F2: GN/gn x gn/gn
F2 heeft 50% kans op GN/gn en 50% kans op gn/gn.
Fenotypen 50% kans op grijs met normale vleugels en 50% kans op zwart met vleugelstompjes.
Slide 7 - Slide
Bloedgroepbepaling
Bloedgroep heeft drie allelen. Allel IA en IB zijn co-dominant. i is recessief.
Allelen coderen voor antigenen.
Fenotype -->
Genotype -->
Slide 8 - Slide
Oefening bloedgroep
Als een man met bloedgroep A en een vrouw met bloedgroep B een kind hebben met bloedgroep O, hoe groot is dan de kans dat een tweede kind eveneens bloedgroep O zal hebben?
Slide 9 - Slide
Aan de slag
Maken van 3.5: 53 t/m 63.
Klaar? --> oefenen op biologiepagina.nl
