Psychogeriatrische aandoeningen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie

Wat weet je over dementie?

Dementie 

• Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen, ook wel dementiesyndroom genoemd, waarbij de hersenen niet meer in staat zijn om informatie goed te verwerken. Er zijn ruim 50 hersenziekten die kunnen bijdragen aan  het krijgen van dementie.

Boek blz.101

Oorzaken dementie 

• Slechte leefstijl (roken, alcohol, ongezond eten)
• leeftijd 
• erfelijkheid 

 

• roken vergroot de kans op de ziekte van Alzheimer met ongeveer 45%!

Vormen van dementie

• Ziekte van Alzheimer
  
• Vasculaire dementie
  
• Frontotemporale dementie (FTD)
• Lewy-body-dementie
  
• Ziekte van Korsakov
  
• Ziekte van Parkinson
  
• Ziekte van Creutzfeldt-Jacob (CJD)

Verschijnselen

• Geheugenverlies
• Desoriëntatie in tijd, plaats en/of persoon
• Afasie (taalproblemen)
• Apraxie (problemen met handelingen)
• Agnosie (herkenningsproblemen)
• Decorumverlies (fatsoenverlies)

Fasen van dementie

• Fase 1: Bedreigde ik (begeleidingsniveau)
• Fase 2: Verdwaalde ik (verzorgingsniveau)
• Fase 3: Verborgen ik (verzorgings/verpleegniveau)
• Fase 4: Verzonken ik (verpleegniveau)

Behandeling dementie

Helaas geen adequate medische behandeling!

Veel onderzoek naar medicatie

Veel bewegen zorgt voor stimuleren bloedsomloop 

Alzheimer

• Wat gaat er mis met de eiwitten in de            hersenen bij de ziekte van Alzheimer?

• Wat is het gevolg van deze processen in        de hersenen?

• Welk gebied is meestal als eerste aangedaan en welke gevolgen heeft dat?

• Beschrijf de symptomen van de aantasting    bij de - Temporaalkwab

            - Frontaalkwab

            - Pariëtaalkwab

Ziekte van Alzheimer

Bij 60 tot 70% van de mensen met 

verschijnselen van dementie is de 

ziekte van Alzheimer de oorzaak

- Ophopingen van bepaalde eiwitten  (zgn. Plaques) in de                   hersenen tussen de  hersencellen, zenuwcellen gaan kapot

Verschijnselen Alzheimer

• Afasie: Moeite met het vinden van de juiste woorden
• Agnosie: moeite met herkennen van voorwerpen/geluiden
• Apraxie: Moeite met praktische handelingen
• Uitvoerende functies verstoord: abstract denken (bv rekenen)

Vasculaire dementie

• Wat gebeurt er bij vasculaire            dementie in de hersenen?

• Welke symptomen kunnen              voorkomen bij vasculaire                  dementie?

• Hoe is het beloop bij vasculaire 

  dementie?

• Wat zijn de risico factoren bij 

  vasculaire dementie?

Vasculaire dementie

• Ontstaat door stoornissen in de doorbloeding van de hersenen.
• De oorzaak is meestal ziekte van hart en bloedvaten

• Vaak hebben zorgvragers in het verleden chronische hoge bloeddruk, diabetes of een herseninfarct gehad

Verschijnselen vasculaire dementie

• Cognitieve stoornissen zie je eerder dan geheugen                      stoornissen
• Vaker depressies omdat de zv zich lang bewust blijft van zijn    achteruitgang
• Grilliger verloop
• Combinatie van geestelijke/lichamelijke achteruitgang

Frontotemporale dementie

• Wat gebeurt er in de hersenen bij    frontotemporale dementie (FTD)?

• Wat zijn verschijnselen bij 

  functiestoornis van de                      frontaalkwab?

• Hoe ontstaat vergeetachtigheid        bij FTD?

• Wat is het verloop van FTD?

Frontotemporale dementie

Bij deze vorm van dementie zijn de frontale of voorkwab van de hersenen gekrompen door het afsterven van hersencellen tgv een defect gen..

Kenmerken:

• Begint op jonge leeftijd (meestal tussen 50 en 60 jaar)  
• Persoonlijkheidsveranderingen (extravert of juist terugtrekken)  
• Onbeleefd, ongeduldig, egoïstisch of agressief gedrag  
• Spraakproblemen of geheel verlies van spraak  

Begeleiding 

In het boek worden vormen van begeleiden verteld, zoals reminiscentie individueel of in de een groep en belevingsgerichte benadering.

Onderstaande video (duur 17 min.)  geeft mooi de praktijk weer..........

Dementie/verstandelijke handicap

Het herkennen van dementie is bij mensen met een verstandelijke beperking niet eenvoudig. 

Het risico bestaat daarom ook dat begeleiders, gedragsdeskundigen of naasten het veranderende gedrag verkeerd verklaren. 

Zo wordt weleens onterecht gedacht aan een depressie of een spannende gebeurtenis. Maar gedrag kan ook toegeschreven worden aan dementie, terwijl er een heel andere oorzaak is bijvoorbeeld een niet goed werkende schildklier of een verslechtering van het zicht.

Verschijnselen bij mensen met een verstandelijke

handicap?

• Feitelijk zijn de verschijnselen van dementie bij mensen met een verstandelijke handicap niet anders
  

dan bij normaal begaafden.

• Sommige mensen met een verstandelijke handicap hebben bepaalde vaardigheden echter nooit gehad. Bij andere

vaardigheden hebben zij altijd ondersteuning gehad

Achteruitgang in vaardigheden zijn daarom lastig op te merken.

• Sneller geïrriteerd zijn, ineens niet meer naar vaste activiteiten willen, zich steeds meer terugtrekken, passiever worden, of steeds vaker moeite hebben met dagelijkse taken. Dit zijn voorbeelden van gedragingen die kunnen wijzen op (beginnende) dementie bij mensen met een verstandelijke beperking.

https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/images/KGS/images/Nieuws/Brochure_dementie.pdf

 Dementie bij mensen met een verstandelijke

handicap te testen

De testen die beschikbaar zijn voor normaal begaafde mensen zijn niet te gebruiken voor mensen meteen verstandelijke handicap. De vragen en getoetste vaardigheden zijn veelal niet op hen van toepassing.

Voor mensen met een verstandelijke handicap zijn daarom speciale testen beschikbaar. In Nederland is de NETOL (Neuropsychologische testserie voor oudere licht verstandelijk gehandicapten)11 voormensen met een lichte verstandelijke handicap geschikt. Voor mensen met een matige en (zeer) ernstige verstandelijke handicap is de DSVH (Dementieschaal voor mensen met een verstandelijke handicap) geschikt, dit is een gedragsobservatieschaal