Les 4- Geestelijk gezondheidszorg (psychiatrie, verslaving en dak- en thuislozen)

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Thema: Doelgroepen

Semester: 1

Les: 4 Geestelijk gezondheidszorg (psychiatrie, verslaving en dak- en thuislozen)

Programma 

• AWR - registratie
• Verwachtingen
• Lesdoelen
• Inhoud les
• Theorie
• Opdrachten
• Nabespreken
• Afsluiten

AWR

Aanwezigheid zal door de docent geregistreerd worden. Aanwezigheid kan meerdere malen tijdens de les worden gedaan. Bij vroegtijdig verlaten van de les, zonder geldige reden, zal je op 'ongeoorloofd afwezig' staan.

Ben je te laat? Geef dit dan door aan het einde van de les aan de docent. Dit is jouw verantwoordelijkheid.

Verwachtingen

• Niet eten en drinken (uitzondering flessen) in de klas
  
• Toilet? Eerst vragen
  
• Telefoon weg stoppen
  
• Leermiddelen in orde
  
• Beroepshouding correct
  
• --> Zonder waarschuwing wordt je eruit gestuurd! Geen gemaar, geen excuus en geen discussie...

Lesdoelen

• Je beschrijft wat psychiatrische problematiek en verslavingsproblematiek inhoudt.
  
  
  
• Je legt uit welke rol stigma speelt in de zorg.

Inhoud les

• Brainstorm: Beeldvorming
  
  
• Uitleg theorie:
  - Wat is GGZ?          -Psychische stoornissen    - Wat is verslaving?
  - Waar kunnen cliënten terecht?  - Welke begeleiding past? - Passende methodieken
  
  
• Groepsopdracht en individueel opdracht
  
  
• Nabespreking.
  
  
  
• Afronding.
  

Terugblikken vorige les - Gehandicaptenzorg

• Wat vond je ervan?
• Wat zou je de volgende keer graag willen zien?

Theorie

• Wat is je bijgebleven van de gehandicaptenzorg?

Afbeelding 1: Ouderenzorg

Afbeelding 2: Gehandicaptenzorg

Afbeelding 3: Asielzoekers

Afbeelding 4: Verslaafden

Afbeelding 5: Dak- en thuislozen

Afbeelding 6: Jeugdzorg

Afbeelding 7: Justitiële inrichting

Brainstorm: Beeldvorming

• In de maatschappelijke zorg krijg je te maken met cliënten uit de GGZ en met mensen die dak- of thuisloos zijn. In de maatschappij bestaan daar vaak vooroordelen over. Vandaag onderzoeken we die samen – zonder oordeel, maar vanuit nieuwsgierigheid.
  
  
• Schrijf 2–3 dingen op die je wel eens hoort over mensen met psychische problemen of dakloze mensen. Wat zegt de maatschappij over hen * Belangrijk*: Schrijf op wat je hoort, niet wat je vindt.

Afbeelding 1: Ouderenzorg

Afbeelding 2: Gehandicaptenzorg

Afbeelding 3: Asielzoekers

Afbeelding 4: Verslaafden

Afbeelding 5: Dak- en thuislozen

Afbeelding 6: Jeugdzorg

Afbeelding 7: Justitiële inrichting

Brainstorm: Beeldvorming

• Wat valt op als je hiernaar kijkt?
  
  
• Zijn dit feiten of meningen?
  
  
• Welke gevolgen kunnen deze vooroordelen hebben voor cliënten?
  
  
• Hoe hoort een professionele begeleider hiermee om te gaan?
  

"In ons werk is respect, gelijkwaardigheid en open blik essentieel. Iedereen heeft vooroordelen – het gaat erom dat je ze herkent en er professioneel mee omgaat."

Theoretische gedeelte

Wat is GGZ?

GGZ = Geestelijke Gezondheidszorg

• Zorg voor mensen met psychische problemen of stoornissen

Doel: behandelen, begeleiden en herstel bevorderen

Er zijn 3 niveaus van GGZ:

• Generalistische Basis GGZ: lichte tot matige problemen (huisarts, praktijkondersteuner, psycholoog)
• Specialistische GGZ: zwaardere problematiek (persoonlijkheidsstoornis, psychose)
• Forensische GGZ: bij psychische problemen én strafbare feiten

Wat zijn psychische stoornissen?

Psychische stoornissen zijn problemen in gedrag, emoties of denken die het dagelijks functioneren beïnvloeden.

