Keuzedeel licht verstandelijk beperkt, deel 2

• keuzedeel lvb
• MBO
• Studiejaar 3

Lesplanning

• Huiswerkopdracht nabespreken
• Moodboard
• Opfrisser: wat doen we eigenlijk bij dit keuzedeel?
• Theorie:  lvb, dubbel/triple diagnose, mvg, methoden, opdrachten, glossy.
  
  
  
• 9.45-10.00 pauze
• 11.00-11.45 pauze

Lesdoelen

• Je weet wat moeilijk verstaanbaar gedrag (MVG) is.
  
• Je signaleert MVG en brengt dit in kaart.
  
• Je weet hoe je MVG kunt aanpakken.
  
• Je weet welke psychiatrische problemen en verslavingen iemand met LVB met MVG kan hebben.
  
• Je weet welke vaardigheden en competenties je nodig hebt om met deze doelgroep te werken.
  

Actueel nieuwsbericht over de doelgroep

Moodboard (terugblik op de vorige les en vooruitblik op deze les)

Je maakt een digitale moodboard met minimaal tien afbeeldingen en of teksten die volgens jou LVB typeren. Je hebt hiervoor 20 minuten de tijd, 10 min klassikaal.

Bespreek vervolgens met een medestudent elkaars moodboard:

- Herken je dit als LVB?

- Heb je aanvullingen?

- Is er iets dat verder moet worden uitgelegd of uitgezocht?

Klaar? mail je moodboard naar [e-mail]

Er wordt ingeschat dat minimaal 154.000 mensen in Nederland een lichte verstandelijke

beperking hebben.

Mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) hebben minder cognitieve vermogens

en een minder groot sociaal aanpassingsvermogen dan andere mensen van hun leeftijd en

uit hun sociale groep. Het gaat om mensen met een IQ-score van 50-70. Als zij over een

beperkt sociaal aanpassingsvermogen beschikken vallen in Nederland ook mensen met een

IQ-score tussen de 70 en 85 (zwakbegaafdheid) in de categorie LVB. Ongeveer 15% van de

Nederlandse bevolking heeft een IQ lager dan 85. De meesten daarvan vallen in de groep

met een IQ van 50-85.

Zoek op:

• kijk op It's en zoek de studentenhandleiding op
• kijk naar de opdrachten, lees ze even door
• log in op edu-actief, koppel je aan onze groep. Check voor de groepscode de mail die ik jullie heb gestuurd.

LVB

• Beperking in cognitieve ontwikkeling en in adaptieve vaardigheden. 
• IQ tussen 50-70 + zwakbegaafdheid met (ernstige) bijkomende problematiek 

antal directe signalen zijn die kunnen wijzen op een lvb of zwakbegaafdheid. Voorbeelden daarvan zijn achterblijvende conceptuele vaardigheden, zoals kunnen lezen, schrijven en rekenen, achterblijvende sociale vaardigheden zoals communicatieve vaardigheden en het oplossen van sociale problemen en achterblijvende praktische vaardigheden zoals persoonlijke verzorging, omgaan met geld en gebruik maken van openbaar vervoer. Daarnaast kan ook een IQ-score iets zeggen over een mogelijke lvb of zwakbegaafdheid. Een IQ tussen de 50 en zeventig duidt op een lvb, een IQ tussen de 70 en 85 duidt op zwakbegaafdheid. Maar, zo stelt het Netwerk Gewoon Meedoen, een IQ-test is geen ‘robuust gegeven’. Het is slechts een momentopname. ‘Een IQ-score zegt ook niet genoeg om te bepalen hoeveel en welke ondersteuning iemand met een LVB/zwakbegaafdheid nodig heeft. Inzicht in het sociaal aanpassingsvermogen van iemand en de (sociaal-)emotionele ontwikkeling zeggen hier wel meer over en komen mede daarom steeds meer centraal te staan in het bepalen van de ondersteuning.’

Welke vaardigheden en competenties heeft een begeleider nodig in het samenwerken en begeleiden van met met (SG)LVB?

Vaardigheden en competenties

In het filmpje komen verschillende vaardigheden en competenties aan bod. Vul de tabel in.

 Welke vaardigheden en competenties vind je het belangrijkst? Wat kun je al en waar moet je aan werken?

Bespreek dit met een medestudent.

Aan welke vaardigheden en competenties zou je nog moeten werken als je wilt werken met mensen met LVB? Geef aan waarom je daar nog aan zou moeten werken.

Dubbele diagnose

Iemand heeft een psychische stoornis én problemen met verslavende middelen.

https://assets-sites.trimbos.nl/docs/f7db5248-8faf-4a83-800f-f14a7b1621ed.pdf

Bio psychosociaal model 

Biologische factoren: genetische aanleg, doorstane ziekte en medicijngebruik

Psychologische: persoonlijkheidskenmerken, karaktertrekken en eigenschappen

Sociale: werk, vrienden, gezinssituatie en woonsituatie

Al deze factoren bepalen hoe kwetsbaar je bent op een bepaald moment. Met ingrijpende gebeurtenissen kom je onder druk te staan  stress  hoe groter je kwetsbaarheid hoe meer stress je ervaart of hoe groter het effect. Duurt dit te lang kan je langdurige ziekte ontwikkelen. Bijv. depressie, angststoornissen, psychose of middelenafhankelijkheid.

