Geluk en mentale gezondheid Les 5 burgerschap

• Maatschappijleer
• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

Burgerschap Vitaal les 5

Vandaag:

- Een les over Geluk en Hormonen 

- Tijdens de les wat Quiz vragen

- Opdracht: jouw recept voor geluk

Lesdoelen van vandaag

• Verschil herkennen tussen objectief en subjectief geluk
• Het verschil tussen gelukshormonen en stresshormonen benoemen
• Kennis hebben van welke activiteiten bijdragen aan een gelukkiger gevoel ervaren  
• Inzicht krijgen in hoeverre jij hier (bewust) mee bezig bent 

Wat is geluk voor jou?

Objectief geluk.. 

Het is geluk dat je kunt meten/zien aan de ''buitenkant''

• Je hebt een goede gezondheid
• Je hebt een fijne familie
• Je hebt een leuke partner
• Je hebt een goede/leuke baan
• Je ziet er gelukkig uit 

Subjectief geluk 

Tevredenheid/ je goed voelen, ''binnenkant''

Aristoteles (384 v. Chr. -  322 v. Chr.) 

was de eerste filosoof die een onderzoek 

deed naar deze vorm van geluk.

Hormonen

Hormonen zijn lichaamseigen ''boodschapperstofjes'' die  met elkaar samenwerken om ons welzijn te beheersen. 

• Gedrag, gevoel en emoties

Gelukshormonen	Stresshormonen
Endorfine - Dopamine - Serotonine - Oxytocine	Cortisol - Adrenaline - Noradrenaline

Gelukshormoon: Endorfine

''Energiehormoon''

Functie: Natuurlijke pijnstiller, onderdrukt pijn en stress, zodat er meer ruimte is voor gevoel van geluk

Wanneer komt het vrij? Intensief sporten of bewegen  - pittig eten - zonlicht - diep tissue massages of acupunctuur vanwege ''pijnprikkels''

Gevolgen van te weinig Endorfine: Somber gevoel, cravings naar vet eten, suiker en chocolade 

Welke activiteit helpt je Endorfine weer op peil te krijgen?

1. Knuffelen met je kat
2. Een lepeltje Sambal knallen
3. Kapot gaan in de Gym
4. Een potje mediteren

Gelukshormoon: Dopamine 

''Beloningshormoon / Aandrijfhormoon''

Functie: versterkt innerlijke drive en motivatie, ondersteund de motorische controle, beter leren, beter concentreren, beter geheugen 

Wanneer komt het vrij? Eten (zuivel, bananen, groene groentes, zoete aardappel, noten en zaden, kip, mager rood vlees) – Goed slapen (8 uur, want verbruik je weinig dopamine en houdt je over voor de dag erna) – Bewegen – Korte termijn doelen stellen, overwinnen en bij Seks

Gevolgen van te weinig Dopamine: Moeite met Emoties reguleren, verliest zin om leuke dingen te doen, ADHD en Depressie 

Wat zou het gevolg zijn van een te veel aan dopamine ?

1. Je bent altijd euforisch
2. Je bent altijd zen
3. Kans op psychoses

Gelukshormoon: Serotonine 

''Feelgoodhormoon''

Functie: verbetert je stemming, je slaapritme,  je seksuele activiteit en eetgedrag, verminderd angst

Wanneer komt het vrij? Eten (bruine rijst, bonen, kikkererwten, bananen, zonnebloempitten, pompoen en sesamzaden) GOED ontbijten. - Naar buiten, de natuur in - Meditatie - Daglicht

Gevolgen van te weinig Serotonine: (door stress, tekort vit. B3, B6 en magnesium en genetische aanleg verslaving) onzekerheid, verslaving genotsmiddelen, slecht slapen, depressie 

Stel een vriend van je heeft een kater. Alcohol verlaagt je serotonine. Hoe krijgt die het Serotonine hormoon weer op pijl?

1. Neem er nog een drankje
2. Neem er 2
3. Maak een boswandeling
4. Puf je hoofd leeg met een potje mediteren

Welke soort drugs verhoogt het gehalte serotonine in de hersenen?

1. Cocaïne
2. XTC
3. Wiet
4. Speed

Gelukshormoon: Oxytocine

''Knuffelhormoon / Liefdeshormoon''

Functie: verhoogd het gevoel van vertrouwen en gehechtheid en verminderd stress / zorgt voor ontspanning 

Wanneer komt het vrij? Aanrakingen, knuffelen, seks, een handdruk, schouderklopje - complimenten - oogcontact 

Gevolgen van te weinig Oxytocine: Ervaring van meer stress, verzwakt immuunsysteem en vertraagd de genezing van wonden en ontstekingen 

Stel je relatie is net over... Daaaaag Oxytocine..
Wat geeft je nu het beste shotje Oxytocine?

