Bloedtransfusie

Bloedtransfusie
1 / 42
next
Slide 1: Slide
VPTH TMBOStudiejaar 3

This lesson contains 42 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 90 min

Items in this lesson

Bloedtransfusie

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Puzzle af?

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Lesdoelen
  • je kunt benoemen welke indicaties er zijn om bloed- of bloedproducten toe te dienen
  • je kunt uitleggen waarom het belangrijk is dat de bloedgroep en resusfactor voorafgaand aan de bloedtransfusie bekend zijn
  • je kunt de vpk aandachtspunten benoemen bij het toedienen van bloed- of bloedproducten
  • je kent de complicaties die kunnen optreden bij een transfusie
Wat is je eigen leerdoel voorafgaand aan deze les?

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Slide 4 - Slide

This item has no instructions

Jaarlijks ontvangen ongeveer 250.000 Nederlanders een bloedtransfusie

Slide 5 - Slide

afname aantal bloedtransfusies tgv:
  • minder invasieve chirurgische ingrepen (laparoscopisch als het kan)
  • nieuwe richtlijn - effect bloedtransfusie nihil bij HB <6
  • kritischer gekeken naar noodzaak en effect
Alleen als het moet!

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

Slide 7 - Slide

Bloedgroep wordt bepaald door de antigenen die op de rode bloedcellen zitten, samen met de aangeboren antistoffen tégen de andere bloedgroepen. Dit is genetisch bepaald. Je krijgt je bloedgroep dus van je vader of je moeder.
Er zijn A en B-antigenen. Bloedgroep A heeft antigeen A en antistoffen tegen bloedgroep B. O, eigenlijk 0 heeft geen antigenen en antistoffen tegen A én B. Bloedgroep O en A komen het meest voor.
AB+ is universele ontvanger, O- universele donor.
Bij de Resusfactor wordt gekeken of er een resusantigeen is gekoppeld aan erytrocyt. De meeste mensen zijn resuspositief en hebben dus het resuspositieve antigeen. Deze mensen kunnen geen resus-antistoffen aanmaken. Mensen die dit antigeen niet hebben noem je resusnegatief, zij kunnen resus-antistof aanmaken, als ze in contact komen met resuspositief bloed. Deze resus-antistoffen zijn dus niet aangeboren aanwezig. Als je iemand met bloedgroep O negatief dus O positief bloed zou geven, gaat het lichaam antistoffen aanmaken waardoor het bloed gaat klonteren. Daarom is een zogenaamde ‘kruisproef’ voor een bloedtransfusie nodig, om te controleren of er geen reactie optreedt.
Een situatie waarin dit ook problemen kan gaan opleveren is als een Resusnegatieve moeder zwanger is van een kindje met resuspositieve bloedgroep.


Bloedgroepen
Bloedtransfusie

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Kan een bloedgroep veranderen?
A
Ja
B
Nee

Slide 9 - Quiz

This item has no instructions

Een andere bloedgroep.
Een stamceltransplantatie is soms het laatste redmiddel om leukemiepatiënten te genezen. Voor de transplantatie krijgen ze een zeer zware behandeling met chemotherapie en eventueel bestraling. Dit vernietigt de stamcellen in het beenmerg. Daarvoor in de plaats krijgen de patiënten stamcellen van een donor.


Als het transplantaat goed aanslaat, gaan de donorstamcellen nieuwe bloedcellen voortbrengen. Het is voor de patiënt een levenslange bron van rode bloedcellen, bloedplaatjes, en witte bloedcellen, de afweercellen. De nieuwe rode bloedcellen hebben de bloedgroep van de donor. Die hoeft niet de zelfde bloedgroep te hebben als de patiënt.



Slide 10 - Slide

This item has no instructions

Slide 11 - Slide

Aantal keren bloedgeven ook afhankelijk van bloedgroep (tekort of niet)
Bloed wordt gecontroleerd op oa. Geslachtsziekten-hepatitis.

Plasmadonor: bloed via machine scheiding bloed in cellen en plasma. Cellen worden teruggegeven aan lichaam. Plasma geven mag elke 2 weken. (min. 6x per jaar). Je kunt geen bloeddonor én plasmadonor zijn.

Geen 100% zekerheid virus in donorbloed:
• te weinig virus in het bloed zit om te meten
• een virus is dat we nog niet kennen
• niet voor alle ziekte verwekkers testen voorhanden zijn
Sommige bacteriën groeien langzaam en kunnen heel soms onopgemerkt bij de bloedplaatjes zitten als deze worden toegediend. Met speciale vragen aan de donors kunnen we erachter komen of een donor veel kans heeft op een ziekte met een virus of bacterie. Als dat zo is, nemen we geen bloed bij zo’n donor af
Wat zijn redenen om een patiënt een bloedtransfusie te geven?

Slide 12 - Open question

This item has no instructions

Slide 13 - Slide

Beenmergaandoeningen (bijv. Kahler (multipel myeloom), anemie
Afhankelijk van reden, soort bloedproduct.

Patiëntenfolder Bloedtransfusie

Slide 14 - Slide

Autologe transfusie = voorafgaand aan grote operatie eigen bloed afnemen en dit tijdens/ na de operatie weer terug krijgen
RBC = Rode BloedCellen, EC = Erytrocytenconcentraat, PC = Packed Cells
VP = Vers Plasma
Verschillende soorten bloedproducten kunnen niet worden gemengd

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Slide 16 - Slide

Tekort bij tumoren, miltproblemen enz.
Stoornis in bloedstolling (bijv. hemofilie)

Kan medicatie van worden gemaakt: Immunoglobulinen-eiwitten beschermen patiënten met afweerstoornissen bijvoorbeeld tegen infecties.

