YV6-TH1-BS3

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Vertering

Thema 1

BS2 Het verteringsstelsel

Leerdoelen:

• Je kunt de bouw, werking en functies van de verteringsorganen van de mens beschrijven.
• Je kunt de relatie tussen bouw en functie uitleggen.
• Je kunt verschillen en overeenkomsten herkennen tussen organen en orgaanstelsels van de mens en van andere eukaryoten.

 

Wat is homeostase?

Homeostase

Het in stand houden van het inwendige milieu, bij een veranderend uitwendig milieu.

Verschillende orgaansystemen werken samen om het lichaam in homeostase te houden.

Uitstapje biochemie

Degenen met scheikunde weten dit natuurlijk maar al te goed! Op de vorige slide staat van klein naar groot hoe organismen (en hun voedingsstoffen) opgebouwd zijn. 

De drie genoemde macromoleculen zijn de belangrijkste macromoleculen in onze voeding en deze moet je onthouden!

Eiwit

Koolhydraat

Vet

Brandstof

Bouwstof

Reservestof

Assimilatie en dissimilatie

Twee woorden die je goed moet onthouden.

Assimilatie = opbouwen

Dissimilatie = afbreken

Assimilatie kost energie,

dissimilatie levert (meestal) energie op.

Welk macromolecuul heeft de hoogste verbrandingswaarde?

1. Eiwit
2. Vet
3. Koolhydraat
4. DNA

Verteringsstelsel

Zie binas 82C voor wat je niet meer hoeft te leren (want dat staat in je binas). Je moet wel begrijpen wat al deze structuren en organen doen en wat ze met elkaar te maken hebben.

In welke Binas tabel(len) vind je de verteringssappen en enzymen?

Transport

** Met transport wordt het verplaatsen van (voedings- /afval)stoffen over de celmembraan bedoeld. **

- Actief transport: Kost energie! Gebeurt met eiwitpoortjes in de celmembraan. 

- Passief transport: Geen energie.

- Osmose, alleen water. Kan wel transport van voedingsstoffen makkelijker (minder energie kostend) te maken.

Enzymen

Onthoud: Sleutel-slot. Één enzym heeft één substraat.

pH is zuurgraad - T is temperatuur. 

Denaturatie is onomkeerbaar, denk maar aan een eitje bakken. Het eiwit wordt hard en wit en kan nooit meer vloeibaar en doorzichtig worden.

Binas 82C

In voorgaand plaatje zag je ook nog hoe de darmwandcellen er uit zien, die staan niet in Binas. Onthoud dus goed dat ook op de cel zelf nog oppervlaktevergroting is door die microvilli (vingervormige uitstulpingen)!!

Alvleesklier

De verteringssappen die de alvleesklier produceert, komen terecht in de twaalfvingerige darm.

Over de endocriene functie van de alvleesklier hebben we het reeds gehad.

Leverslagader

Poortader

Leverader

Voedingsstofrijk

Zuurstof-rijk

Naar het hart

Vanaf het hart

Zuurstof-arm

Zuurstof-arm

Ureum en bilirubine

Ureum is gemaakt van afvalproducten van eiwitafbraak; stikstof/ammonium. Dit mag namelijk niet ophopen in het lichaam! Ureum wordt uitgescheiden door de nieren.

Bilirubine is een afvalproduct van hemoglobine. Dit geeft ontlasting de bruine kleur. Als de lever niet goed werkt, hoopt bilirubine op in het lichaam en word je geel: geelzucht.

Samenvatting Lever

In het volgende filmpje een duidelijke samenvatting van alle belangrijke dingen die je van de lever moet kennen. Je kunt een klein stukje overslaan.

De nieren en de homeostase van het bloed

Ieder volwassen mens heeft zo'n 5L bloed. Dit is voor een groot deel water. Je kunt je dan natuurlijk voorstellen dat de nieren, die 'beslissen' hoeveel water je uitplast, van grote invloed zijn op het volume van het bloedplasma. Als je veel drinkt, neemt je bloedvolume toe, waardoor je bloeddruk verhoogt. Als je bloeddruk te hoog is, gaan je nieren harder werken om meer water uit je bloed uit te scheiden.