BOL 1.2.1 SKILLS - Vitale functies

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Skills 1.2.1

Vitale functies

• Ademhaling
• Temperatuur
• Hartslag 

Leerdoelen

1. Je meet de temperatuur, hartfrequentie en ademhalingsfrequentie;

2. Je kan vertellen uit welke twee onderdelen de normale lichaamstemperatuur, hartfrequentie en ademhalingsfrequentie bestaat;

3. Je kan vertellen welke factoren invloed hebben op de lichaamstemperatuur, hartfrequentie en ademhalingsfrequentie.

Vitale functies

De vitale functies zijn de functies in het menselijk lichaam die van levensbelang zijn. Een verstoring in het bewustzijn, de bloedsomloop, de ademhaling of de lichaamstemperatuur kan (zonder ingrijpen) vroeg of laat leiden tot de dood.

  Deze week  leer je over de ademhaling, hartslag en lichaamstemperatuur. 

    

Observatie:
Bij het bewaken van de vitale functies is het belangrijk dat deze zorgvuldig geobserveerd worden. 

Vergelijken:

Daarnaast is het belangrijk om exacte waarden te meten, te registreren en te vergelijken met voorgaande metingen en de normaalwaarden. Het is van groot belang dat zorgverleners een probleem met de vitale functies signaleren.

Afwijkingen: 
 Bij afwijkende waarden of twijfel raadpleegt de zorgverlener een arts.

Wat houden de vitale functies ook alweer in?

Vitale functies

In het menselijk lichaam bevinden zich organen die elk een eigen, belangrijke functie hebben. Een aantal van deze functies is van direct levensbelang. Deze functies noemt men de vitale functies.

De vitale functies bestaan uit:

• Ademhaling
  
• Circulatie (bloedsomloop)
  
• Bewustzijn

Ademhaling

Zoek in tweetallen het volgende uit:

• Wat houdt het onderwerp in? ​
  
• Wat zijn de normaalwaarden?​
  
• Wat zijn de afwijkende waarden?
  

Gebruik hierbij de informatie uit je boek Persoonlijke basiszorg 

Welke informatie heb je gevonden?

Ademhaling

Observeren: 

• Frequentie -> normale ademhalingsfrequentie volwassenen 14-18 maal per minuut
• Diepte en gelijkmatigheid -> zegt iets over de hoeveelheid lucht die per keer wordt ingeademd
• Ritme -> heeft betrekking op de pauzes tussen de ademhalingen
• Geluid -> normaal is de ademhaling vrijwel niet te horen m.u.v. snurken
  
  

Ademhaling

Verwerkingsopdracht:

Maak uit het boek Persoonlijke basiszorg - module 8 Vitale functies  - H3 Ademhalingsstelsel de verwerkingsopdrachten.
Opdracht 3-4a-5a-5b-5c-5d

Extra 4b

Temperatuur

Zoek in tweetallen het volgende uit:

• Wat houdt het onderwerp in? ​
  
• Wat zijn de normaalwaarden?​
  
• Wat zijn de afwijkende waarden?

Gebruik hierbij de informatie uit je boek Persoonlijke basiszorg

Welke informatie heb je gevonden?

Temperatuur

De lichaamstemperatuur wordt geregeld vanuit de twee temperatuurcentra. Deze bevinden zich in de tussenhersenen en in de hersenstam. De lichaamstemperatuur bestaat uit:

• warmteproductie -> door verbranding van voedingsstoffen in de cellen
• warmteafgifte -> via huid, uitademingslucht, uitscheiding urine/ontlasting

Bij gezonde mensen zijn de warmteproductie en de warmteafgifte op elkaar afgestemd en blijft de lichaamstemperatuur binnen bepaalde grenzen. 

Waarden:

Lager dan 36,5 °C: ondertemperatuur

36,5 °C -37,5 °C: normale temperatuur

37,5 °C -38,0 °C: verhoging

Hoger dan 38,0 °C: koorts

Temperatuur

De lichaamstemperatuur kun je meten op verschillende plaatsen:

• Rectaal -> elektronisch
• axillair -> elektronisch
• oraal -> elektronisch
• femoraal -> elektronisch
• intra-auraal of tympanisch -> infrarode digitale thermometer
• via het voorhoofd/slaap -> infrarode digitale thermometer

Temperatuur

Verwerkingsopdracht:

Maak uit het boek Persoonlijke basiszorg - Module 8 vitale functies - H2 Observatie van de lichaamstemperatuur.

Opdracht 1-4

Hartslag

Zoek in tweetallen het volgende uit:

• Wat houdt het onderwerp in? ​
  
• Wat zijn de normaalwaarden?​
  
• Wat zijn de afwijkende waarden?
  

Gebruik hierbij de informatie uit je boek en van mboleren.nl

Welke informatie heb je gevonden?

Hartslag

Het observeren van de hartslag is een regelmatig terugkerende taak van jou als verpleegkundige. De hartslag geeft, samen met andere lichamelijke observatiegegevens, een indruk van de algemene lichamelijke toestand van een zorgvrager.

De observatie van de hartslag kan routinematig gebeuren. Afhankelijk van de lichamelijke toestand van de zorgvrager controleer je de hartslag tweemaal of meerdere keren per dag. 
 

Observatieplaatsen

Als het hart zich samenknijpt, wordt ineens zeventig tot honderd milliliter bloed in de slagaders gepompt. Deze slagaders zijn elastisch en zetten uit op het moment dat het bloed binnenkomt. 

Zodra de druk dit toelaat, nemen de slagaders weer hun oorspronkelijke vorm aan. De bewegingen van de slagaders zijn te voelen aan bijvoorbeeld de pols en de hals. Dat zijn plekken waar de slagaders aan de oppervlakte van het lichaam lopen, over een harde onderlaag (bot). 

De polsslagader (arteria radialis) is bekendste slagader die te voelen is. Daarom wordt het tellen van de hartslag vaak het 'tellen van de pols' genoemd, zelfs als dat in de hals gebeurt.

Hartslag

Observatiepunten

Let bij het controleren van de hartslag op de volgende 

observatiepunten:

• frequentie;
  
• ritme;
  
• gelijkmatigheid;
  
• spanning en volume.

Hartslag

Zoek in tweetallen het volgende uit:

• Wat betekent 'de frequentie' van een hartslag?  ​
  
• Wat zijn de normaalwaarden?​
  
• Wat zijn de afwijkende waarden?

Gebruik hierbij de informatie uit je boek 1.3.2

Hartslag

Hoe moet je de hartslag controleren? 

Lees hoofdstuk 1.3.3 

Hartslag

Verwerkingsopdracht:

Maak uit het boek Persoonlijke basiszorg - Module 8 vitale functies - H 1.3 Hartslag

Opdracht 2, 6

Einde van de les