Leessandwich bij het thema criminaliteit en strenger straffen: LES 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Introduction

Met de Leessandwich van De Vos en Pronk (2019) motiveer je leerlingen om meer te lezen. Het lezen vormt het beleg en de activiteiten vóór en na het lezen, verrijken het geheel. Het thema is de smaakmaker van dit didactische model. In deze reeks van drie lessen verzamelen leerlingen informatie via film en teksten om daarna een betogende tekst te schrijven over het thema criminaliteit en strenger straffen. In deze eerste les uit de reeks gaan leerlingen een film over het thema analyseren en hun bevindingen verwerken in een mindmap.

Instructions

Leerdoel

• Leerlingen kunnen een film analyseren en hun bevindingen overzichtelijk weergeven in een mindmap.

Benodigde materialen

• digibord of scherm
• grote vellen papier en stiften, potloden en/of pennen

Film en Nederlands

Dit is de algemene variant van de lessenreeks Leessandwich bij het thema criminaliteit en strenger straffen. Je kunt voor deze reeks dus een film naar keuze gebruiken. Kijk hier voor uitgewerkte varianten van deze lessenreeks die gekoppeld zijn aan specifieke films.

Bekijk voor meer lessen, filmtips en opdrachten de vakpagina Film en Nederlands.

Instructions

Docentenhandleiding Leessandwich Algemene les 1.pdf

Les

1

FILM KIJKEN EN MINDMAP MAKEN

Inleiding (les 1 van 3)

Benoem dat leerlingen in deze lessenreeks aan de hand van een film en teksten informatie gaan verzamelen over het thema criminaliteit en strenger straffen. Aan het eind schrijven ze een betogende tekst hierover.

Vertel dat jullie in deze les een film gaan kijken en dat de leerlingen hierover een mindmap gaan maken.

In deze les ga je ...

... aandachtig kijken en luisteren naar een film over het thema criminaliteit en strenger straffen.

... de film analyseren en je bevindingen verwoorden aan de hand van een mindmap.

... deze mindmap presenteren en verbeteren.

      Uitleg van de les

Uitleg van de les

In deze les ga je ...

... aandachtig kijken en luisteren naar een film over het thema criminaliteit en strenger straffen.

... de film analyseren en je bevindingen verwoorden aan de hand van een mindmap.

... deze mindmap presenteren en verbeteren.

Jullie gaan zo het begin van de film bekijken. Neem alvast de volgende vragen door:

Wie zijn de hoofdpersoon of -personen, tegenstanders en bijfiguren? 

Wat zijn hun kenmerken? Waaraan zie en hoor je dat?

Hoe wordt spanning gecreëerd in de film? Welke beelden of geluiden zorgen daarvoor?

Hoe wordt muziek ingezet in de film? Welk effect heeft dit op jou als kijker?

Waar speelt de film zich af? Hoe worden locaties en/of decors in beeld gebracht? Wat zeggen de locaties en decors over de personages? Wat doen ze met jou als kijker?

Wat is de boodschap van de film? Wat wil de maker vertellen, denk je?

Welke gevoelens en gedachten roept de film bij je op? Wat doet de film met je? Kun je hier een waardeoordeel aan verbinden?

      Film bekijken en mindmap maken

Film bekijken en mindmap maken

Vertel dat jullie zo het begin van de film gaan bekijken en dat de leerlingen dan een mindmap gaan maken. Leg uit dat ze in hun mindmap, in steekwoorden en korte zinnen, antwoorden gaan noteren op de vragen die op de slide staan. Neem deze vragen alvast kort door met de klas, zodat iedereen weet waar ze tijdens het kijken op moeten letten. Bekijk daarna de eerste twee tot vijf minuten van de film.

1. Schrijf de titel van de film op in het midden van je mindmap.

2. Zet de vetgedrukte woorden uit de vragen om de titel heen. 

3. Vul in wat je al weet.

4. Vul je mindmap aan tijdens en na het bekijken van (een deel van) de rest van de film.

Wie zijn de hoofdpersoon of -personen, tegenstanders en bijfiguren? Wat zijn hun kenmerken? Waaraan zie en hoor je dat?

Hoe wordt spanning gecreëerd in de film? Welke beelden of geluiden zorgen daarvoor?

Hoe wordt muziek ingezet in de film? Welk effect heeft dit op jou als kijker?

Waar speelt de film zich af? Hoe worden locaties en/of decors in beeld gebracht? Wat zeggen de locaties en decors over de personages? Wat doen ze met jou als kijker?

Wat is de boodschap van de film? Wat wil de maker vertellen, denk je?

Welke gevoelens en gedachten roept de film bij je op? Wat doet de film met je? Kun je hier een waardeoordeel aan verbinden?

      Film bekijken en mindmap maken

Film bekijken en mindmap maken

Deel de vellen papier en het schrijfgerei uit. Leg uit dat jullie zo (een deel van) de rest van de film gaan kijken en dat leerlingen tijdens en na het kijken hun mindmap gaan maken.

Vraag de leerlingen om alvast de titel van de film in het midden van hun mindmap op te schrijven. De vetgedrukte woorden uit de vragen gebruiken ze als hoofdtakken en zetten ze rondom de titel. Geef de leerlingen een paar minuten de tijd om in te vullen wat ze al weten. Bekijk daarna (een deel van) de rest van de film en laat de leerlingen tijdens en na het kijken hun mindmap aanvullen.

      Mindmap presenteren

      Presenteer je mindmap.

      Geef feedback op elkaars mindmaps en pas je mindmap aan. 

Mindmap presenteren

Verdeel de klas in groepjes van drie tot vijf leerlingen. Laat de leerlingen in elk groepje kort hun mindmaps aan elkaar presenteren en elkaar feedback geven. Ontbreekt er nog informatie? Is er iets onduidelijk? Of zijn ze tot nieuwe inzichten gekomen door de presentaties van anderen? Laat de leerlingen hun mindmaps aanvullen en/of aanpassen. 

      Afsluiting

Huiswerk

Lees de volgende artikelen:

• Schoots, T. (23 oktober 2023). Strenger straffen? Juist niet, zeggen experts.
• Oudenaarden, E. (25 maart 2021). Waarom strenger straffen niet effectief is om criminaliteit tegen te gaan.
• Reclassering Nederland. (28 januari 2021). Streng straffen is goed, maar slim straffen is beter.

Afsluiting

Kom kort terug op wat jullie in deze les hebben behandeld. Blik vooruit op wat jullie de volgende les gaan doen: samenvattingen maken van artikelen over het thema criminaliteit en strenger straffen. Geef leerlingen als huiswerk op om de volgende artikelen te lezen:

• Schoots, T. (2023, 23 oktober). Strenger straffen? Juist niet, zeggen experts. OneWorld.
  https://www.oneworld.nl/mensenrechten/strenger-straffen-juist-niet-zeggen-experts/
• Oudenaarden, E. (2021, 25 maart). Waarom strenger straffen niet effectief is om criminaliteit tegen te gaan. Mr.
  https://www.mr-online.nl/waarom-strenger-straffen-niet-effectief-is-om-criminaliteit-te-gaan/
• Reclassering Nederland. (2021, 28 januari). Streng straffen is goed, maar slim straffen is beter.
  https://www.reclassering.nl/actueel/nieuws/streng-straffen-is-goed-maar-slim-straffen-is-beter/

Zorg dat de mindmaps goed bewaard blijven, zodat leerlingen ze kunnen gebruiken voor de opdracht in de laatste les. Sluit de les af.