2020 2021 G1 1. Ne-g herhaling ow, pv, wg, wg-uitdr en lv

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Elke middag / om twaalf uur / krijg /ik /trek in een boterham/

1. streepje staan allemaal goed
2. niet alle streepjes staan goed

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin? 'Achmed wil graag een zoen geven aan Amira.'

1. 3
2. 5
3. 4
4. 6

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?
' De fiets van mijn broer stond in de schuur van mijn ouders.'

1. 2
2. 4
3. 3
4. 5

Neem de zin over. Zet zinsdeelstrepen.

In deze gemengde wijk leeft de helft van de bewoners van een uitkering.

Neem de zin over. Zet zinsdeelstrepen.
Alle tot nu toe geïnspecteerde panden in het Groningse gasbevingsgebied moeten worden versterkt.

Wat is het onderwerp in de zin:
De aarde warmt op als gevolg van menselijk handelen.

Wat is het wg in de zin:
De aarde warmt op als gevolg van menselijk handelen.

Wat is het onderwerp in de zin:
In Afrika is het gemiddeld aantal kinderen per vrouw enorm gedaald.

Wat is het wg in de zin:
In Afrika is het gemiddeld aantal kinderen per vrouw enorm gedaald.

Staat in deze zin een lijdend voorwerp?
Eindhoven heeft de carnavalsoptocht afgezegd wegens heel harde windstoten.

1. ja
2. nee

Wat is het lv in deze zin?
Eindhoven heeft de carnavalsoptocht afgezegd wegens heel harde windstoten.

Staat in deze zin een lijdend voorwerp?
Wie van jullie mag ik noteren als teamleider?

1. ja
2. nee

Wat is het lv in deze zin?
Wie van jullie mag ik noteren als teamleider?

Elke winter/ kookt /mijn moeder /erwtensoep met rookworst.

Mijn moeder /kookt /elke winter /erwtensoep met rookworst.

Erwtensoep met rookworst /kookt /mijn moeder /elke winter. 

Je kunt bijvoorbeeld niet zeggen:

Met rookworst kookt mijn moeder elke winter erwtensoep

Heb je fouten in zinsdeelstrepen?

Doe de zinsdeelsproef.

Het deel van de zin dat bij elkaar hoort (woordgroep) kun je voor de persoonsvorm zetten.

Om te onthouden:

In een zin met een wg kan een lv voorkomen.

In een zin met een ng kan geen lv voorkomen.

Zo vind je het werkwoordelijk gezegde:

- Zoek de pv en alle andere werkwoorden in de zin. (Als pv enige ww in de zin is, dan is pv ook wg).

- Het belangrijkste werkwoord in de zin geeft aan wat het onderwerp doet of ondergaat:

Johan eet een boterham  (wat doet / ondergaat Johan?)  hij eet = wg

De boterham wordt door Johan gegeten  (wat doet / ondergaat de boterham?) wordt gegeten = wg

Hoe vind je het naamwoordelijk gezegde?

- Kijk of er een vorm van "zijn", "worden" of "blijven" in de zin staat

- (lijken, blijken schijnen, heten, dunken en voorkomen zijn ook vormen van "zijn")

-  Jouw vader is tandarts geworden; hij is tandarts gebleven etc.

    (Hij wordt tandarts; hij blijft tandarts etc.)

-  Als je bij lijken, blijken, heten, dunken en voorkomen  "te zijn", achter de zijn achter de zin kunt zetten, heb je ook te maken met een naamwoordelijk gezegde.

- Let op: "zijn", "worden", "blijven" kunnen ook hww of zww zijn. Dan dus geen ng.

- Let op: "zijn" of "blijven" kunnen ook "zich ergens bevinden" betekenen. Dan zijn het zelfstandige werkwoorden en vormen dus geen naamwoordelijk gezegde.

Voorbeeld:

Je bent gisteren laat thuisgekomen. (hww)

Je was nog laat in de stad. (zww) 

Die hond blijft maar blaffen (hww)

Ik blijf nog wat langer bij je.

zww

Wij zijn

kww

Zo vind je het lijdend voorwerp:

Stel de vraag: Wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp.

Ik eet elke middag een boterham met kaas.

Wat eet ik? Een boterham met kaas = lijdend voorwerp.

Elke week heb ik een proefwerk

Wat heb ik ? een proefwerk = lv

Koppelwerkwoorden

Ng of wg?
Voor het eerst is een Nederlands huisdier gekloond.

1. ng
2. wg

Ng of wg?
Schaken is een denksport

1. ng
2. wg

Ng of wg?
De hond wordt geslagen door zijn baasje

1. ng
2. wg

Ng of wg?
Geschrokken blijft hij staan

1. ng
2. wg

Ng of wg?
Janet lijkt altijd zo behulpzaam en aardig.

1. ng
2. wg

Ng of wg?
In het proces blijken veel getuigenissen vals.

1. ng
2. wg

Ng of wg?
Jelle was ruim een jaar lang op wereldreis.

1. ng
2. wg

Ng of wg?
Door ontbossing zijn overstromingen een groot risico geworden.

1. ng
2. wg

Ng of wg?
Steff gooide het bijltje erbij neer.

1. ng
2. wg

Ng of wg?
Als waakhond is de Rottweiler de afgelopen jaren de minst gekozen hond geweest.

1. ng
2. wg

evaluatie

Beantwoord de volgende vragen over deze les. Wees eerlijk; het zijn geen toetsvragen.

Ik kan een werkwoordelijk gezegde herkennen

1. ja
2. nee

Ik kan een naamwoordelijk gezegde herkennen

1. ja
2. nee

Ik ken de koppelwerkwoorden

1. ja
2. nee

Ik weet het verschil tussen hww, kww en zww

1. ja
2. nee

Ik kan een lijdend voorwerp in de zin herkennen

1. ja
2. nee

Ik weet wat werkwoordelijke uitdrukkingen zijn

1. ja
2. nee

Ik weet wat naamwoordelijke uitdrukkingen zijn.

1. ja
2. nee

Ik kan een zin ontleden (pv, ow, wg/ng en lv)

1. ja
2. nee

Dit moet ik nog doen om de grammatica goed te begrijpen en toe te passen: