ARGO thema 5.9 πας en σωφρων

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Bijv. nw. groep 3: πᾶς en σώφρων

ARGO 5.9

In deze lessonup

Herhaal je de grammatica van de bijv. nw.

Leer je de bijv. nw. van groep 3

- met 3 rijtjes (πᾶς)

- met 2 rijtjes (σώφρων)

Leer je het woordje πᾶς

Leer je het woordje σώφρων

Bijvoeglijke naamwoorden (herh.)

• Congrueren met een zelfstandig naamwoord
• Kunnen alle naamvallen, geslachten en getallen hebben
• Mannelijk op -ος, vrouwelijk op -η/-α, onzijdig op -ον
• ρει regel geldt ook
• Twee onregelmatige regelmatige: μεγας en πολυς 

verschrikkelijk (mannelijk)

verschrikkelijk 

(vrouwelijk)

verschrikkelijk

(onzijdig)

δεινος

δεινον

δεινη

Welk bijvoeglijk naamwoord gaat in het vrouwelijk volgens de ρει-regel?

1. ἀγαθος
2. μακρος
3. allebei
4. geen van beide

Sleep de bijvoeglijke naamwoorden naar de zelfstandige naamwoorden waarmee ze congrueren.

τὸν ... ἄνθρωπον

τὸ ... ἔργον

τὴν ... κεφαλήν

ἡ ... βασιλεία

ὁ ... δοῦλος

καλή

ἀνδρεῖον

ἄλλος

νέαν

μέγα

Groep 3 bij het bijv. nw.

Enkele bijv. nw. gaan volgens groep 3: 

- ος ι α    ες ων σιν ας

- ος ι -      α ων σιν α

Sommige hiervan hebben 3 rijtjes: m, v, o

vb: πᾶς, πᾶσα, πᾶν (ieder, elk, (ge)heel, alle(n), alles)

Sommige hiervan hebben 2 rijtjes: m/v, o

vb: σώφρων, σώφρον (verstandig, beheerst)

                                                                 (zie HB p. 110 om alles te vinden) ook het bijvoeglijk naamwoord heeft twee verbuigingen

2) gemengd

vb σωφρων - πας, ἡδυς

Hoe kun je weten of een bijv. nw. 3 of 2 rijtjes heeft?

• Standaard bij groep 3: 2 rijtjes (want dat zijn de meesten)
• Als je in de woordenlijst kijkt kun je het zeker weten.

Want: 

• Als het bijv. nw. er in mannelijke en onzijdige vorm staat:  --> 2 rijtjes.
• Als het bijv. nw. er in mnl, VRL, onz staat --> 3 rijtjes.

Hoe kun je weten wat de stam is van een bijv. nw. uit groep 3?

• Leer de genitivus erbij!
• Als je in de woordenlijst kijkt kun je het zeker weten.

Vb: 

• πᾶς, παντός:  --> παντ-
• σώφρων, σώφρονος --> σωφρον-

Bijzonderheid bijv. nw. groep 3

Het vrouwelijke rijtje ev!

Betekenis πᾶς enkelvoud

Betekenis πᾶς meervoud

verstandig (mannelijk)

verstandig (vrouwelijk)

verstandig (onzijdig)

σωφρων

σωφρον

σωφρων

verstandig (mannelijk)

verstandig (vrouwelijk)

verstandig (onzijdig)

πᾶς

πᾶσα

πᾶν

Waarom heet groep 3 ook wel 'gemengde groep'?

1. Omdat er mnl, vrl en onz woorden in zitten
2. Bestaat uit stammen die eindigen op klinkers en medeklinkers
3. Omdat de Grieken dat wel zo sociaal vonden
4. Huh, heeft grammatica ooit een reden?

Noteer geslacht, getal en naamval.
παντος χρηματος

1. nom ev m
2. gen ev m
3. gen ev o
4. acc mv m

πας κινδυνος

Wat is de naamval, getal en geslacht?

1. nom ev mnl
2. gen ev mnl
3. nom ev onz
4. gen ev onz

πας κινδυνος

Wat is de vertaling?

1. elk gevaar
2. het hele gevaar
3. alle gevaren

Wat congrueert er met

τῃ ἡμέρᾳ

1. παντι
2. πασῇ
3. πασαῖ
4. πᾶσι

Hoe kan je πασῃ τῃ ἡμερᾳ vertalen?

1. iedere dag
2. de hele dag
3. alle dagen
4. heel de dag

Zet het bijv. nw. in de goede vorm
πατερας (πας)

1. παντας
2. πασι
3. παντος
4. πασαις

Ik weet wat congruentie is.

nee, totaal niet

een beetje

goed genoeg voor een voldoende op de toets

zo goed dat ik het aan iemand kan uitleggen

Ik ken de rijtjes van -ος, -η/α en -ον

nee, totaal niet

een beetje

goed genoeg voor een voldoende op de toets

zo goed dat ik er nooit fouten mee maak

Ik ken het rijtje van groep 3

nee, totaal niet

een beetje

goed genoeg voor een voldoende op de toets

zo goed dat ik er nooit fouten mee maak

Ik weet hoe de rijtjes van het bijv.nw. uit groep 3 werken
(πας, σωφρων)

nee, totaal niet

een beetje

goed genoeg voor een voldoende op de toets

zo goed dat ik de verschillen nu kan benoemen