Zinsontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo, havo
• Leerjaar 1,2

Zinsontleding

Nederlands

Overzicht zinsontleding:

Waar gaan we mee oefenen vandaag:

Bijwoordelijke bepaling

Bestudeer de dia's met een gele stip als je meer wilt oefenen met de persoonsvorm.

onderwerp

Bestudeer de dia's met een gele stip als je meer wilt oefenen met het onderwerp.

werkwoordelijk gezegde

Bestudeer de dia's met een oranje stip als je meer wilt oefenen met het werkwoordelijk gezegde.

lijdend voorwerp

Bestudeer de dia's met een groene stip als je meer wilt oefenen met het lijdend voorwerp.

meewerkend voorwerp

Bestudeer de dia's met een rode stip als je meer wilt oefenen met het meewerkend voorwerp.

persoonsvorm

Bestudeer de dia's met een gele stip als je meer wilt oefenen met de persoonsvorm.

Zinsdelen

Een zinsdeel kan een woord, maar ook een groepje woorden zijn .

Ieder 'stukje' van de zin dat je voor de PV kunt plaatsen is een apart zinsdeel.

Persoonsvorm

Leg uit hoe je de persoonsvorm in een zin kunt vinden.

Geef de persoonsvorm van de volgende zinnen.

Waarom wandelt Elise de avondvierdaagse?

Groep 8 is de leukste klas van de school.

Soms rijdt mijn broertje door een rood verkeerslicht.

(Werkwoordelijk)gezegde

(Werkwoordelijk) gezegde

• Alle werkwoorden uit de zin
• Dus: persoonsvorm + andere werkwoorden uit de zin
• Het geeft aan wat het onderwerp is of doet.
• Iedere zin bevat een pv en dus een gezegde.

Wat is het gezegde?
'Mijn moeder heeft gisteren een boek gekocht.'

1. Mijn moeder
2. Gisteren
3. Heeft gekocht
4. Een boek

Wat is het gezegde?
'Hij heeft een nieuwe computer moeten kopen.'

Onderwerp

Onderwerp

1. Zoek de persoonsvorm
2. Vraag: wie of wat + persoonsvorm
3. Het antwoord op die vraag is het onderwerp

Wat is het onderwerp?
'In de media vind je veel nieuwsberichten.'

1. In de media
2. vind
3. je
4. veel nieuwsberichten

Wat is het onderwerp?
'De juf heeft van mij een kopje koffie gekregen.'

Wat is het onderwerp?
'Morgen gaan wij naar het GSG.'

1. naar het GSG
2. wij
3. Morgen
4. gaan

Lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp

Wie/wat + onderwerp + gezegde (pv). 

Wat is het lijdend voorwerp?
'De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.'

1. De jongens
2. sneeuwballen
3. het schoolplein
4. Er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Razend gooide de leraar een boek door het lokaal.'

1. Razend
2. de leraar
3. een boek
4. het lokaal

Wat is het lijdend voorwerp?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. Peter
2. gisteren
3. zijn scooterrijbewijs
4. Er is geen lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Aan wie of voor wie + persoonsvorm + onderwerp (+ lijdend voorwerp) + rest wwg

Wat is het meewerkend voorwerp?
'De jongen schrijft een liefdesbrief aan zijn vriendin.'

1. De jongen
2. een liefdesbrief
3. aan zijn vriendin
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?
'Mijn oma appt mij het recept.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

Alle zinsdelen die nog over zijn:

- staat niet in elke zin

-kan vaker dan één keer voorkomen in de zin

- 'de prullenbak'

Wat is de bijwoordelijke bepaling?
'De leerlingen uit groep 8 waren gisteren heel lief voor de juf.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. gisteren

Zinsdelen

• Persoonsvorm
• Werkwoordelijk gezegde
• Onderwerp
• Lijdend voorwerp
  
• Meewerkend voorwerp
• Bijwoordelijke bepaling