Hoofdstuk 8

• NaSk
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

Hoofdstuk 8

Geluid

8.1 Geluid maken

Geluidsbronnen

Alles wat geluid maakt, noem je een geluidsbron

Je stem als geluidsbron (1)

Met je mond kun je geluid maken. (zeg je de letter ssss, dan blaas je lucht langs je tong, ffff, dan blaas je lucht langs je lipppen)

Voor de andere geluiden 

heb je je stembanden nodig.

Je stem als geluidsbron (2)

Stembanden gaan heel snel open en dicht als je geluid maakt. 

Het zijn je stembanden die trillen.

Dat komt doordat je lucht langs je stembanden uitademt.

Andere geluidsbronnen

Ook andere gelduisbronnen maken geluid door trillingen.

De stemvork

Bij muzieklessen gebruikt de leraar soms een stemvork. Een stemvork geeft altijd dezelfde toon.

Als een stemvork op een klankkast 

staat wordt het geluid harder.

Om te onthouden

8.2 Geluid horen

Tussenstof

Trillingen verplaatsen zich door de lucht. De lucht is de tussenstof waar het geluid zich door verplaatst.

Geluid horen

- geluidsbron

- tussenstof (meestal lucht)

- je oren

Binnenkant van je oor

In je oor zit het trommelvlies. Dit is 

een dun vlies dat strak gespannen

is.

Het trommelvlies kan de trillingen

uit de lucht goed opvangen.

Trillingen gaan verder naar de gehoorbeentjes. Die geven via de gehoorzenuw een signaal aan je hersen. Op die manier hoor je geluid.

De luidspreker

In een luidspreker zit een dun vel (conus) dat kan trillen. Door het trillen van de lucht komt het geluid bij je oor. 

Om te onthouden

8.4 Geluidsterkte

Doel

Na deze les 

- kun je uitleggen hoe je zacht en hard geluid maakt

- kun je de eenheid van geluidsterkte benoemen

- kun je de werking van een decibelmeter beschrijven

Hard en zacht geluid

Volume = Geluidsterkte

Hard geluid heeft een grote geluidsterkte. 

Geluidsterkte kun je meten in decibel (dB).

10 dB is zacht.

100 dB is hard.

Decibelmeter (1)

Analoog: Dan beweegt er een wijzer langs de schaal. Er staan getallen boven en onder de schaal.

Lo: je meet tot 80 dB

Hi: je meet dan tussen 80 en 120 dB

Decibelmeter (2)

Digitaal: Je ziet direct hoeveel dB het volume heeft.

Heeft ook 2 standen.

Is makkelijker af te lezen

Opdracht 14

Blz: 223

Samen maken

8.5 Geluidshinder

Gehoordrempel

Het zachtste geluid dat je kunt horen, noem je de gehoordrempel

Doelen

- Je kunt beschrijven wat de gehoordrempel is

- Je kunt de hoogte van de pijngrens noemen in decibel

- Je kunt beschrijven vanaf hoeveel decibel een geluid gehoorschade kan veroorzaken

- Je kunt uitleggen waarom je in sommige situaties gehoorbeschermers moet dragen

Pijngrens

Een geluid van 140 dB doet pijn aan je oren. Deze geluidssterkte noem je de pijngrens

Gehoorschade

Als je vaak naar hard geluid luistert, kan je gehoor beschadigen. Als je gehoor beschadigd is, dan wordt dat nooit meer beter.

Machines in een bedrijf maken veel geluid. Daar moeten mensen gehoorbescherming dragen. Dan blijft hun gehoor gezond.

Geluidshinder

Als je last hebt van geluid, dan noem je dat geluidshinder.

Bijvoorbeeld:

- Muziek van een telefoon

- Verkeerslawaai

- Harde muziek

8.6 Snelheid van geluid

Doelen

- Je kunt de snelheid van geluid in een aantal stoffen noemen

- Je kunt berekenen hoe ver geluid bij je vandaan is

- Je kunt uitleggen wat een echo is

- Je kunt beschrijven hoe je met een echo een foto van een ongeboren baby maakt

Snelheid van geluid

Geluid heeft tijd nodig om bij je oor te komen.

- Je ziet een vuurpijl ontploffen in de lucht. Ongeveer een seconde later hoor je pas een knal

- Je ziet bliksem bij onweer. De donder hoor je pas na enkele seconden.

Afstand tot geluidsbron

Formule: afstand = geluidssnelheid x tijd

Met daarin:

- de afstand in meter (m)

- De geluidssnelheid in meter per seconde (m/s)

- De tijd in seconde (s)