Fysieke en cognitieve ontwikkeling

• Gezondheidskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

WELKOM

Volwassenen

Herhaling

1. Soorten? 
2. Fasen/perioden? Leeftijden? 
3. Twee conflicten? 
4. Quarterlifecrisis? Midlifecrisis?

Vul het schema verder aan. 

Je leert ... 

• de fysieke ontwikkeling van de volwassenen.
• de cognitieve ontwikkeling van de volwassenen.
• sociaal-emotionele ontwikkeling van de volwassenen. 

Bundel

Soorten ontwikkeling

1. Fysieke ontwikkeling:

• lichamelijke 
• motorische 
• sensorische 

2. Cognitieve ontwikkeling 

3. Sociaal-emotionele ontwikkeling

lichamelijk

motorisch

sensorisch

cognitief

sociaal-emotioneel

veranderingen in de lichaamsgrootte, -vorm en -functie.

ontwikkeling van vaardigheden: beweging 

 ontwikkeling van zintuigen

de ontwikkeling van denkprocessen + kennis

groei en veranderingen in emotionele expressie, relaties en sociale interacties.

Je leert ... 

• het verschil uitleggen tussen lichamelijke, motorische en sensorische ontwikkeling bij volwassenen.
• de fysieke veranderingen in de vroege volwassenheid vergelijken met die in de middenvolwassenheid en de verschillen identificeren.
• specifieke voorbeelden geven van lichamelijke, motorische en sensorische ontwikkeling die kenmerkend zijn voor de vroege volwassenheid en middenvolwassenheid.

Fysieke ontwikkeling

1. Lichamelijk: veranderingen in de lichaamsgrootte, -vorm en -functie.

-> groei in lengte & gewicht, ontwikkeling van spieren & botten,  veranderingen in fysieke capaciteiten

2. Motorisch: ontwikkeling van vaardigheden

-> lopen, rennen, springen, knippen, schrijven, vasthouden van kleine objecten

3. Sensorisch: ontwikkeling van zintuigen -> zien, horen, ruiken, proeven

1. lichamelijke ontwikkeling

Vroege volwassenheid: hoogtepunt lichamelijk functioneren: finale lengte bereikt, ledematen zijn in verhouding = VOLGROEID.

Middenvolwassenheid: achteruitgang en veroudering (ouderdomskwaaltjes)

-> verloopt geleidelijk 

= lichamelijke achteruitgang 

Lichamelijke achteruitgang

gezondheidsproblemen

Grotere kans op het krijgen van: 

• kanker 
• hart -en vaatziekten 
• diabetes 
• dementie 
• ...

1. lichamelijke ontwikkeling

Vrouw (rond 50 jaar): 

• overgang

-> hormonale schommelingen, opvliegers, stemmingswisselingen, gewichtstoename, menstruatie wordt onregelmatig 

• Menopauze 

-> einde van de vruchtbare periode van een vrouw / menstruatie stopt

Kan een vrouw die in de menopauze zit nog kinderen krijgen?

Ja

Nee

Geen idee

1. lichamelijke ontwikkeling

Man (tussen 40 en 50 jaar):

• andropauze = penopauze 

-> daling hormonen: verminderd libido, erectiestoornissen, vermoeidheid, depressie, stemmingswisselingen, afname van spiermassa en botdichtheid, toename van lichaamsvet en verminderd energieniveau.

2. Motorische ontwikkeling

Wat? 

Grove motoriek 

• de vaardigheid om grote spiergroepen te gebruiken om bewegingen uit te voeren die betrekking hebben op het hele lichaam of grote delen ervan

Fijne motoriek

• de vaardigheid om kleine spieren in de handen en vingers te gebruiken voor precieze bewegingen

Duid de activiteit aan die NIET behoort tot de fijne motoriek:

1. Knippen
2. Schrijven
3. Lopen
4. Veters strikken

Grove motoriek verwijst naar de vaardigheden die grote spiergroepen in het lichaam gebruiken om bewegingen te maken.

Grove motoriek

Fijne motoriek verwijst naar de vaardigheden die kleine spiergroepen in het lichaam gebruiken om precieze bewegingen te maken, meestal met de handen en vingers.

2. motorische ontwikkeling

Vroege volwassenheid: motorisch hoogtepunt door:

• kortere reactietijd 
• uithoudingsvermogen
• grotere spierkracht

Middenvolwassenheid: afname van fysieke kracht, bij sommige kan er een lichte afname zijn in fijne motorische vaardigheden, zoals veranderingen in handkracht en nauwkeurigheid.

