Taalverzorging E + F

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Taalverzorging 

Programma

-Huiswerk controleren + nakijken	10 min
-Herhalen werkwoordspelling	5 min
-Onregelmatige en Engelse werkwoorden	15 min
-Samenstellingen -Zelfstandig oefenen	15 min 20 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Ik weet wat de regels zijn voor het spellen van onregelmatige en Engelse werkwoorden.
• Ik kan in een zin een passende vorm van een onregelmatig of een Engels werkwoord invullen.
• Ik kan bijzonderheden in de spelling van onregelmatige en Engelse werkwoorden uitleggen.
• Ik kan zelf zinnen bedenken met onregelmatige en Engelse werkwoorden.

Toets

Volgende week maandag tijdens het uur Nederlands vindt de toets van taalverzorging plaats. 

De volgende onderdelen komen aan bod:

-Meervoudsvorming;

-Bijvoeglijke naamwoorden;

-Persoonsvorm tegenwoordige en verleden tijd;

-Voltooid en onvoltooid deelwoord;

-Samenstellingen;

-Hoofdletters;

-Leestekens. 

Huiswerk controleren + nakijken

Open je schrift. 

Ga naar Google Classroom. 

In de map "Nederlands h3u" vind je een kopje met "Antwoorden". 

Daarin staan de antwoorden van Taalverzorging C.

Kijk je gemaakte opdrachten na.  

Ik snap werkwoordspelling in de tegenwoordige tijd.

1. Ja
2. Nee

Werkwoordspelling tegenwoordige tijd

Soms kan er meer veranderen in de spelling van de persoonsvorm. 

-Ik -Jij achter persoonsvorm	Hele werkwoord -en.	Ik fiets het liefst samen. Fiets jij altijd alleen?
-Jij voor de persoonsvorm -Hij/zij/het	Hele werkwoord -en +t.	Zij fietst altijd met haar broer. Jij wordt nooit moe van fietsen.
-Wij/jullie/zij	Hele werkwoord.	Jullie fietsen te snel. Wij worden niet snel moe.

Korte klank met twee dezelfde medeklinkers --> een verdwijnt.	Pakken - ik pak - jij pakt Bestellen - ik bestel - jij bestelt
Als een werkwoord -en eindigt op één medeklinker, dan verdubbelt de klinker zodat de klank lang blijft.	Raken - ik raak - jij raakt Bespelen - ik bespeel - jij bespeelt
Z verandert in s, v verandert in f.	Kiezen - ik kies - jij kiest Proeven - ik proef - jij proeft

Ik snap werkwoordspelling in de verleden tijd.

1. Ja
2. Nee

Werkwoordspelling verleden tijd

Zwakke werkwoorden

Ik/jij/hij/zij/het	Hele werkwoord -en + te/de	Ik fietste langzaam. Het regende de hele dag.
Wij/jullie/zij	Hele werkwoord - en + ten/den	We lachten ons kapot. Ze belandden in het water.

Sterke werkwoorden

Veranderen van klank

o --> ie

ij --> ee

i --> o

e --> a

lopen --> liep

schrijven --> schreef

beginnen --> begon

lezen --> las

Ik snap het voltooid deelwoord.

1. Ja
2. Nee

Voltooid deelwoord

Handeling is gebeurd of gedaan. Vaak gepaard met hebben, zijn of worden. 

Schrijf zo kort en eenvoudig mogelijk.	Ik had nog nooit zo ver gelopen.
Maak langer om te horen of je een -t of -d schrijft.	Vannacht zijn er twee bomen omgewaaid . Het dak heeft gelekt.
Gebruik de regel van 't ex-kofschip.	Zie hierboven.
Geen extra voorvoegsel.	Je had me toch niet geloofd.
Scheidbare werkwoorden.	Moet werkwoordspelling worden afgeschaft?
Soms ge- .ervoor bij samengestelde werkwoorden die niet scheidbaar zijn.	Op dat terrein heb ik gehandbald .
Trema bij klinkerbotsing.	Die opmerking heeft hem nogal geërgerd .

Ik snap het onvoltooid deelwoord.

1. Ja
2. Nee

Onvoltooid deelwoord

Handeling is nog bezig. Te herkennen aan -nde.

Hele werkwoord +d.	Fluitend won ze de wedstrijd. Uit het niets opdoemend kwam de boot recht op ons af.
Soms hele werkwoord +de.	Leraar zijnde wil je het goede voorbeeld geven. Al pratende vergaten ze de tijd.

Onregelmatige werkwoorden

Hebben, kunnen, mogen, willen, zijn en zullen. 

Je schrijft de persoonsvorm en het voltooid deelwoord niet volgens de normale spellingregels. 

Engelse werkwoorden

Werkwoorden die uit et Engels geleend zijn, worden vervoegd volgens de Nederlandse spellingregels. Engelse werkwoorden die eindigen op een dubbele medeklinker of op -e behouden deze letters in het Nederlands als dat nodig is voor de uitspraak. Het consequent toepassen van de regels levert daarom soms vreemde vormen op. 

Samenstellingen

Aaneenschrijven	Spaties	Tussen-s
Samengestelde woorden met één klemtoon. Feestbeest, limonadeglazen.	In een eigen naam. Anne Frankhuis. Dode Zeezout.	Als je een extra s hoort. Koningsdag, buitenshuis.
Meerdere woordsoorten mogelijk. Lichtgeel, derdewereldlanden.	Soms afhankelijk van de betekenis. Uitzicht en uit zicht. Meedoen en mee doen.	Soms begint het rechterdeel met een s waardoor je de tussen-s niet hoort. Vervang. Dorpsstraat, levensstijl.
Afgeleid van een werkwoord. lesgegeven, kampeeruitrusting.
Bijwoorden. Hierheen, daarvandaan.
Engelse leenwoorden. Flatscreen, feelgoodmovie.
Eigennaam. TikTokdansje.

Samenstellingen

Tussen-en	Tussen-e	Tussen-er
Als het linkerdeel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op -en. Boekenweek, krantenbezorger, sterrenstelsel.	Als het linkerdeel van de samenstelling: - meervoud heeft op -s. Lentekriebels. - meervoud heeft op -s en -en. Keuzestress. - geen meervoud. P lattegrond. - uniek is. Zonneschijn. - een bijvoeglijk naamwoord verstrekt. Apetrots, pikkedonker.	Bij woorden in het meervoud eindigen op -eren. Eierdop, kinderfiets.

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Oefenboek Taalverzorging, paragraaf E, opdracht 4, 6, 7 en 8. Oefenboek Taalverzorging, paragraaf F, opdracht 2, 3, 5, 7 en 8.
Hoe?	Oefenboek blz 112-115. Handboek blz 180-182.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 11:10.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	-Huiswerk gisteren, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer. -Huiswerk volgende week, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet wat de regels zijn voor het spellen van de persoonsvorm in de tegenwoordige en verleden tijd.

Je kan in een zin een passende vorm van de persoonsvorm in de tegenwoordige of verleden tijd invullen.

Je kan zelf zinnen bedenken met moeilijkheden in de spelling van de persoonsvorm in de tegenwoordige of verleden tijd. 

Je kan bijzonderheden in de spelling van de persoonsvorm in de tegenwoordige of verleden tijd uitleggen.