Priodweddau Dwr

• Biology
• Further Education (Key Stage 5)

Priodweddau Dwr

Mae iâ yn llai dwys na dŵr.

Mae dŵr yn hylif ar y rhan fwyaf o dymereddau a geir ar y ddaear.

Mae dŵr yn ddi-liw/tryloyw.

Mae gan ddŵr dyniant arwyneb uchel.

Mae hyn yn ffurfio haen dros wyneb cynefinoedd dyfrol; nid yw pyllau a chynefinoedd dyfrol yn rhewi'n solet, felly gall anifeiliaid symud/nofio o hyd.

Gellir ei ddefnyddio fel cyfrwng trafnidiaeth e.e., yn y gwaed mewn mamaliaid, ac mae dŵr yn cludo ïonau wedi’u hydoddi fyny’r xylem mewn planhigion.

Gall golau gyrraedd planhigion dyfrol i ffotosyntheseiddio; gall golau fynd drwy cytoplasm celloedd planhigion fel y gall gyrraedd y cloroplastau.

Gall arwyneb y dŵr gefnogi'r màs llawer o organebau a dod yn gynefin iddynt e.e., rhianedd y dŵr.

Mae gan ddŵr gynhwysedd gwres sbesiffig

Mae gan ddŵr wres cudd anweddu uchel.

Mae gan ddŵr briodweddau cydlynol ac adlynol cryf.

Nid yw tymheredd celloedd a chynefinoedd dyfrol yn newid yn gyflym – mae amodau'n parhau'n sefydlog. 

Mae angen llawer o egni i anweddu dŵr fel bod organebau'n defnyddio anweddiad dŵr i oeri (e.e., chwysu) 

mae moleciwlau dŵr yn glynu gyda’i gilydd (cydlyniad) ac yn glynu gyda sylweddau  eraill (adlyniad) – felly gellir

a'u tynnu drwy blanhigion yn ystod trydarthiad.

Pa priodwedd dwr sy'n bwysig wrth rheoli tymheredd?

1. Hydoddi Nwyon
2. Dwysedd isel
3. Moelciwl amholar
4. Cynhwysedd gwres sbesiffig uchel

Pam fod dwr yn hydoddydd da ar gyfer ionau?

1. Dwysedd isel
2. Amholar
3. Ffurfio plisg hydradiad
4. Di-liw

Pan fod dwr yn bwysig mewn cludiant sylweddau?

1. Dwysedd uchel
2. Ar ffurf nwy
3. Berwbwynt uchel
4. Hydoddi maetholynau yn hawdd

Pam fod dwr yn bwysig ar gyfer strwythur celloedd planhigion?

1. Mae'n hydoddi protein
2. Ffurfio cell furiau
3. Ffynhonell egni
4. Cynnal chwydd-dyndra