1. Een cocktail
2. Een complimentje
3. Een rebound
4. Potje janken in je bed

Je bent niet altijd UP.. 

financiële problemen  

Te laat komen

Je hebt een saai leven vergeleken de rest op instagram

Je hebt schaamte

Je legt de lat hoog

Je hebt schuldgevoelens

Je telefoon stopt niet

Je bent weer je sleutels kwijt

Je voelt je heel verantwoordelijk

Je hebt ruzie

Er is weer een lockdown

0

Levi voelt zich een paar dagen down. Hij eet slecht, slaapt weinig en negeert appjes van vrienden. Hij wilt gewoon even alleen zijn.
Wanneer heb je een Dip en wanneer een Depressie?

Stress.. 

Ons lichaam kent maar 1 soort ‘stress’, de bijnieractiviteit waar bij plotselinge schrikreacties adrenaline wordt gemaakt en enkele minuten later cortisol.

Stresshormonen: Cortisol - Adrenaline - Noradrenaline 

Adrenaline en Noradrenaline: de stresshormonen 

Functie: Zorgt voor kortdurende, positieve stress, verhoogt de concentratie en handelingsbereidheid. Adrenaline stelt je in staat om razendsnel te reageren als dat noodzakelijk is.

Wanneer komt het vrij? Bij dreiging of acute stress / langdurige stress 

Gevolgen van langdurige aanvoer van deze hormonen: kan leiden tot angst en bezorgdheid 

Welke soort drugs heeft invloed op de hoeveelheid noradrenaline in het lichaam, waardoor je je heel actief voelt?

1. XTC
2. Cocaïne
3. Wiet
4. Speed

Cortisol: de stresshormonen 

Functie: Activeert afbraakprocessen in je lichaam die je energie leveren (vertering van voedsel), helpt tegen stress en ontstekingen, betere concentratie en voelt je krachtig. Cortisol helpt je zodat je voor een langdurige periode met een stresssituatie om kunt gaan.

Wanneer komt het vrij? In stresssituaties

Gevolgen verhoogde cortisolspiegel: o.a. concentratie en geheugenfuncties verminderen- slecht slapen - Maag/darmklachten - immuunsysteem verzwakt- Meer infecties- Minder effectiviteit tegen tumoren- Hoge bloeddruk- Suikerziekte- Verminderde libido - Onvruchtbaarheid 

De gevolgen van teveel stress

Korte stressreactie: Natuurlijk en gezond ''Vlucht of vecht reactie''

Langdurige stressreactie: Ongezond, je stressregelsysteem raakt uitgeput

Gevolgen: o.a. - slecht slapen - Maag/darmklachten - immuunsysteem verzwakt- Suikerziekte- Vetzucht- Verminderde libido - Onvruchtbaarheid - depressie - burn-out 

Geef 2 tips hoe je
stemming kan verbeteren

Invloed hebben op je eigen GELUK: Tips 

• Daglicht: elke dag minstens 30 min. buiten. -> Serotonine 
• Sport / dans / beweeg: Endorfine, Dopamine, Adrenaline, Noradrenaline 
• Aanrakingen: Oxytocine (geen partner, koop een kat)
• De juiste voeding: alle hormonen
• Ontspanning: ADEM, mediteer, doe even niks, alle hormonen
• Slapen: op tijd naar bed, 8 uur slaap, donker koele kamer, serotonine 
• Lachen: ''fake it till you make it'' dopamine, endorfine en serotonine 
• Positief denken:  Leg de focus op de goede dingen, alle hormonen 
• Creatief bezig zijn: Verlaagt je cortisol (stresshormoon)

Lesopdracht: Wat maakt je blij?

Maak een Recept voor geluk!

Een snufje.. Een kilogram.... Een handje.. Een eetlepel.. Een scheutje

Waarin je laat zien wat jou gelukkig of blij maakt .

Zie bestand op Teams!

 

insta inspiratie 

• onpersoonlijkegroei
• yung_pueblo
• jillianturecki
• omdenkennederland
• metznallendepodcast
• charlottelabee

Opdracht voor thuis:

'' Leg de focus op de goede dingen''

Een praktische manier om meer geluk te voelen is het bewust benoemen van wat je gelukkig maakt. 

Experimenteer deze week (of maand;) door elke avond 1 tot 5 momentjes van geluk, van die dag, op te schrijven. Hou het klein.. 

Succes :) 

Volgende lessen:

• 12 oktober (volgende week) presentaties verslaving
• 2 november (na de Herfstvakantie) toets

Evaluatie en afsluiting

Scan onderstaande QR code en vul de vragen in!

Dank en tot volgende week!