6.5 Opslag en afbraak in de lever

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

6.5 Opslag en afbraak in de lever

iPad-loze LES

pak je schrift: je krijgt véél aantekeningen

Leerdoelen:

• Je leert de belangrijkste functies van de lever.
• Je weet hoe je BINAS 82D moet 'lezen'.
• Je begrijpt wat de gevolgen zijn van een 'zieke' lever.
• Je leert het verschil tussen hepatitis A, B en C

Producten van de levercellen (glucose, vetten, eiwitten, aminozuren en ureum) worden afgevoerd via de leverader. Gal gaat via de galgang naar de galblaas en komt dan in de 12-vingerige darm.

= bloedpoeltjes, ze voorzien de levercellen van bloed

BINAS 82F

Zie ook BINAS 89A

Pancreas (alvleesklier) produceert de hormonen insuline en glucagon.

De ideale verhouding tussen LDL (slecht) en HDL (goed) cholesterol is ongeveer 4:1 De ratio wordt berekend door het totaal cholesterol (LDL + HDL) te delen door het HDL. Een ratio lager dan 5 is gezond. Een hoge ratio, met veel LDL en weinig HDL, verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. 

Samenvatting VERTERING van koolhydraten, eiwitten en vetten.

Vertering van koolhydraten

De vertering van koolhydraten begint in de mondholte. Hier worden polysachariden zoals zetmeel verteerd door het enzym amylase.

Het volgende orgaan waar koolhydraten verteerd worden is de 12-vingerige darm. In dit orgaan wordt het enzym amylase afgegeven door de alvleesklier. Dit enzym zet zetmeel om in maltose.

Het laatste orgaan waar koolhydraten verteerd worden is in de dunne darm. Hier worden disachariden, zoals maltose, afgebroken door enzymen als sacharase en maltase. De koolhydraten zijn nu uiteindelijk afgebroken tot monosachariden, zoals glucose. Dit wordt door de darmen opgenomen en afgevoerd via de poortader.

Vertering van eiwitten

De vertering van eiwitten begint in de maag. In dit orgaan wordt het inactieve enzym pepsinogeen afgegeven. Onder invloed van de zure omgeving wordt dit omgezet in het actieve enzym pepsine, welke eiwitten afbreekt tot polypeptiden.

In de 12-vingerige darm wordt het enzym peptidase afgegeven door de alvleesklier. Dit enzym breekt polypeptiden af tot kleinere polypeptiden.

Als laatste worden er in de dunne darm nog meer peptidasen toegevoegd die de kleine polypeptiden afbreken tot losse peptiden, oftewel aminozuren. Dit wordt door de darmen opgenomen en afgevoerd via de poortader.

Vertering van vetten

De vertering van vetten vindt vooral plaats in de 12-vingerige darm. De alvleesklier geeft het enzym lipase af. Dit enzym breekt vetten af tot glycerol en drie vetzuren. De galblaas geeft gal af. Gal is geen enzym maar werkt als emulgator, waardoor het reactie-oppervlakte groter wordt.

In de dunne darm worden de afbraakproducten van vet opgenomen en afgevoerd via de lymfevaten.