4.1 Introductie Patronen verschillen in welvaart en welzijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

4.1 Patronen: verschillen in welzijn en welvaart

Herhaling Domein Wereld

Stof uit 4v (par. 1 en 6)

Meten van welvaart:

• BNP/BBP per inwoner
• VN-index/welzijnsindex
• Verdeling beroepsbevolking

• overige: toegang tot basisbehoeften, voedselsituatie. beschikbaarheid telefoon en computer, etc. 

BNP

• BNP= alle inkomsten van een land
  
• BBP= alle productie van een land (zonder buitenlandse inkomsten)

-> per hoofd/per inwoner

Problemen BNP/hoofd:

• verschil in koopkracht           -> koopkracht pariteit
• informele sector ontbreekt -> nationale statistieken                                                                                           verbeteren
• sociale ongelijkheid                -> inkomensverschillen tussen                                                                             klassen zichtbaar maken
• regionale ongelijkheid           -> inzoomen

VN-welzijnsindex (HDI)

BNP, levensverwachting en analfabestisme

Waarom is deze beter dan het BNP/hoofd?

Wereldsysteem

Verdeling beroepsbevolking

Ontwikkeling beroepsbevolking

Drie veranderingen:

1. Agrarische revolutie
2. Industriële revolutie: deagrarisatie, mechanisering en schaalvergroting
3. Opkomst dienstenmaatschappij: mechanisering, automatisering en uitschuiving

Elk gebied op aarde gaat op eigen tempo door deze fases. 

Welk wereldsysteem is zichtbaar in deze kaart?

Welke verandering heeft plaatsgevonden t.o.v 200 jaar geleden?

Wereldsysteem

Centrum: ontwikkelde landen

Semiperiferie: landen in ontwikkeling

Periferie: ontwikkelingslanden

In elk van deze gebieden overheerst het werk van 1 sector uit de internationale arbeidsverdeling. Welke sector hoort bij welk gebied?

Internationale arbeidsverdeling

Centrum: dienstensector/ 

tertiair(commercieel) + quartiar (niet-commercieel)

Semiperiferie: industrie/secundair

Lagelonenlanden, verschuiving industrie sinds WOII

Periferie: agrarisch/primair, grondstofafhankelijk

Af te lezen van: verdeling beroepsbevolking + samenstelling exportpakket

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 4

§ 1

Opdr. 1 t/m 3