SAMENVATTING STOFWISSELING EN SPIJSVERTERING

• anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 1

SAMENVATTING

• STOFWISSELING
• VOEDINGSSTOFFEN 
• SPIJSVERTERING

STOFWISSELING = METABOLISME

Verdeling:

• Assimilatie (anabolisme) = gelijkmaking van voedingsstoffen
• Dissimilatie = verbranding/ontleding

VERTERING VAN VOEDINGSSTOFFEN DOOR ENZYMEN

• Koolhydraten (sachariden) door amylasen

• Eiwitten (proteïnen)  door proteasen (pepsine)

• Vetten (lipiden) door lipasen 

WAARIN ZITTEN DE ENZYMEN?

• Amylasen in speeksel, alvleessap en darmsap 

• Proteasen in maagsap, alvleessap en darmsap 

• Lipasen in maagsap (niet werkzaam) in alvleessap en darmsap

START VERTERING

• Van koolhydraten in de mond

• Van eiwitten in de maag

• Van vetten in de dunne darm 

EINDPRODUCTEN VAN DE VERTERING

• Van koolhydraten: glucose 

• Van eiwitten: aminozuren 

• Van vetten: glycerol en vetzuren 

EINDPRODCUTEN VAN DE VERBRANDING VAN KOOLHYDRATEN (GLUCOSE)

• Met zuurstof (aeroob): water en koolzuurgas

• zonder zuurstof (anaeroob): melkzuur 

EINDPRODUCTEN VAN DE VERBRANDING VAN EIWITTEN (AMINOZUREN):

• Ureum
• Urinezuur
• Water

EINDPRODUCTEN VAN DE VERBRANDING VAN VETTEN (GLYCEROL EN VETZUREN):

• Koolzuurgas
• Water

VERDELING VAN WATER IN LICHAAM

• Ongeveer 40% intracellulair
• Ongeveer 15% extracellulair
• Ongeveer 5% in de bloedbaan 

IN WATER OPLOSBARE VITAMINES:

• B
• C

IN VET OPLOSBARE VITAMINES:

• A
• D
• E
• K

WERKING VITAMINE A

• Antikeratiniserend

• Reguleert de talgklierwerking

• Nodig voor het maken van het schildklierhormoon 

WERKING VITAMINE B

• Belangrijk voor het zenuwstelsel

• Vitamine B12 belangrijk voor het maken van rode bloedcellen 

WERKING VITAMINE C:

• Belangrijk voor maken van collageen

• Voor maken van tussenstof

• Voor de weerstand

WERKING VITAMINE E:

• Voor doorbloeding van de huid

WERKING VITAMINE K:

• Voor de bloedstolling

MINERALEN

• Kalium en natrium voor vochthuishouding
• Calcium en fosfor voor beendervorming
• Fluor, calcium en fosfor voor gebit
• Jodium voor aanmaak schildklierhormoon
• IJzer voor  aanmaak hemoglobine
• Zwavel voor aanmaak aminozuren

BOUW SPIJSVERTERINGSKANAAL

• Mondholte
• Keelholte
• Slokdarm
• Maag
• Dunne darm
• Dikke darm
• Endeldarm
• Anus 

MONDHOLTE

Hierin zit:

• Speeksel
• Gebit
• Tong
• Huig

KEELHOLTE

Hier kruisen de spijsverteringsweg en de luchtweg elkaar

SLOKDARM

Geen vertering maar peristaltiek door kringspieren

Wand van binnen naar buiten:

• Slijmvlies
• Bindweefsel
• Spierweefsel
• Bindweefsel

MAAG

• Maagwand (slijmvlies, spierweefsel, bindweefsel)

• Maagsap

• Maagslijmvlies

MAAGSAP

Gemaakt door maagsapklieren

In maagsap zit:

• Water
• Zoutzuur
• Proteasen
• Lipasen (niet werkzaam)

MAAGSLIJMVLIES

• Beschermt tegen zoutzuur 

• Maakt een stof die nodig is voor de opname van vitamine B12

DUNNE DARM

Wand van binnen naar buiten:

• Slijmvlies
• Spierweefsel
• Bindweefsel

TWAALFVINGERIGE DARM

Hierin komt:

• Gal

• Alvleessap

DARMVLOKKEN

Hier worden verteerde voedingsstoffen opgenomen:

• In bloed aminozuren en glucose
• In chylvaten (speciale lymfevaten) chylus (vetten)

DARMSAP

Gemaakt door darmsapklieren 

Hierin zitten alle spijsverteringsenzymen

BLINDE DARM

Zit tussen de dunne darm en de dikke darm

Heeft een wormvormig aanhangsel = appendix

DIKKE DARM

Bestaat uit:

• Opstijgende tak
• Dwars verlopende tak
• Dalende tak

In de dikke darm zitten GEEN enzymen

Hier wordt zoveel mogelijk vocht onttrokken

WAND DIKKE DARM VAN BINNEN NAAR BUITEN

• Slijmvlies 

• Spierweefsel 

• Bindweefsel 

COLIBACTERIËN

= darmflora

Functies:

• Maken van vitamine B, E, K
• Zorgen voor rotting en gisting
• Zorgen voor vertering van cellulose
• Bevorderen van darmperistaltiek

ORGANEN DIE EEN ROL SPELEN BIJ DE SPIJSVERTERING

• Lever 

• Galblaas 

• Alvleesklier 

LEVER

• Maakt gal 

• Zet aminozuren om in lichaamseigen eiwitten = assimilatie

GALBLAAS

• Slaat gal op 

• Geeft gal via de galbuis af aan de twaalfvingerige darm

Gal emulgeert vetten

ALVLEESKLIER

Maakt alvleessap met daarin alle spijsverteringsenzymen

Geeft dit sap af via een buis aan de twaalfvingerige darm