Voorbeelden:

Type stoornis                                                                                     Voorbeelden:

Stemmingsstoornissen                                                                        Depressie, bipolaire stoornis

Angststoornissen                                                                                 Paniekstoornis, fobieën, PTSS

Psychotische stoornissen                                                                    Schizofrenie

Persoonlijkheidsstoornissen                                                                Borderline, antisociaal

Ontwikkelingsstoornissen                                                                    Autisme, ADHD

Verslavingsstoornissen                                                                        Alcohol, drugs, gokken

Groepsopdracht

Casus: 

Tom, 32 jaar, slaapt af en toe in de nachtopvang. Hij heeft een psychotische kwetsbaarheid en gebruikt dagelijks cannabis en alcohol. Hij mijdt hulpverlening maar zoekt jou soms op voor een praatje. Hij wil "wel iets veranderen" maar weet niet hoe.

Opdracht:

1. Probleemanalyse

2. Behoeften cliënt

3. Doelen (SMART)

4. Begeleidingsacties

5. Samenwerking met andere instanties

Nabespreken

Wat was lastig? 

Welke methodiek past? 

Hoe houd je beroepshouding?

Wat is verslaving?

Verslaving = langdurige afhankelijkheid van middelen of gedrag die het dagelijks functioneren belemmert.

Lichamelijke afhankelijkheid: lichaam raakt gewend aan een stof

Psychische afhankelijkheid: je denkt dat je het nodig hebt om te functioneren

Voorbeelden middelen: alcohol, cocaïne, heroïne, cannabis, medicijnen

Voorbeelden gedrag: gamen, gokken, eten

Let op: Verslaving komt vaak samen met psychische problemen → dubbele diagnose

Waar kunnen cliënten terecht? (hulpverlening)

Organisatie                                                                                          Voor wie?

Huisarts / POH-GGZ                                                                            Eerste aanspreekpunt

GGZ-instellingen                                                                                  Behandeling 

Verslavingszorg                                                                                    Bouman, Antes

Maatschappelijke opvang                                                                     Leger des Heils, maatschappelijke opvang

Bemoeizorgteams                                                                                 Voor zorgmijders

Beschermd wonen / begeleiding                                                           Voor langdurige begeleiding

Crisisdienst GGZ                                                                                   Noodsituaties

Welke begeleiding past bij deze doelgroep?

Doel begeleiding                                                                                              Voorbeelden

Stabiliteit                                                                                                            dagstructuur, rust, medicatie-afstemming

Veilige relatie                                                                                                      vertrouwen opbouwen

Zelfredzaamheid                                                                                                 praktische hulp (schuldhulp, dagbesteding)

Herstel                                                                                                                focus op wat iemand wél kan

Rehabilitatie                                                                                                        sociale contacten en participatie stimuleren

Welke methodiek past bij deze doelgroep?

Methodiek                                                                                                   Waarom geschikt?

Motiverende Gespreksvoering (MGV)                                                          Cliënt stimuleren tot gedragsverandering

Herstelgericht werken                                                                                   Focus op krachten en veerkracht

Rehabilitatie                                                                                       Ondersteuning richting herstel/doelen

Bemoeizorg                                                                                                   Aanpakken van zorgmijding en moeilijk contact

Presentiebenadering                                                                                     Er zijn, aansluiten bij de cliënt

Methodisch begeleiden (6 stappen)                                                              Plannen en kwaliteit van zorg borgen

Methodisch begeleiden

Methodisch begeleiden (6 stappen)        

1. Informatie verzamelen: Oriënteren + analyseren
2. Doelen stellen
3. Plan van aanpak
4. Uitvoeren
5. Checken
6. Evalueren                               

Individueel opdracht - test je kennis

Maak de test.

• Wat weet je over middelengebruik.
• Kies 4 van de 8 middelen waar je de vragen (test) over gaat beantwoorden.
• Schrijf op hoeveel je goed had per test.

https://www.jellinek.nl/alcohol-drugs-gedrag/test-je-kennis/

Bespreken:

• Ieder student vertelt hoeveel fouten die had.
• Wat vond je ervan?
• Wat heb je ervan geleerd? Wat was nieuwe voor je?

Groepsopdracht

Casus: Tom, 32 jaar, dakloos, psychotische kwetsbaarheid, gebruikt cannabis/alcohol, zorgmijdend

Opdracht:

1. Probleemanalyse

2. Behoeften cliënt

3. Doelen (SMART)

4. Begeleidingsacties

5. Samenwerking met andere instanties

Lesdoelen checken

• Je beschrijft wat psychiatrische problematiek en verslavingsproblematiek inhoudt.
  
  
  
• Je legt uit welke rol stigma speelt in de zorg.