Slide 17 - Slide

bloedingen bij aangeboren of verworven stollingsstoornissen
trombotische trombocytopenische purpura

x 2!

Slide 18 - Slide

Bloedtransfusie wordt niet thuis uitgevoerd.
Kruisproef = in lab wordt bloed ontvanger in contact gebracht met bloed donor. Indien geen reactie (bijv. klontering), dan kan bloed gegeven worden. Max 24 uur vóór bloedtransfusie
Positieve kruisproef = geen bloedtransfusie
Waarom zoveel checks?
Als er bloed met een verkeerde bloedgroep wordt toegediend, gaan de antistoffen van de ontvanger de rode bloedcellen afbreken (acute hemolyse). 

Symptomen zijn dan: koorts, rusteloosheid, pijn in de borst en onderrug, lage bloeddruk,
ademnood, minder of niet plassen, bruinrode urine.

Hoe meer bloed de ontvanger kreeg, hoe ernstiger de problemen die optreden.
Soms worden de antistoffen bij de ontvanger na de toediening gevormd of geactiveerd, en beginnen die de nieuwe rode bloedcellen pas na enige tijd af te breken. Dat noemen we vertraagde hemolyse.

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Slide 20 - Video

This item has no instructions

Slide 21 - Slide

Voorlichting: denk aan angst voor ziekten en geloofsovertuiging. Er is een voorlichtingsfolder. Bij kinderen mbv plaatjes, filmpjes

Slide 22 - Slide

NaCl op driewegkraan dicht = noodlijn, in geval van transfusiereactie; loodrecht op de driewegkraan

Wat zou er allemaal gecontroleerd moeten worden voordat de transfusie kan worden uitgevoerd?

Slide 23 - Mind map

This item has no instructions

Heb je het juiste medicijn?
Is het de juiste patiënt/cliënt?
Is dit het juiste tijdstip?
Wat is de juiste wijze van toedienen?
Wat is de juiste dosis?
Bestraald?

Slide 24 - Slide

De volgende controles gebeuren aan het bed van de patiënt met twee verpleegkundigen, indien aanwezig met de hulp van een digitaal scansysteem:
Actieve bevraging naam en geboortedatum patiënt en controle identificatiebandje. Deze naam wordt vergeleken met de gegevens op het transfusieformulier en het bloedderivaat.
Vergelijking van de gegevens op het bloedderivaat met het transfusieformulier (eventueel digitaal):
identificatie patiënt
bloedgroep en resusfactor
unitnummer
vervaldatum bloedderivaat
vervaldatum type and screen of kruisproef
Controle van het bloedderivaat op visuele beschadiging, verkleuring, stolsels,…

Slide 25 - Slide

This item has no instructions

Slide 26 - Slide

This item has no instructions

Slide 27 - Slide

Spoelen is nodig om in de lijn geen reactie te krijgen. In het lichaam maakt het niets uit.
Bij reacties zout aansluiten en infuus niet verwijderen ivm vervolgreacties

Bij een bloedtransfusie bestaat het risico op transfusiereacties. Noem een transfusiereactie.

Slide 28 - Mind map

This item has no instructions

Slide 29 - Slide

Koorts zonder hemolytische reactie is de meest voorkomende, veroorzaakt door leukocyten antistoffen. Dit soort reacties treden minder op, nu men werkt met erytrocytenconcentraten zonder leukocyten.

Slide 30 - Slide

Acute hemolytische transfusiereactie - een verhoogde afbraak van erytrocyten (hemolyse) binnen enkele minuten na aanvang tot 24 uur na afloop van de transfusie. Dit leidt tot bloedstolling waardoor er acute nierinsufficiëntie, longfalen en shock optreden.

Slide 31 - Slide

Tgv Interactie tussen een allergeen en reeds gevormd IgE (maar is niet grondig onderzocht).

Slide 32 - Slide

This item has no instructions

Wat moet je als allereerste doen, wanneer je een transfusiereactie vermoedt?
A
de arts bellen
B
klemmetje van transfusielijn dichtzetten
C
MEWS uitvoeren

Slide 33 - Quiz

This item has no instructions

Slide 34 - Slide

This item has no instructions

Slide 35 - Slide

This item has no instructions

Met welke infuusvloeistof mag de RBC gegeven worden?
A
NaCL 0,9%/ Glucose 5%
B
Glucose 5%
C
NaCL 0,9%

Slide 36 - Quiz

This item has no instructions

Wat is een kruisproef?

Slide 37 - Open question

This item has no instructions

Welke controles voer je uit voor het geven van een bloedtransfusie?

Slide 38 - Open question

This item has no instructions

Iemand met bloedgroep AB- kan de volgende bloedtransfusie krijgen
A
O+
B
A-
C
BEIDE KUNNEN
D
GEEN VAN BEIDE KAN

Slide 39 - Quiz

This item has no instructions

Welke reacties kunnen optreden tijdens of na een bloedtransfusie?

Slide 40 - Mind map

This item has no instructions

Welke verpleegkundige acties moet je ondernemen bij het vermoeden van een transfusiereactie?

Slide 41 - Open question

This item has no instructions

vragen

Slide 42 - Slide

This item has no instructions