3. sensorische ontwikkeling

Vroege volwassenheid: heel gevoelige zintuigen

Middenvolwassenheid: sensorische verouderingskenmerken bij zien en horen:

• 40 jaar: gezichtsscherpte neemt af
• Verziendheid: moeilijkheden om dichtbij te zien
• Gehoor gaat geleidelijk achteruit

Je kan nu ... 

• het verschil uitleggen tussen lichamelijke, motorische en sensorische ontwikkeling bij volwassenen.
• de fysieke veranderingen in de vroege volwassenheid vergelijken met die in de middenvolwassenheid en de verschillen identificeren.
• specifieke voorbeelden geven van lichamelijke, motorische en sensorische ontwikkeling die kenmerkend zijn voor de vroege volwassenheid en middenvolwassenheid. 

Wat kenmerkt de lichamelijke ontwikkeling in de vroege volwassenheid?

1. Achteruitgang en veroudering
2. Afname van spiermassa en botdichtheid
3. Hormonale schommelingen en opvliegers
4. Het lichaam is volgroeid.

Tijdens de middenvolwassenheid begint geleidelijk aan de lichamelijke achteruitgang.

1. Juist
2. Fout

Wat is GEEN symptoom van de overgang bij vrouwen?

1. Stemmingswisselingen
2. Opvliegers
3. Gewichtsafname
4. Onregelmatige menstruatie

Welk fenomeen wordt vaak geassocieerd met mannen tussen de 40 en 50 jaar, gekenmerkt door een daling van hormonen en symptomen zoals verminderd libido, erectiestoornissen, vermoeidheid en stemmingswisselingen?

1. Overgang
2. Andropauze
3. Menopauze
4. Midlifecrisis

Welke optie beschrijft de motorische ontwikkeling in de vroege volwassenheid?

1. Hoogtepunt in fysieke kracht en reactievermogen
2. Toename van fysieke kracht en verfijning van motorische vaardigheden
3. Geleidelijke afname van lichamelijke prestaties en behoud van motorische vaardigheden
4. Afname van fysieke kracht en verslechtering van motorische vaardigheden

Welke van de volgende verklaringen beschrijft de fysieke veranderingen in de sensorische ontwikkeling tijdens de middenvolwassenheid?

1. Toename van de zintuiglijke functies, inclusief scherper zicht en verbeterd gehoor
2. Verhoogde gevoeligheid voor externe stimuli en verbeterde zintuiglijke perceptie
3. Geleidelijke afname van gezichtsscherpte en gehoor, wat leidt tot verziendheid en moeilijkheden om dichtbij te zien
4. Volledig behoud van sensorische capaciteiten zonder enige achteruitgang

1. Hoe denken volwassenen?

wb blz 213-219

Hoe noemen we deze ontwikkeling?

Je leert ...

(de denkontwikkelingsstadia van Piaget  en het formeel-operationeel stadium.)

uitleggen waarom Gisela Labouvie-Vief de ontwikkelingstheorie van Piaget aanvulde.

uitleggen wat de postformele denkfase inhoud.

uitleggen wat levenslang leren is.

Cognitieve ontwikkeling

???

• Cognitieve ontwikkelingsstadia van Piaget

Cognitieve ontwikkelingsstadia van Piaget

Formeel-operationele denkfase ( + 12 jaar)

• Abstract denken
• Logisch redeneren
• Hypothetisch denken 
• Hypothetisch-deductief denken 
• Experimenteel denken 
• Combinatorisch denken 
• Metacognitief denken 

denkvermogens

Abstract denken

Logisch redeneren

Hypothetisch denken

Experimenteel denken

Metacognitief denken

Combinatorisch denken

Hypothetisch-deductief denken

Geen concrete situaties meer nodig.

Oorzaak en gevolg van elkaar onderscheiden.

Een veronderstelling waarbij geen visuele voorstelling nodig is

experimenten bedenken en uitvoeren

Reflecteren

Tot een geheel combineren

Op basis van hypothesen onderzoek starten

Oefening 1A

blz 214

Oefening 1B

blz 214

Is Tineke vertrokken?

