H5 Oefenvragen bloedgroepen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

5H Oefenvragen bloedgroepen

Wat is een bloedgroep?

Aanwezigheid van eiwit op de buitenkant van rode bloedcellen

Belangrijk bij bloedtransfusies

Lichaamsvreemd eiwit kan afweerreactie op gang brengen.

Welke bloedgroepen
zijn er?

Bloedgroepen

A negatief, B negatief, AB negatief, 0 negatief (nul, niet O)

A positief, B positief, AB positief, 0 positief

Hoe heet zo'n eiwit op de buitenkant van een cel ook wel?

1. antistof
2. antigeen

Antwoord

Antigenen zijn eiwitten op de buitenkant van cellen.

de functie voor het lichaam maakt niet uit,

zolang ze uitsteken aan de buitenkant, kunnen ze gebruikt worden door het afweersysteem om uit te maken of ze bij jou horen of niet.

Belangrijke antigenen

A

B

resusfactor

komt ook voor bij resusapen

wordt weergegeven met +

Alle bloedgroepen

Welke bloedgroep antistoffen kan iemand met A- maken?

1. Anti-A en anti-resus
2. Anti-B en anti-resus
3. Alleen anti-A
4. Alleen anti-B

Antwoord

'Anti' in het antwoord, slaat hier op antistoffen. Er wordt ook gevraagd naar antistoffen!

Als je zelf alleen het antigeen A hebt, maak je antistoffen tegen de antigenen die vreemd zijn voor jou:

B en resus

Je maakt alleen antistoffen tegen 

antigenen die je zelf niet hebt!!

A/B versus resus

Antistoffen tegen A en B

vanaf de geboorte in het bloed!!

(Geen blootstelling nodig)

Antistoffen tegen resus

pas na blootstelling

Welke geheugencellen heb je vanaf de geboorte?

1. B-geheugencellen tegen A antigeen
2. B-geheugencellen tegen resus antigeen
3. T-geheugencellen tegen A antigeen
4. T-geheugencellen tegen resus antigeen

Antwoord

De B-lymfocyten maken de antistoffen.

Je hebt vanaf je geboorte B-lymfocyten die antistoffen produceren tegen de antigenen A en B (tenzij je natuurlijk zelf die antigenen hebt)

Bloedgroepbepaling

Julia laat testen welke bloedgroep ze heeft.

Ze nemen een druppel bloed en druppelen hier anti-A en anti-B in. Ze zien dat haar bloed klontert bij als er anti-B in komt, bij anti-A gebeurd er niets. Welke bloedgroep heeft ze?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Uitleg

Bloedgroep A maakt anti-B

Bloedgroep B maakt anti-A

Krijg je het verkeerde bloed bij een bloedtransfusie dan klontert het bloed samen. 

Het bloed klontert als er anti-B in komt

Bij anti-A gebeurd er niets --> Haar bloed maakt dus zelf ook anti-A, dus heeft ze bloedgroep B.

Loes wil haar bloedgroep weten. Bij een bloedgroepbepaling gaat haar bloed klonteren bij anti-A, maar niet bij anti-B.

1. B
2. 0
3. AB
4. A

Uitleg

Bloedgroep A maakt anti-B 

Bloedgroep B maakt anti-A

Krijg je het verkeerde bloed bij een bloedtransfusie dan klontert het bloed samen. 

Bij de bloedgroepbepaling van Loes gaat haar bloed klonteren bij anti-A, maar niet bij anti-B. Haar bloed maakt dus zelf ook anti-B. Dus heeft ze bloedgroep A en is ze resus negatief.

Thijs wil zijn bloedgroep weten.
Bij een bloedgroepentest is er bij geen enkele antistof klontering (anti-A, anti-B).
Wat is Thijs zijn bloedgroep?

1. A
2. B
3. AB
4. O

Uitleg

Bij de bloedgroepentest van Thijs is er bij geen enkele antistof klontering (anti-A, anti-B). 

Thijs maakt dus zelf ook anti-A en anti-B, dus heeft hij bloedgroep 0. 

Bloedgroepen

Sleep naar de juiste plaats

Antistof A

Antistof B

Antistof A en antistof B

Geen antistoffen

Antigeen A

Antigeen B

Antigeen A en antigeen B

Geen antigenen

Juist of onjuist?
Iemand met bloedgroep A
kan bloedgroep O krijgen.

1. juist
2. onjuist

Een persoon met bloedgroep B heeft een bloedtransfusie nodig.
Welke bloedgroep is mogelijk?

1. A
2. A en 0
3. O en B
4. A en B

Welke bloedgroep kan alle
bloedgroepen ontvangen?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Juist of onjuist?
Iemand met bloedgroep B
kan bloedgroep AB ontvangen.

1. juist
2. onjuist

www.bioplek.org

Welke bloedgroep(en) heeft/hebben antigeen B

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Welke bloedgroep(en) heeft/hebben antistof A

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Bepaal de bloedgroep als er het volgende gebeurt:
Antistof-A erbij: klontering
Antistof-B erbij: klontering

1. A
2. B
3. AB
4. 0

Uitleg

Bloedgroep                Maakt de antistoffen   

0                                   Anti-A en Anti-B

Anti-A en anti-B werden toegevoegd en ging klonteren. 

Bloedgroep 0 maakt antistoffen tegen anti-A en anti-B, dus is het bloedgroep 0.                  

Welke bloedgroep kan alle bloedgroepen ontvangen?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Iemand met bloedgroep A- is gewond. Welk bloed kan hij ontvangen? Geef alle mogelijke bloedgroepen.

Antwoord

Iemand met bloedgroep A-

kan antistoffen tegen B en resus maken

donorbloed mag dus geen B en geen resus bevatten

A-, 0- kan dus

alle + bloedgroepen niet

AB en B ook niet

Welke bloedgroep wordt ook wel de universele donor genoemd?
(kan aan iedereen bloed geven)

1. AB+
2. O-
3. AB-
4. O+

Antwoord

In het bloed van ontvangers kan antistof tegen

A, B en resus voorkomen.

Bloed wat je altijd kan geven, 

mag deze antigenen dus niet bevatten

0- heeft geen A, geen B en geen resus

In het ziekenhuis krijg je bij voorkeur bloed met je eigen bloedgroep. Waarom is dat?

Antwoord

Als het goed is, is de verdeling van de bloedgroepen van de mensen die bloed nodig hebben, gelijk aan de verdeling van de bloedgroepen van mensen die bloed doneren (80% van beiden is bijvoorbeeld resuspositief).

Op deze manier kunnen ze in het ziekenhuis al het gedoneerde bloed gebruiken en treedt er niet snel een tekort op aan bloed met 1 bloedgroep.

Extra 0- bloed is natuurlijk wel wenselijk, voor als je geen tijd hebt om iemands bloedgroep te achterhalen.

Als het misgaat...

antistof tegen A en B antigenen is IgM

Zoek IgM op in BiNaS

Hoe ziet de antistof eruit die tegen antigenen op rode bloedcellen aangemaakt wordt?

1. 
2. 
3. 

Antwoord

In BiNaS 84K kun je de verschillende soorten antistof zien.

Ze hebben allemaal de basisvorm

die je hier rechts ziet,

alleen bij IgA zitten er 2 aan elkaar

en bij IgM zelfs 5! 

Bij een verkeerde transfusie kan klontering optreden. Wat is het gevaar van klontering?

Is bloedgroep B de bloedgroep van
de ontvanger of van de donor?

Wie heeft deze antistoffen gemaakt?

1. Donor heeft B antistoffen door donor
2. Donor heeft B antistoffen door ontvanger
3. Ontvanger heeft B antistoffen door donor
4. Ontvanger heeft B antistoffen door onvanger

Antwoord

Je ziet in het plaatje dat bloedcellen met bloedgroep B worden aangevallen. Je valt jezelf niet aan, dus dit zijn rode bloedcellen van de donor.

De antistoffen zijn van de ontvanger.

Donorbloed bevat vaak maar een kleine hoeveelheid antistoffen en meestal worden zelfs alleen rode bloedcellen gegeven, zonder plasma met antistoffen.

Iemand heeft resus-positief (Rh+) bloed.
Welk antigeen heeft hij op de buitenkant van zijn rode bloedcellen?
Kan hij resus-antistof maken?

1. wel resus-antigeen wel resus-antistof
2. wel resus-antigeen geen resus-antistof
3. geen resus-antigeen wel resus-antistof
4. geen resus-antigeen geen resus-antistof

Een resusbaby ontstaat als de moeder Rh- is en na een besmetting (bv. bij een eerdere bevalling) resusantistoffen heeft gemaakt. Deze antistoffen komen in het bloed van een volgend kind dat Rh+ is. De antistoffen breken het bloed van het kind af.
Op welke manier kan antistofvorming door de moeder, direct na de geboorte, worden tegen gegaan?

1. De moeder voor de geboorte vaccineren met een resusantigeen.
2. De moeder direct na de geboorte inspuiten met antistoffen.
3. De moeder tijdens de geboorte een bloedtransfusie geven met resusnegatief bloed.
4. De moeder voor de geboorte een bloedtransfusie geven met resusnegatief bloed.

Bij mensen die al heel veel transfusies hebben gehad, treedt soms klontering op bij transfusie met de correcte bloedgroep. De kans wordt groter bij elke transfusie. Hoe komt dat?

Antwoord

Dit is een moeilijke inzichtvraag! Superleuk als je het snapt, niet zo erg als je het niet snapt.

De bloegroepindeling met A, B en resus berust op antigenen die bij een grote groep aanwezig is en de rest niet. Er zijn ook antigenen die slechts bij een heel kleine groep aanwezig is, en waar geen rekening mee wordt gehouden met transfusies. 

Stel iemand heeft het zeldzame antigeen F. Telkens als dat donorbloed gebruikt wordt, treedt bij de ontvanger afweer op. Dat is de eerste keer meestal geen probleem, omdat de antistof productie bij een blootstelling maar langzaam op gang komt. Vaak is het donorbloed dan allang afgebroken. Maar hierbij zijn wel geheugencellen gevormd! Bij een tweede transfusie met bloed met antigeen F worden zeer snel antistoffen gevormd, en wordt het donorbloed aangevallen.

Iemand die heel vaak bloed nodig heeft, zoals bijvoorbeeld bij sommige vormen van leukemie, bouwt steeds meer weerstand op tegen zeldzamere bloedantigenen. De kans dat de volgende zak donorbloed 1 van die antigenen bevat wordt steeds groter.

Op de volgende dia een link naar een website met een interessant artikel!