les 1 inleiding in de psychiatrie

• psychiatrie
• MBO
• Studiejaar 3

Psychiatrie in het 3e jaar: 

Begeleiden in de psychiatrie

Leerdoelen vak Psychiatrie

Je kunt in het bieden van zorg en begeleiding aan de psychiatrische zorgvrager kennis toepassen van ziektebeelden.

Je kunt de categorieën van de DSM-5 van elkaar onderscheiden.

Je kunt de kenmerken van de verschillende psychiatrische stoornissen herkennen en benoemen.

Je kunt de oorzaken van psychiatrische stoornissen benoemen en de verschillende theorieën over het ontstaat van psychiatrische stoornissen beschrijven.

 

Inleiding in de psychiatrie

 Inleiding in de psychiatrie  

• De inhoud van dit theoriedeel

1- Psychische hulpverlening

2- Wanneer is er sprake van een psychisch probleem?

3-  De continuïteitsgedachte en de evenwichtsgedachte

4- Het ontstaan van psychische problemen

5- Algemeen psychopathologische verschijnselen                                                    6- Indeling in psychische stoornissen

Welke psychiatrische aandoeningen ken je of heb je wel eens van gehoord?

Welke vormen van psychische hulpverlening ken je?

psychische hulpverlening

Van licht tot ernstige problematiek

Ambulante en intramurale zorg

Psychiatrisch centrum

PAAZ

Onderwijs voor kinderen en jeugdigen met psychische problemen

Van licht tot ernstige problematiek

Nederland kent verschillende vormen van psychische hulpverlening. De vorm is vooral afhankelijk van de ernst van de problematiek.

Bij lichte psychische problemen kun je steeds vaker het internet raadplegen. De overheid zet in op eHealth en ook op e-mental health. Het gaat hierbij om zelfhulp via het internet bij lichte psychische klachten en sociale problemen. In veel gevallen kun je hier anoniem aan deelnemen.

Bij ernstige problematiek moet je denken aan 24 uurs opvang en behandeling bijvoorbeeld in een  gesloten behandelafdeling. 

Als je wilt kun je een zelftest maken op de volgende website

https://www.lentis.nl/zelftest/

www.lentis.nl

Ambulante , Semimurale- intramurale zorg

Van oudsher wordt binnen de ggz onderscheid gemaakt tussen intramurale of klinische zorg en extramurale of ambulante zorg. Dat onderscheid begint te vervagen. Vroeger boden de psychiatrische ziekenhuizen de intramurale zorg en had je de RIAGG (de regionale instelling voor ambulante geestelijke gezondheidszorg) voor ambulante zorg. Alle psychiatrische centra bieden tegenwoordig vrijwel alle vormen van hulpverlening aan, ook de zogenaamde semimurale zorg.

Ambulante zorg

Onder ambulante zorg wordt verstaan de zorg die in de thuissituatie of in een praktijk (huisarts, psycholoog, psychiater) wordt geboden en waarbij de cliënt gewoon thuis blijft wonen, blijft werken en/of een opleiding volgt. Het gaat meestal om hulp met de omvang van enkele uren per week.

Het verblijven in de normale omgeving wordt gezien als een belangrijk winstpunt van de ambulante zorg. Vandaar dat de overheid inzet op psychiatrische thuiszorg.

Semimurale zorg

Dit is een tussenvorm. Je bent niet opgenomen in een ggz-instelling, maar het kan zijn dat je niet geheel zelfstandig woont of dat je gedurende de week bepaalde dagdelen doorbrengt binnen een dergelijke instelling. Onder deze vorm van hulpverlening vallen vormen van beschermd wonen, deeltijdbehandelingen (dagbehandeling) en dagbesteding.

Intramurale zorg

Dit is de zorg die binnen de muren van een ggz-instelling of psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis wordt geboden. Hierbij gaat het om 24-uurszorg waarbij iemand is opgenomen. De overheid streeft ernaar om deze vorm van hulpverlening zo veel mogelijk terug te dringen. Alleen als het noodzakelijk is, dient intramurale zorg aangeboden te worden. De Wet langdurige zorg (Wlz) probeert dat te regelen.

