2 feb Arm en Rijk les hoofdstuk 1 paragraaf 3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Nieuws van de dag

Periode 3: Arm en Rijk

TW: SE Arm en Rijk

Studiewijzer staat in Magister

Vandaag 1.3

o       Je kunt de verschillen in de mondiale voedselvoorziening verklaren

o    Je weet in hoeverre globalisering en technische ontwikkelingen een rol spelen bij de voedselproductie en consumptie

De gebiedskenmerken van de bergstaat Ethiopië.

Het gebergte in Ethiopië zorgt voor verschillende klimaten van halfwoestijn, steppe, savanne en hoogland. Het gebergte zorgt voor veel regen in het westen en midden. De reliëfverschillen kunnen tot grote temperatuur verschillen leiden op kleine afstand.  Het gebergte is ook de oorzaak van de slechte bereikbaarheid en isolatie van vruchtbare gronden.

Benoem in hoeverre de interne en externe relaties van belang zijn voor de voedselvoorziening van Ethiopië.

Intern: de gebrekkige infrastructuur zorgen ervoor dat de overproductie in het midden en westen niet in noodlijdende gebieden komt.
Ook zijn de grondbezitverhoudingen, met veelal kleine zelfvoorzienende bedrijfjes niet bevorderlijk voor de commerciële landbouw. Weinig surplus.
Extern: het bovenstaande maakt mede dat Ethiopië voor voedsel kapitaal en olie afhankelijk is van het buitenland (schulden) en dat buitenlandse bedrijven zorgen voor kennis en infrastructuur mbt commerciële landbouw. De producten zijn vaak echter voor de export bestemd.

Wat de gebiedskenmerken betekenen voor de voedselproductie:

Het gebergte kent veel regen in het westen en midden en maakt (commerciële) landbouw mogelijk. Het gebergte is de oorzaak van de slechte bereikbaarheid en isolatie van vruchtbare gronden. De vruchtbaarheid zorgt ervoor dat er in het midden en westen vaak een overproductie is en in het noorden is de productie riskanter is vanwege de variabiliteit van de neerslag.

In het noordoosten en oosten is vanwege de beperkte regenval alleen extensieve veeteelt mogelijk.

Welk probleem in Ethiopië maakt de afbeelding duidelijk.

Geef de relatie tussen de drie afbeelding aan.

Welk probleem in Etiopië maakt de afbeelding duidelijk.

Welk probleem in Etiopië maakt de afbeelding duidelijk.

Wat is is zichtbaar in de afbeelding

Kwantitatieve honger

Hongersnood

Kwalitatieve honger

Ondervoeding

(Acuut) gebrek aan voedsel

langere tijd mindere energie dan 1690 kilocalorieën per dag

te weinig eiwitten en/of vitaminen

voortdurend te weinig of te eenzijdig eten 

Definities

Honger lijden = iemand die niet in staat is om voldoende voedsel van goede kwaliteit te eten.
Kwantitatieve honger = langere tijd mindere energie dan 1690 kilocalorieën per dag
Hongersnood = (acuut) gebrek aan voedsel
Kwalitatieve honger = te weinig eiwitten en/of vitaminen
Ondervoeding = voortdurend te weinig of te eenzijdig eten  

Ondervoeding = termijn moordenaar, 800 miljoen mensen ondervoed bijna allemaal in ontwikkelingslanden

Gevolgen ondervoeding:

-    Kindersterfte, groeistoornissen, arbeidsongeschiktheid, een laag inkomen
-    Kost 220 miljoen arbeidsjaren, hiermee daalt productiviteit en consumptie en vormt een enorme kostenpost van in de miljarden Euro’s.
-    VN : recht van voedsel zekerheid in de universele verklaring van rechten van de mens:. Elke mensen heeft recht op genoeg en kwalitatief voedsel.

Globaliserende landbouw

-    Producten komen uit de hele wereld
-    Belangrijkste voedselgranen zijn tarwe en mais, mede omdat ze goed houdbaar zijn.

Transport theorie Ullman: Vervoer komt alleen tot stand als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

1.    Complementariteit : tussen 2 gebieden heeft: een tekort en een ander een overschot. Probleem kan zijn geen geld om te betalen of het voedsel komt niet op de juiste plek.
2.    Transporteerbaarheid. Probleem  is vaak dat binnenlandse infrastructuur in ontwikkelingslanden gebrekkig is.
3.    Het bestaan van tussenliggende mogelijkheden/hindernissen. Een hindernis kan bijvoorbeeld zijn politieke onwil, etnische conflicten, een logistiek probleem, etc.

Oneerlijke concurrentie van Westerse landen:

-    Subsidies voor hun producten: hierdoor kunnen bedrijven investeren, dit leidt tot een hogere productiviteit en grotere hoeveelheden. Hierdoor wordt de eigen productie te duur in Ontwikkelingslanden
-    Dumping: overschotten worden onder de voedselprijs verkocht in noodlijdende landen. Hierdoor kunnen deze eigen productie niet opbouwen en blijven ze afhankelijk van het westen
-    Invoertarieven: westerse landen heffen invoertarieven om eigen producten te beschermen terwijl van andere landen vrijhandel vragen.

Groene Revolutie: nieuwe gewassen (high yield varieties). Leidde tot verdubbeling opbrengst wereldwijd in 30 jaar. Let op dit is niet gebeurd met genetische manipulatie.

Nadelen groene revolutie:
-    Vergroot ongelijkheid en verarming op het platteland
-    Verlies duurzame traditionele landbouw & oude gewassen
-    Meer water & bestrijdingsmiddelen nodig
-    Grote boeren hebben betere toegang tot nieuwe productiemiddelen
-    Gericht op markt en export. Kan minder voedsel voor inwoners opleveren.

Genetische manipulatie: aanpassen erfelijke eigenschappen.

Voordelen: hiermee kan je ideale gewassen creëren. Bijvoorbeeld droogteresistente gewassen. Minder bestrijdingsmiddelen nodig.
Nadelen: machtspositie multinationale ondernemingen neemt toe. Dit maakt  weer afhankelijk en het is vaak duurder. Gevolgen op langere termijn zijn niet bekent. Is het wel ethisch verantwoord?

Verdelingsprobleem

-    Er is genoeg voedsel
-    Nodig : betere spreiding van de welvaart, verbetering distributie, verbetering waarschuwingssystemen, verbetering infrastructuur, rechtvaardiger handels politiek, ontwikkeling van de voedsellandbouw.

Verklaar de verschillen in de mondiale voedselvoorziening.

Antwoord

Rijkere landen hebben vaak meer geld en hierdoor technologische kennis voor betere en hogere productie dan ontwikkelingslanden. Bovendien beschikken vaak over betere infrastructuur. Bovendien is de concurrentie vaak oneerlijk.

Leg uit in hoeverre globalisering en technische ontwikkelingen een rol spelen bij de voedselproductie en consumptie

Leg uit in hoeverre globalisering en technische ontwikkelingen een rol spelen bij de voedselproductie en consumptie

Er is sprake van een globaliserende landbouw. Producten komen uit de hele wereld. Technische ontwikkelingen vergroten de productie en consumptie. Rijkere landen profiteren hier meer vanwege hun grotere kennis en financiële mogelijkheden. Dit kan ten kosten gaan van de productie in ontwikkelingslanden.

Benoem van welk soort regen er sprake is in Ethiopië.

1. Stuwingsregen
2. Stijgingsregen
3. Frontale regen
4. Laterale regen

Afhankelijkheid buitenland vanwege

• import voedsel olie en kapitaal

•  eigen productie te laag

Gevolg: schulden --> afhankelijkheid buitenland.