5.4 Het zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.4 Het zenuwstelsel

Leerdoelen:

Je kunt de bouw en functies van het zenuwstelsel beschrijven.

Je kunt de bouw van zenuwcellen en zenuwen beschrijven.

Je kunt een reflexboog beschrijven.

Het centrale zenuwstelsel

Bestaat uit? 

1. Hersenen

2. Ruggenmerg

Het ruggenmerg

zenuwen zijn verbonden met het ruggenmerg. 

Het ruggenmerg begint bij de hersenen en eindigt in de lendenwervels.

Werking zenuwstelsel

1. Zintuigen vangen de prikkels op
   
2. Zintuigencellen zetten deze om in impulsen
   
3. Impulsen gaan via zenuwen en ruggenmerg, naar de hersenen
4. De hersenen verwerken de impulsen wat zorgt voor bewustzijn

Werking zenuwstelsel

Hersenen reageren op impulsen door (delen van) het lichaam in actie te laten komen. Dit gaat als volgt: 

1. Hersenen sturen een impuls terug naar het deel dat in actie moet komen
   
2. De impulsen gaan via de zenuwen naar spieren en klieren.
   
3. De spieren en klieren zorgen voor bepaalde reactie. 

Klier > orgaan dat stoffen produceert

Zenuwcellen

Cellichaam > deel dat celkern bevat, liggen 

meestal in het centrale zenuwstelsel

Uitlopers > geleiden impulsen 

 - meerdere korte uitlopers ontvangen impulsen

 - één lange uitloper verstuurd impulsen

Bouw zenuw

- Meerde uitlopers liggen in één zenuw.

- Elke uitloper is omgeven door een vetachtige stof >>

    functie 1 > uitlopers isoleren van elkaar

    functie 2 > snellere impuls geleiding

- om de zenuw bundel ligt een stevige laag weefsel voor bescherming

Type zenuwcellen

Gevoelszenuwcellen

   - impuls geleiding van zintuigen               naar hersenen

Bewegingszenuwcellen

   - impuls geleiding van hersenen               naar spieren of klieren, 

Schakelcellen

  - impuls geleiding binnen centraal ZS

  - verbinden gevoels- en                                bewegingscellen

Reflex

Reflex > vaste, onbewuste snelle reactie op een specifieke prikkel

impuls van zintuigcel > gevoelszenuw > via schakelcel naar bewegingszenuw > spieren

Aan de slag 

Basisstof 5.4 opdrachten: 2, 3, en 5 t/m 9

Klaar? > voorbereiden proefwerk

- test je zelf 

- diagnostische toets

- samenvatten / begrippenlijst

- flitskaarten