17.5 Genregulatie 23-24

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 17.5 Genregulatie

1 / 41

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 41 slides, with text slides and 4 videos.

Lesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 17.5 Genregulatie

Slide 1 - Slide

Doel en begrippen 17.5

Je leert hoe cellen selectief genen (de)activeren om hun eiwitproductie te regelen

activeren, silencen, genexpressie, chromatinestructuur, nucleolus, epigenoom, milieufactoren, epigenetica, genomische inprinting, genregulatie, structuurgenen, regulatorgenen, operator, promotor, repressoreiwit, transcriptiefactoren, enhancers, silencers, activatoreiwitten, repressoreiwitten, micro RNA

Slide 2 - Slide

zie volgende dia

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Video

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 5 - Slide

Epigenetica

Genexpressie kan worden beïnvloed door wijzigingen in chromatine (DNA + eiwitten) zonder dat de nucleotidenvolgorde wordt veranderd.

Slide 6 - Slide

Filmpje zie volgende dia

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video

Spiralisatie

Donkere plekken in de kern:

sterk gespiraliseerd DNA

= heterochromatine

-> geen transcriptie

+ nucleolus (kernlichaampje)

(betrokken bij RNA synthese)

Slide 9 - Slide

Spiralisatie

Lichte plekken in de kern:

weinig gespiraliseerd DNA

= euchromatine

-> wel transcriptie

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Methylering en acetylering histonen

Acetylering (toevoeging van een -COCH3 groep) van een histonstaart zorgt voor minder spiralisatie

Slide 12 - Slide

Methylering en acetylering histonen

Methylering (toevoeging van een -CH3 groep) van een histonstaart zorgt voor meer spiralisatie

Slide 13 - Slide

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 14 - Slide

Methylering DNA

Methylering (toevoeging van een -CH3 groep) van de Cytosine-base bij de promotor (aanhechtingsplaats van RNA polymerase) voorkomt de transciptie (blokkade)

Slide 15 - Slide

Methylering DNA

Methylering van Cytosine wordt beïnvloed door invloeden van buitenaf (stress/ eetpatroon=epigenetica).

Slide 16 - Slide

Methylering DNA

Methylering van Cytosine wordt bij de DNA replicatie meegenomen dus erft het kind het methylering-patroon van de ouders -> eigenschappen van een kind zijn deels beïnvloed door de milieufactoren van de ouders.

Slide 17 - Slide

Methylering DNA

Genomische imprinting: als de eigenschappen van een kind recessief zijn doordat het dominante gen is uitgeschakeld door epigenetische factoren.

Slide 18 - Slide

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 19 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Voorbeeld: regulatie van genen voor de aanmaak van enzymen om lactose te verteren (bron 21)

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Regulatie transcriptie

prokaryoot

1. Welk enzym zou er gemaakt kunnen worden zodat lactose afgebroken wordt?

2. Leg uit dat hier sprake is van een negatieve terugkoppeling