H5.2 evenwichtsorgaan

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H5.2: evenwicht, het 6e zintuig

- Je kan uitleggen hoe het evenwichtsorgaan werkt

-stabiliteit  bij lopen 

- welke onderdelen zitten in het evenwichtsorgaan

stabiliteit ?

.... is boven het steunvlak

4 matjes in de hoeken, 6 kwarten.

2 tegelijk spelen.

- aanpassing, meer matjes (organisatie aangepast)

- 'gratis' kwartet 4 pionnen (materiaal)

- wanneer is het afgelopen? 1,5 min 

rol als observator als docent op je nemen en uitlichten, kijken, singaleren, aanpassen weer kijken...etc

.... is buiten het steunvlak

4 matjes in de hoeken, 6 kwarten.

2 tegelijk spelen.

- aanpassing, meer matjes (organisatie aangepast)

- 'gratis' kwartet 4 pionnen (materiaal)

- wanneer is het afgelopen? 1,5 min 

rol als observator als docent op je nemen en uitlichten, kijken, singaleren, aanpassen weer kijken...etc

Zwaartepunt

• Als je het zwaartepunt weet dan kun je voorspellen of een voorwerp kan omvallen.
  
• Als het zwaartepunt boven het steunvlak is dan blijft het voorwerp staan
  
• Steunvlak: gebied 

        tussen twee 

        steunpunten

Oefenopgaven

De eenvoudige wijnfleshouder hiernaast bestaat uit een schuin afgezaagd plaatje met een gat erin. Het geheel is stabiel.

Welke van de punten A, B of C op de fles kan het zwaartepunt zijn en waarom denk je dat?

De zwaartekracht hier zou links van het steunvlak komen, dus niet stabiel.

A

De zwaartekracht hier gaat door het steunvlak heen dus de situatie is stabiel.

B

De zwaartekracht hier zou rechts van het steunvlak komen, dus niet stabiel.

C

stabiliteit

een voorwerp is stabiel 

(valt niet om)  als het 

zwaartepunt boven het 

steunvlak ligt

Stabiliteit

Een voorwerp kan in evenwicht zijn, 

zelfs als het heel onstabiel is.

Alleen wanneer alle krachten en momenten elkaar opheffen kan er sprake zijn van evenwicht. 

De stabiliteit van een voorwerp, hangt af van hoe makkelijk het is voor het zwaartepunt om buiten het steunvlak kan vallen.

Hoe hoger het zwaartepunt ligt en hoe smaller het steunvlak is, des te onstabieler een voorwerp is.

Het evenwichtsorgaan detecteert rotatie van het hoofd en lineaire versnellingenlangs een rechte lijn.

detecteert rotatie

detecteert lineaire versnellingen

halfcirkelvormige kanalen/labyrint

statolietorganen

Statolieten bevatten zintuigcellen die haarcellen genoemd worden.

meten aan haarcellen

Met een computergestuurd glasstaafje wordt een haarbundel heen en weer bewogen en tegelijkertijd wordt de spanning over het celmembraan gemeten. De haarcel kan depolariseren of hyperpolariseren