1.8 Grammatica woordsoorten Herhaling - les 1 en 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

1.8 Grammatica woordsoorten

Lesdoelen:

Aan het eind van de les hebben we de volgende woordsoorten herhaald:

• toekomende tijd (alleen VWO)
• lidwoord (lw) > olw en blw
  
• zelfstandig naamwoord (znw)
  
• bijvoeglijk naamwoord (bnw)
• voorzetsel (vz)
• voegwoord (vw) 
  
• zelfstandig werkwoord (zww)
• hulpwerkwoord (hww)
  
• koppelwerkwoord (kww)
• persoonlijk voornaamwoord (pers vnw)
  
• bezittelijk voornaamwoord (bez vnw)
  
• aanwijzend voornaamwoord (av)
  
• vragend voornaamwoord (vrv)

zww

Geeft aan wat er wordt gedaan --> Het onderwerp doet iets.

Er staat altijd 1 zelfstandig werkwoord in de zin.

Imme fietst elke dag naar school.

Imme is naar school gefietst.

Imme zal elke dan naar school moeten fietsen.

hww

Als een zin meerdere ww heeft, is het ww dat de handeling aangeeft altijd een voltooid deelwoord of een infinitief. 

De persoonsvorm en eventuele andere ww zijn dan een hulpwerkwoord.

Imme is elke dag naar school gefietst.

Imme zal elke dag naar school moeten fietsen.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Zij

laten

hun

auto

morgen

repareren. 

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Kan

je

niet

beter

uitkijken!

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Max

zou

dat

gedaan

kunnen

hebben.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij 

heeft

weer

niet

geluisterd.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij 

kocht 

het

mooie

cadeau.

kww

Er zijn 9 koppelwerkwoorden:

zijn worden blijven

blijken lijken schijnen

heten dunken voorkomen

kww

Het koppelwerkwoord koppelt het onderwerp van de zin aan het deel waarin een bnw of znw staat. 

Het onderwerp doet niet iets, maar is iets.

Peter is een gezellige vriend. (is geeft geen handeling aan, het koppelt Peter aan een gezellige vriend.)

kww

In een zin kunnen ook een hww en een kww voorkomen. Het kww is dan een volt.dw of een infinitief.

Junior is twee weken ziek geweest.

Kww= geweest, Hww= is.

kww/hww/zww

Een kww en een zww kunnen nooit tegelijk in een zin voorkomen!

Zij zou naar school komen.

zou: hww, kww of zww?

1. hww
2. zww
3. kww

Later wordt mijn broer tandarts.

wordt: hww, zww of kww?

1. HWW
2. ZWW
3. KWW

Hij wordt een aardige docent.

wordt: hww, zww of kww?

1. kww
2. hww
3. zww

Theorie Pers.vnw

Een persoonlijk voornaamwoord duidt een

persoon,

dier

of

ding

aan.

Theorie Pers.vnw

Een persoonlijk voornaamwoord bij een: 

persoon         Kijk, de buren. Zij wonnen een loterij.

dier                Pas op voor de hond. Hij bijt.

ding               Ik zoek mijn boek. Zie jij het?

Theorie Bez.vnw

Een bezittelijk voornaamwoord

- geeft aan van wie iets is

- staat altijd voor een znw, waar het bij hoort

Jullie huis.         Mijn fiets.         Jouw vriendinnen.

Schema Pers. & Bez.vnw

Aanwijzend voornaamwoord

Een aanwijzend voornaamwoord is een woord dat iets of iemand aanwijst.

Vaak verwijzend naar het woord dat er direct achter staat. Voorbeelden van deze woordsoort zijn: 'deze', 'die', 'dit', 'dat' en 'zo'n'. Maar ook 'zo'n', 'zulke' en 'dergelijke'.

Het huis > dat huis

De jongen > die jongen

De meisjes > die meisjes

Het lidwoord bepaalt dus of het av dat of die wordt!

Vragend voornaamwoord

Een vraagwoord is een woord dat een open vraag inleidt.

wie, wat, welke, waar, wanneer, hoe, hoeveel

Staat aan het begin van de zin:

> Waarom gaan jullie niet mee?

> Wat heb je tegen haar gezegd?

Volgens JOU wil jullie vriend uit Urk jouw zeilboot kopen?

1. Zelfstandig naamwoord
2. Persoonlijk voornaamwoord
3. Bezittelijk voornaamwoord
4. Geen van allen

Volgens jou wil jullie vriend uit Urk JOUW zeilboot kopen?

1. Zelfstandig naamwoord
2. Persoonlijk naamwoord
3. Bezittelijk naamwoord
4. Geen van allen

Die mooie boeken zijn niet van ONS.

1. zelfstandig voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. bezittelijk voornaamwoord
4. geen van allen

Deze rode fiets vind ik mooier dan zo'n zwarte fiets.
Wat zijn/is de/het aanw. vnw.?

1. rode, zwarte
2. zo'n
3. deze
4. fiets

Waarom vraagt hij welk boek jij leest?Wat zijn/is de/het vr. vnw.?

1. waarom
2. welk
3. vraagt

Havo... 

mag nu de opdrachten in 1.8 die nog niet af zijn, gaan afmaken. Alles af? Ga verder met het huiswerk voor morgen. LET OP: 12, 13, 14 maken jullie niet.

VWO...

kijkt naar een filmpje over de toekomende tijd en maakt daarna 12, 13 ,14 van 1.8