Ja

Nee

Oefening 1C

blz 214

Oefening 1D

• Jongeren baseren zich hoofdzakelijk op de logica. Tineke heeft gezegd dat ze zou vertrekken, dus moet ze dat ook. Het is logisch, wanneer je man steeds dronken thuiskomt, dat je jouw koffers pakt en met de kinderen vertrekt. 
• Volwassenen overwegen verschillende mogelijkheden. Ze houden rekening met andere factoren in de situatie, bv: de kinderen, de financiële situatie, de woning ... 

blz 214

Blauw kader op blz 215

Gisela Labouvie-Vief

• Deed onderzoek naar de denkontwikkeling van volwassenen.
• Ontdekte dat de manier van denken nog kwalitatief verandert.
• Was niet akkoord met de theorie van Piaget (kritisch).
• Vulde zijn theorie aan met een 5de stadium: het postformeel denken (+18 jaar)

- wikken en wegen -> denken meer in grijstinten i.p.v. zwart-wit -> meerdere oplossingen + houden rekening met verschillende aspecten/factoren

- kunnen argumenteren 

- maken afwegingen tegenover hun eigen waarden & normen 

- kunnen emoties beter reguleren

Hoe vaker ze blootgesteld worden aan een situatie, hoe meer ze leren omgaan

Oefening 3

blz 215

Oefening 3B

• Je hebt lessen op school, maar je leert ook veel op de werkvloer. Je behaalt je diploma secundair onderwijs en je hebt meteen een eerste werkervaring.

Oefening 3C

• Het lukte haar om de rol als mama en haar studies te combineren omdat trajectbegeleiders haar situatie bekeken en een haalbaar traject uitwerken. Ze heeft vrijstellingen gekregen. Zo werd het mogelijk om alles in een jaar af te werken.  Sommige modules volgde ze in afstandsonderwijs.

Oefening 3D

• Suphita versterkt haar kennis en vaardigheden. Ze verhoogt haar zelfredzaamheid. Ze kan sneller een job vinden waardoor ze het gevoel krijgt dat ze aanvaard zal worden door de maatschappij.

Leren doe je heel je leven.

Je leert altijd en overal.

Je leert enkel op school.

Je leert totdat je hersenen volledig gerijpt zijn, daarna niet meer.

Ik weet het niet.

Levenslang leren

= het voortdurend verwerven van kennis, vaardigheden en ervaringen gedurende het hele leven, niet beperkt tot een opleiding of een specifieke levensfase.

Nodig? 

• maatschappij verandert voortdurend - volwassenen moeten zich steeds verder blijven ontwikkelen, anders geraken ze achterop. 

Levenslang leren

Voordelen: 

• het helpt om aanvaard te worden en te blijven 
• het zorgt ervoor dat je je goed voelt 
• het versterkt je kennis en vaardigheden 
• het zorgt voor een hogere redzaamheid

Levenslang leren

• Hersenen zijn volledig gerijpt rond het 25ste levensjaar.

• Belangrijk: na 25ste nieuwe prikkels krijgen -> ACTIEF

Groen kader op blz 216

Groen kader op blz 217

Groen kader op blz 217

Oefening 1

• Ze kijkt kritisch naar de theorie van Piaget. Ze deed zelf onderzoek naar de denkontwikkeling bij volwassenen. Ze ontdekte dat de manier van denken nog kwalitatief verandert.

blz 217

Oefening 2

blz 217

• Het postformeel denken houdt er rekening mee dat oplossingen afhankelijk zijn van de context en dat er meerdere oplossingen zijn in een situatie.

Oefening 3

blz 218

• . 

• . 

• . 

• . 

Oefening 4

blz 218

• Diyae wil haar kansen in de maatschappij vergroten. Door meerdere diploma's te halen, versterkt ze haar kennis en vaardigheden. Ze zegt dat ze trots is. Dat toont aan dat ze zich goed in haar vel voelt.

Rond welke leeftijd zijn de hersenen volledig gerijpt?

1. 18 jaar
2. 20 jaar
3. 25 jaar
4. 30 jaar

Labouvie-Vief ontdekte dat de denkontwikkeling verder gaat dan het formeel-operationeel denken. Ze voegde een 5de stadium toe. Hoe heet deze?

Duid het kenmerk aan dat NIET past bij het postformeel denken.

1. Denken in grijstinten
2. houden rekening met 1 aspect
3. kunnen emoties beter regelen
4. kunnen argumenteren

Leren doe je heel je leven.

1. Je leert enkel op school.
2. Je leert totdat je hersenen volledig gerijpt zijn, daarna niet meer.
3. Je leert tot je 25ste.
4. Je leert altijd en overal.

In hoeverre heb je deze leerstof begrepen?

010