§ 1 Handel en de opkomst van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Leerdoelen

• Ik kan de oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.
  
• Ik kan uitleggen dat er weer een geldeconomie ontstond.
  
• Ik kan aan de hand van een voorbeeld van een middeleeuws netwerk tussen handelssteden uitleggen waarom samenwerking voordelig was. 

Uitleggen wat ze moeten doen met de leerdoelen. Wanneer ze de begrippen en de leerdoelen goed weten zijn ze goed voorbereid.

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Hoe zijn steden ontstaan?

Er komt meer geld in omloop

Rond jaar 1000:

Continuïteit --> Meeste mensen woonden + werkten op platteland

Verandering --> handel + nijverheid bloeide weer op

       --> twee oorzaken.

Leerdoel:

Ik kan de oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.

Door nieuwe technieken in de landbouw kwam er méér voedsel

Ook werd het een paar graden warmer in Europa

Ook werden de woeste gronden gekapt om plaats te maken voor landbouwgrond

Dit noem je ontginnen

Er komt meer geld in omloop

• Betere werktuigen: ploeg van ijzer, het halsjuk
  
• Grond efficiënter gebruiken --> drieslagstelsel: Landbouwmethode waarin een stuk land in het eerste jaar wordt gebruikt voor wintergraan en in het tweede jaar voor zomergraan, voordat het een jaar braak komt te liggen.

Leerdoel:

Ik kan de oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.

Een ijzeren ploeg

Halsjuk

Er komt meer geld in omloop

• Boeren trokken naar de steden> om spullen te verkopen
• Ontstaan agrarisch-stedelijke samenleving = Maatschappij waarin veel op platteland woont + werkt, maar ook deel in steden als ambachtsman of handelaar

Leerdoel:

Ik kan de oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.

Er komt meer geld in omloop

Domein heer vond pacht in vorm van oogst onhandig --> oogst vergaat. 

Geld praktischer --> leger + hofhouding betalen makkelijker

Op markt niet altijd voldoende producten om direct te ruilen

Boeren hadden geld nodig voor pacht + belasting

Leerdoel:

Ik kan uitleggen dat er weer een geldeconomie ontstond.

Er komt meer geld in omloop

Handel groeit --> grotere gebieden

Steden die geld met langeafstandshandel verdienen: handelssteden

Vanaf 12e eeuw samenwerking kooplieden Noord-Europese steden --> Hanze 

Leerdoel:

Ik kan uitleggen dat er weer een geldeconomie ontstond.

Er komt meer geld in omloop

Hanze = handelsverbond van steden langs Noordzee en Oostzee.

Voordelen:

1. Koggeschepen in groepjes varen = veiliger

2. Samen eisen minder tol te betalen

3. Leveranciers mochten niet samenwerken met concurrenten Hanze

Leerdoel:

Ik kan uitleggen dat er weer een geldeconomie ontstond.

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Opdracht:

Wat: Opdracht 1 t/m 4, 8 en 12 op blz 62 t/m 66

Hoe: Met je buur

Tijd: 15 minuten

Klaar: §5

Uitkomst: Je kan uitleggen hoe steden zijn ontstaan in de late middeleeuwen.

Deze les:

• Intro
• Leerdoelen
• Uitleg
•  Opdracht
• Afsluiting

Leerdoelen

• Ik kan beschrijven hoe de islam ontstond.
  
• Ik kan de belangrijkste kenmerken noemen van de islamitische geloofsleer.
  
• Ik kan beschrijven hoe de islam zich heeft verspreid. 

Uitleggen wat ze moeten doen met de leerdoelen. Wanneer ze de begrippen en de leerdoelen goed weten zijn ze goed voorbereid.

Afsluiting

Volgende les:

• §4.2
• Dalton taken.