PAAZ

Behalve in een psychiatrisch centrum kun je ook bij een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (PAAZ) of medisch-psychiatrische unit terecht voor allerlei vormen van behandeling van psychische problematiek. Er komen bijvoorbeeld mensen die acuut psychotisch of depressief zijn en/of suïcidaal gedrag vertonen. De PAAZ vangt ook mensen op die acuut in de war zijn geraakt, terwijl de oorzaak niet duidelijk is en lichamelijke factoren mogelijk een rol spelen. 

Onderwijs voor kinderen en jeugdigen met psychische problemen

Centra voor kinder- en jeugdpsychiatrie hebben vaak een school op hun terrein. Naast de behandeling gaan de kinderen en jeugdigen overdag zo normaal mogelijk naar school. De scholen voor kinderen met psychische problemen vallen onder cluster 4.

Onder cluster 4 vallen scholen voor leerlingen met ernstige gedragsstoornissen en/of psychiatrische problematiek:

scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen (zmok)

scholen verbonden aan een pedologisch instituut (PI-scholen)

scholen verbonden aan gesloten jeugdinrichtingen (justitie en jeugdzorg +).

Wanneer is er sprake van een Psychisch probleem ?

In de psychiatrie gaat het om hulpverlening aan mensen die een psychisch probleem hebben en vaak in nood verkeren. Van oorsprong is het een medisch specialisme. De naam is afgeleid van ‘psyche’ en ‘iater’, het Griekse woord voor arts. Tegenwoordig kijkt het vak heel wat breder naar psychische problemen dan alleen vanuit de medische invalshoek.

 Wanneer spreek je van een psychisch probleem of van psychisch ziek?

Wanneer is er nu precies sprake van psychische nood? 

Is er bij een sombere periode sprake van psychische nood? 

Als iemand vaak zijn handen moet wassen, is deze persoon dan psychisch ziek?

Wat is normaal of abnormaal?

De vraag wat normaal of wat abnormaal is, laat zich niet zo eenvoudig beantwoorden. Zeker niet wanneer het gaat om gedrag van mensen. Is zes keer in de week drie uur voor een bepaalde sport trainen nog normaal of ben je dan ook niet helemaal goed bij je hoofd? Is in huilen uitbarsten in de klas voor een jongen van 18 normaal?

Bij de beoordeling spelen onder andere de volgende factoren een rol:

je persoonlijke opvatting

de opvattingen van de omgeving

de situatie.

Bij de beoordeling spelen onder andere de volgende factoren een rol:

je persoonlijke opvatting

de opvattingen van de omgeving

de situatie.

www.dumpert.nl

De continuïteitsgedachte 

Of mensen wel of niet psychisch gezond zijn, kun je aangeven met behulp van een geleidelijke schaal, die loopt van enorm psychisch gezond tot ernstig psychisch lijden. Zo’n geleidelijke of geleidende schaal wordt ook wel een continuüm genoemd. Vandaar dat men in dit verband spreekt van de continuïteitsgedachte.

De continuïteitsgedachte:

psychisch gezond (0)-------------------------Ernstig psychisch lijden(100)

Of mensen wel of niet psychisch gezond zijn, kun je aangeven met behulp van een geleidelijke schaal, die loopt van helemaal psychisch gezond tot ernstig psychisch lijden. Zo’n geleidelijke of geleidende schaal wordt ook wel een continuüm genoemd. Vandaar dat men in dit verband spreekt van de continuïteitsgedachte.

"Draagkracht"
Wat bekent draagkracht in de psychiatrie ?

1. Iemands vermogen om bepaalde gewichten te dragen.
2. De kracht die vrouwen hebben om de zwangerschap te dragen
3. Iemands vermogen om bepaalde lasten (in figuurlijke zin) te dragen
4. Wat iemand in figuurlijke zin te dragen heeft. De hoeveelheid spanning of druk die iemand ervaart

Draaglast is

1. Wat je in je leven aankunt
2. Wat je in je leven aan leuke ervaringen krijgt
3. Wat je in je leven aan nare ervaringen krijgt
4. Wat je in je leven de moeite waard vindt

De evenwichtsgedachte

Bij onze opvatting over psychisch lijden gaan we niet alleen uit van de continuïteitsgedachte, maar ook van de zogenaamde evenwichtsgedachte, balans tussen draagkracht en draaglast.

De evenwichtsgedachte:

Draagkracht ---------------------------------------------Draaglast