alkanen en alkenen (par. 2.1 en 2.2)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lessen op vrijdag 

Standaard begin om 14:15 uur

Koolstofchemie

Deel 1: Alkanen  (par. 2.1)

Waar gaan we het over hebben? 

• Aardolie en aardgas

• Groepen stoffen in aardolie/aardgas (alkanen en alkenen) 

• Structuurformules en naamgeving

Nu naar de stoffen in aardolie gekeken op basis van kookpunt, kan ook op een andere manier 

Alkanen 

Formule	Naam
CH 4	methaan
C 2 H 6	ethaan
C 3 H 8	propaan
C 4 H 10	butaan
C 5 H 12	pentaan
C 6 H 14	hexaan

Groep stoffen (meestal) afkomstig uit aardgas en aardolie

Algemene formule alkanen: C_nH_2n+2

Deze moet je uit je hoofd kennen. 

Ezelsbruggetje:  Mama En Papa Bestellen Pizza Hawaii

Geef de naam die bij deze structuurformule hoort

Alkanen 

Isomeren:

Gelijke molecuulformule, andere structuurformules

Vertakte en onvertakte ketens

Vb.: C₄H₁₀

butaan

methylpropaan

Zijgroepen (functionele groepen)

Voorvoegsel	zijgroep	Voorvoegsel	zijgroep
Methyl-	-CH 3	fluor-	-F
Ethyl-	-CH 2 CH 3	chloor-	-Cl
		broom-	-Br
		jood-	-I

fluormethaan

Tabel staat op pagina 41. Nodig bij naamgeving. (voor de toets moet je deze uit je hoofd kennen)

Naamgeving alkanen

1. Zoek de langste koolstofketen en geef de juiste naam daarbij

 

2. Zijn er zijgroepen? Zo, ja welke?

3. Geef de plaats (zo laag mogelijk) en hoeveelheid van de zijgroepen aan.

Naamgeving alkanen 

1. Zoek de langste koolstofketen en geef de juiste naam daarbij

  

2. Zijn er zijgroepen? Zo, ja welke?

3. Geef de plaats (zo laag mogelijk) en hoeveelheid van de zijgroepen aan.

Geef de naam van deze structuur

Andersom

Geef de structuurformule van 2-chloor-3-methylbutaan. 

Aan de slag 

Zie weektaak 

guidogeeftles.nl

Alkenen 

paragraaf 2.2 

Alkanen zijn verzadigde koolwaterstoffen 

Vandaag gaan we het hebben over alkenen (onverzadigde koolwaterstoffen)

Verzadigd of onverzadigd

Verzadigd = alleen enkele bindingen tussen de C-atomen.

Onverzadigd = bevat dubbele bindingen tussen de C-atomen. 

Alkanen zijn verzadigde koolwaterstoffen. 

Alkenen 

Groep stoffen (meestal) afkomstig uit aardgas en aardolie

  

Algemene formule alkenen: C_nH_2n

Waarom geen metheen?

Formule	Naam
C 2 H 4	etheen
C 3 H 6	propeen
C 4 H 8	buteen
C 5 H 10	penteen
C 6 H 12	hexeen

Alkenen hebben één dubbele binding

etheen

propeen

but-1-een

1. Zoek de langste koolstofketen en geef de juiste naam daarbij

 

2. Zijn er dubbele bindingen en zijgroepen?

3. Geef de plaats (zo laag mogelijk) en hoeveelheid van de zijgroepen en dubbele bindingen aan.

Andersom

Teken de structuurformule van 2-jood-3-methylpent-1-een