Het biopsychosociaal model omvat risicofactoren voor de ontwikkeling van agressief gedrag.

Wat cijfers...

Bij mensen zonder psychische stoornis heeft in NL 19% te maken (gehad) met een verslaving. 
In de verslavingszorg heeft 60 tot 80 procent van de cliënten een psychische aandoening.
Kenmerken dd:

• Ze gaan eerder opnieuw drugs gebruiken of krijgen opnieuw last van psychiatrische symptomen.
• Ze worden vaker opgenomen en zijn minder therapietrouw.
• Ze zijn vaker dakloos, depressief, suïcidaal en agressief.
• Ze hebben meer problemen met hun familie.
• Ze zijn vaker werkloos of hebben langdurige conflicten in de privésfeer

Triple diagnose

Iemand heeft een psychische stoornis, middelen misbruikt én een lichte verstandelijke beperking.

Gevolgen

• Financiële problemen
• Gezondheidsproblemen
  
• Problemen met het sociale netwerk
  
• Problemen met huisvesting
• Aanraking met justitie
• Onaangepast of agressief gedrag

Moeilijk verstaanbaar gedrag

Gedrag wat storend is voor de zorgvrager en/of diens omgeving. 
--> Probleemgedrag

Zoek op in je boek: blz 22+23
Welke vormen van probleemgedrag zie je in jouw werk/BPV?

Oorzaak probleemgedrag bij LVB

Overschatting en overvraging

Mensen met LVB worden vaak overschat door anderen en ook door zichzelf. Hierdoor worden te hoge eisen gesteld die niet passen bij het verstandelijk vermogen. Iemand wordt dan overvraagd. Dit kan leiden tot stress en een gevoel van falen, dat zich dan weer uit in probleemgedrag.

Ondervraging

Wanneer iemand met LVB te veel beschermd wordt en te weinig ruimte krijgt, wordt iemand ondervraagd. Iemand krijgt dan onvoldoende kansen om nieuwe vaardigheden aan te leren en kan zich niet verder ontwikkelen. Zijn gevoel van zelfvertrouwen en onafhankelijkheid worden niet versterkt. Dit kan leiden tot frustratie.

Missen van vaardigheden

Iemand kan zich bijvoorbeeld niet uiten zoals hij zou willen en raakt daarover ernstig gefrustreerd.

Overprikkeling

Iemand kan overprikkeld raken door zintuiglijke prikkels, maar ook door cognitieve en emotionele prikkels. Of door prikkels die andere mensen afgeven. Die overprikkeling kan leiden tot probleemgedrag.

ABC s-methode

Opdracht digitale leeromgeving

Maak opdracht 8. ABC s-methode

IJsbergmodel van McClelland

Taalbegrip lager dan taalgebruik

• Dit leidt tot overschatting van de cliënt
• Vaak sociaal wenselijke antwoorden
• Hij kan goed praten, maar hoe weet je dat hij je begrijpt?
• Hoe pak je dat aan? 
  

Opdracht digitale leeromgeving

Maak opdracht 9. IJsbergmodel van McClelland

Agressie 

Groen gedrag

• Contact maken
• Zelf gewenst gedrag laten zien
• Actief luisteren, verbaal en non verbaal.
• Humor gebruiken, indien gepast.
• Vragen waar de cliënt behoefte aan heeft.
• Zeggen wat je wilt.
• Onverdeelde aandacht geven.
• Rustige houding aannemen. 

Oranje gedrag

• Zelfcontrole en inlevingsvermogen.
• Contact maken.
• Aandacht voor beleving.
• Uitleg geven.
• Time-out 

Rood gedrag

• Zelfcontrole (rustig blijven)
• Risicotaxatie (zijn er anderen die gevaar lopen) 
• Time-out (tussentijds stoppen van het gesprek)
• Contact maken
• Grens aangeven
• Gesprek beëindigen
• Veilige afstand creëren
• Collega's alarmeren
• Fysiek handelen
• Overleggen met collega's 
• Politie bellen

Aanpakken probleemgedrag algemeen

Wet zorg en dwang

Wanneer agressie of ander probleemgesdrag uit de hand loopt, moeten cliënten soms beschermd worden tegen zichzelf. Voor mensen met een vb en mensen met dementie is dit vastgelegd in de wet zorg en dwang.

Er zijn 9 categorieën van onvrijwillige zorg

Stand van zaken: Glossy

• Onderwerp? 
• Voor volgende les af
• Volgende les: korte presentatie van 5 minuten van jouw Glossy.
• Na volgende les inplannen van examen

Terugblik 

- Je weet wat moeilijk verstaanbaar gedrag (MVG) is.

- Je signaleert MVG en brengt dit in kaart.

- Je weet hoe je MVG kunt aanpakken.

- Je weet welke psychiatrische problemen en verslavingen iemand met LVB met MVG kan hebben.

- Je weet welke vaardigheden en competenties je nodig hebt om met deze doelgroep te werken.

Huiswerk

• Glossy maken 
• Volgende les: korte presentatie van 5 minuten van jouw Glossy.
• Na volgende les inplannen van examen
• Casus voor bijeenkomst 3: intervisie