De Reformatie les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Reformatie

      De tijd van ontdekkers en hervormers (1500 - 1600)

Kenmerkende aspecten: 

Ontdekkingsreizen

Renaissance / nieuwe wetenschappelijke belangstelling

De Reformatie / Kerkhervorming

De Nederlandse Opstand

Overhoring deel 1

• 1. Erasmus was zelf een geestelijke maar leverde kritiek op priesters en monniken. Noem twee punten van kritiek.
  
• Geestelijken hielden zich zelf niet aan de regels van het geloof. Ze waren rijk en hadden een vaak een vrouw.
  
• 2. Hoe zamelde de paus geld in voor de Sint-Pieterskerk in Rome?
  
• Via de verkoop van aflaten.
  
• 3. Waarom vond Luther de verkoop van aflaten oplichterij?
  
• Alleen met Gods genade kon je volgens hem in de hemel komen.
  
• 3. Waarom vond Luther priesters niet zo belangrijk?
  
• Mensen konden zelf in de Bijbel lezen hoe ze in God moesten geloven.
  
• 4. In welk jaar schreef Luther zijn kritiek op, het jaar dat wordt gezien als het begin van de Reformatie?
  
• 1517
  
• 5. In de katholieke kerk bestaat een belangrijke rol voor heiligen? Wat zijn dat?
• Overleden christenen die zo'n vroom leven hebben geleid dat zij zelfs wonderen konden verrichten in naam van God.

Luther

• Protesteert in 1517 tegen:
• Systeem van aflaten (alleen door geloof kon iemand in de hemel komen)
  

• Priesters (mensen moesten zélf Bijbel lezen)

• Verering van heiligen

• De rijkdom van de Kerk (Jezus was arm)

• De paus doet Luther in de ban

Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

hoe werkt de boekdrukkunst?

video

Splitsing in de kerk

• Karel V verklaarde Luther vogelvrij.

• Luther vertaalt bijbel in Duits
• boeken en pamfletten: aanhang groeit
• Godsdienstoorlog
• 1555 Vrede van Augsburg: Ieder vorst mag voortaan in zijn gebied bepalen of zijn onderdanen katholiek of Luthers moesten zijn.
  

De paus laat zijn voeten kussen door ondergeschikten

Jezus wast en kust nederig de voeten van zijn apostelen

aantekening Calvijn

Calvijn 1509-1564

• Volgens Calvijn stond vóór iemands geboorte al vast of hij naar de hemel of hel ging 
• Strikt sober leven: dansen, kaartspelen, bezoek kroeg verboden.
• Volgens Calvijn mocht je in opstand komen als de heerser niet het juiste geloof had
• Luther: vorst door god aangesteld, dus gehoorzamen.
  

opdrachten

maak de uitgedeelde opdrachten

antwoorden 1 en 2

• 13 Haal uit bron 5 drie punten van kritiek op de monniken:
  
• 1 Monniken vermijden wetenschap / kunnen niet lezen.
  
• 2 Ze zingen vals en snappen niks van de psalmen.
  
• 3 Ze doen alsof ze arm zijn om te kunnen bedelen.
  

• 14 Beschrijf hoe de schilder van Het Narrenschip (bron 4) de monnik en de non samen met de andere passagiers heeft afgebeeld.
  
• Samen met de andere passagiers varen de monnik en de non op een stuurloos bootje, dat bomen in plaats van masten heeft. Iedereen eet, drinkt, zingt en doet gek. Voor de mensen in het water, die om eten bedelen, hebben ze geen oog.
  

antwoord vraag 3 en 4

• 3 Toon aan dat het schilderij past bij de kritiek op de kerk in die tijd.
  
• Kloosterlingen moesten sober leven / zich aan hun gelofte houden en voor de armen zorgen, maar de monnik en non op het bootje doen het tegenovergestelde. Een punt van kritiek op de kerk was dat veel geestelijken zich niet aan de regels hielden, terwijl ze andere mensen vertelden dat wel te doen. De kerk leek net als het bootje ‘stuurloos’.
  

• 4.Voorbeeld van een juist antwoord is:
• Uit de bron blijkt dat de autoriteiten van Delft de afbeelding/verering van de (katholieke) heilige Sint-Nicolaas verbieden, wat past bij de protestantse uitgangspunten/de Reformatie.
  

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst