4.2 - A - Burgers en bestuur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de Griekse kolonisatie leidde tot een bloeiperiode voor heel Griekenland.
  
  
• Je kunt verschillende Griekse bestuursvormen benoemen en beschrijven. 

4.2 - A-  Burgers en bestuur 

Griekse stadstaten

• Rond 750 v. Chr. ontstaan er nieuwe steden: stadstaten, zelfstandige steden met omliggend platteland.
  
  
• Stadstaten bestuurden onafhankelijk van elkaar: eigen regels, eigen wetten.
  
  
• Weinig contact vanwege de omgeving, maar vereerden dezelfde goden en hadden dezelfde taal. 

Griekse kolonies (1)

• Hittegolven en natuurrampen zorgden voor mislukte oogst.
  
  
• Weinig vruchtbare landbouwgrond.
  
  
• Vanaf 700 v. Chr. gaat het beter met de landbouw; er is meer voedsel.
  
  
• De bevolking groeit weer.

Griekse kolonies (2)

• Explosieve bevolkingsgroei zorgt voor minder werk en te weinig voedsel, dus armoede en spanningen binnen de stadstaten!
  
  
  
• Men ging op zoek naar nieuwe plekken om voedsel te verbouwen: stichten van kolonies
  

Griekse kolonies (3)

• Grieken behielden eigen taal en cultuur.
  
  
• Grieken noemden vreemde volken barbaren. Later werd dit ook een term voor onbeschaafde volken. 
  
  
• Dankzij de kolonies kon er veel voedsel naar Griekenland worden gebracht zodat Griekenland een rijk gebied werd.

Monarchie

• De meeste stadstaten werden bestuurd door een koning. 
  
  
• Het koningschap is erfelijk. Deze taak wordt overgegeven van vader op zoon.
  
  
• Koning wordt bijgestaan door adviseurs. 
  
  
• Nederland is ook een monarchie, ken je nog andere voorbeelden? 

Oligarchie

Maar er waren ook andere bestuursvormen. Als een stadstaat te groot werd stapten ze af van de monarchie. 

• Een klein  groepje machtige (rijke) personen/families greep dan de macht: oligarchie
  
  
• Rusland, Saudi-Arabië 

Aristocratie

regering van mensen van adel (ridders > mannen die een wapenuitrusting konden betalen)

Tirannie

• Het kwam ook voor dat één persoon met geweld de stadstaat wilde besturen.
  
  
• Deze persoon greep dan alle macht en hoefde met niemand samen te regeren, dat noem je een tirannie. 
  
  
• Vandaag de dag zou je Noord-Korea, Wit-Rusland en sommige landen in Afrika kunnen beschouwen als een tirannie. 

Democratie

• Het volk heeft de macht en kiest de bestuurders.
• Iedereen heeft op deze manier invloed op de beslissingen die in de politiek worden genomen. 
• Je geeft je mening via het stemrecht.