1V/S - 2.3 Athene en Sparta

1VS- 2.3 - De Grieken

Sparta en Athene

Peloponnesische oorlog

• Athene en Delische Bond
  
• Sparta en de Peloponnesische Bond
  
• Oorlog 431-405 v. Chr. die Sparta won

De samenleving van Athene

Samenleving van Athene: 4 groepen;

• Burgers; vrije & volwassen mannen, geboren in Athene, aanzien afhankelijk van grondbezit
• Metoiken; vreemdelingen, woonden wel in Athene, werkten in handel/nijverheid
• vrouwen; weinig rechten, deden het huishouden, zorgden voor (huis)slaven/kinderen
• slaven; privébezit van eigenaar, geen rechten 

Slavernij

1/3 van de Griekse bevolking = slaven
Slaven:

• vaak mensen uit overwonnen volkeren na oorlog
• belangrijk voor de economie; zij deden namelijk groot deel v/h werk in mijnen, landbouw en werkplaatsen
• Overige slavenwerkzaamheden: leraar of ambtenaar

De Grieken verbouwden graan, druiven en olijven.

De Grieken verkochten wijn, olijfolie en aardewerk

Vrouwen waren ondergeschikt aan hun mannen. Alleen jongens gingen in de poleis naar school.

De Akropolis is het hoogste punt in de stad. Hier staan de belangrijkste tempels en is het in tijd van oorlog veilig.

De Agora

De samenleving van Sparta

Spartanen waren de baas over een groot gedeelte van de Peloponnesos.

Spartaanse maatschappij: 3 sociale groepen;

1. Spartaanse mannen : m.n. soldaten
2. Overwonnenen: zij werkten als slaven op het land in de, door Sparta, onderworpen gebieden 
3. Omwonenden: bewoners van onderworpen stadstaten: zij hadden eigen bestuur/handel/nijverheid, ze moesten belasting betalen en soldaten leveren aan de Spartanen

De samenleving van Sparta

Sparta als stadstaat:

• Geen Akropolis
• Lag op een open vlakte

Gevolg: extra sterk leger was nodig
Gevolg: mannen hielden zich alleen met militaire zaken bezig
Doel: opvoeden tot goede soldaten/gedisciplineerde mensen 
Middel:  Staatsopvoeding (Agoge)

De Agoge
= staatsopvoeding

1. Bij geboorte: wijn of urinedoop
2. Opvoeding tot 7 jaar
3. Vanaf 7 jaar weggehaald bij ouders
4. Ingedeeld in leeftijdsgroepen
5. Pederastie vanaf 12 jaar 
6. Vanaf 15 "overlevingsperiode"
7. Vanaf 20 volledig lid van het leger
8. Vanaf 30 voltooid Spartaan
   
   Ook voor vrouwen aparte Agoge

Monarchie 

• \

• Koning en erfopvolging
• Alleenheerschappij
• Raad van ouderling geven advies

Tirannie

• Alle macht bij een persoon
• Verkregen door anderen uit te schakelen (staatsgreep)
• Zijn wil is wet, harde hand.

Olicharcie 

• j

• Lijkt op aristocratie
• Aanzien is niet belangrijk
• Bezit bepaald of je mag besturen

Aristocratie

• Kleine groep machthebbers
• bevoorrecht door afkomst en aanzien
• Uit adelijke families

Zelf aan de slag

Huiswerk voor volgende les: 2.3 maken. Opdr: