Les 1 - grenzen

• Communicatie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Periode 3 - Communicatie - les 1

Periode 3 - Communicatie - les 1

• Meningen
• Grenzen
• Censuur
• Beledigen
• Satire
• Opdracht

Vrij communiceren

Communicatie is een belangrijk onderdeel van onze levens en de mate van vrijheid om te communiceren heeft een grote invloed op onze samenleving en democratie. 

In Nederland is de vrijheid van meningsuiting een kostbaar recht dat ons in staat stelt om openlijk onze gedachten te uiten, waardoor een uitwisseling van perspectieven ontstaat en een vruchtbare voedingsbodem wordt gecreëerd voor vooruitgang, begrip en diversiteit.

Vrijheid volgens Europees recht

Vrijheid van meningsuiting en van informatie (artikel 11)

1. Eenieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te hebben en de vrijheid kennis te nemen en te geven van informatie of ideeën, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen.

Grenzen

Tot hoever mag je alles zeggen?

Zitten er grenzen aan de
vrijheid van meningsuiting?

1. Ja
2. Nee

Grenzen 

Grenzen aan de vrije meningsuiting

In het wetboek van Strafrecht staat dat het in Nederland niet is toegestaan om iemand bewust te beledigen op basis van ras, godsdienst, levensovertuiging, beperking of seksuele geaardheid. Andere voorbeelden van een beperking van de vrije meningsuiting zijn:

artikel 137d – het verbod tot het in het openbaar aanzetten tot discriminatie, haat of geweld tegen leden van groepen;

artikelen 131 en 132 – opruien tot geweld (en tot het plegen van strafbare feiten).

Wat is censuur?

Censuur

Censuur is wanneer informatie, zoals woorden, beelden, of ideeën, bewust wordt tegengehouden, aangepast, of verboden door een autoriteit, zoals de overheid, mediaorganisaties, of andere groepen. 

Een voorbeeld van censuur is wanneer een regering besluit om bepaalde boeken te verbieden omdat ze kritisch zijn over de overheid of een bepaalde politieke ideologie. 

Waarom is het recht op vrijheid van meningsuiting zo belangrijk?

Waarom is het belangrijk?

Het recht op vrijheid van meningsuiting vormt de basis van een democratische samenleving en draagt bij aan verschillende belangrijke aspecten:

• Vrijheid van meningsuiting is een pijler van een democratische samenleving. Het stelt mensen in staat om hun stem te laten horen, deel te nemen aan discussies over kwesties van algemeen belang.
• Het recht op vrijheid van meningsuiting bevordert een vrije uitwisseling van ideeën en informatie. Dit draagt bij aan intellectuele groei en het vermogen om van elkaar te leren.
• Het stelt mensen in staat om zichzelf uit te drukken en hun identiteit, cultuur, en overtuigingen te uiten. Dit draagt bij aan de diversiteit en rijkdom van de samenleving.
• Vrijheid van meningsuiting fungeert als een controlemechanisme op machtsmisbruik door de overheid en andere autoritaire instellingen. Het stelt burgers in staat om misstanden aan de kaak te stellen en verantwoording te eisen van degenen die aan de macht zijn.

Wat mag wel en wat niet?

Holocaustontkenning: In Nederland is Holocaustontkenning verboden. Het wordt gezien als ‘strafbare discriminatie’. De achterliggende gedachte is dat de historische feiten van de massavernietiging van de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog overduidelijk zijn. Ontkenning daarvan is een vorm van discriminatie (antisemitisme).

Godslastering: In ons land is in 2014 de wet op godslastering geschrapt. Godslastering of blasfemie is het kwaadspreken of bespotten van een god of opperwezen of van godsdienstige tradities. Mensen die zich beledigd voelen, kunnen zich nog wel beroepen op artikel 137c in het wetboek van Strafrecht over beledigen van groepen wegens ras, godsdienst of levensovertuiging. Maar daar staat niet in dat het beledigen van een god of goden strafbaar is.

Homofobie: 

Is de angst voor, afkeer van, of discriminatie tegen homoseksuele mensen of homoseksualiteit in het algemeen.
In Nederland is discriminatie op basis van seksuele geaardheid verboden en strafbaar volgens de wet. Dit betekent dat het uiten van homofobe opvattingen of het discrimineren van homoseksuele mensen bij wet niet is toegestaan. 

Mag je dus iemand beledigen?

Vrijheid van meningsuiting en het verbod om iemand te beledigen botsen met elkaar. 

Het antwoord is onduidelijk. Het recht op vrijheid van meningsuiting betekent niet dat mensen het recht hebben om anderen opzettelijk te beledigen of te kwetsen. In veel landen, waaronder Nederland, zijn er wetten die belediging strafbaar stellen, vooral wanneer het doelbewust en met opzet gebeurt.

De Officier van Justitie maakt een afweging als hij/zij inderdaad het idee heeft dat er sprake is van smaad(schrift), laster of belediging. Toch blijft het vaak neerkomen op een belangenafweging. 

Welk recht moet op dat moment wat zwaarder wegen? Zijn er grenzen over gegaan? 

Hoewel het niet altijd duidelijk is waar de grens ligt tussen discriminatie en vrije meningsuiting, zijn er dus wel richtlijnen en afspraken die helpen om deze grens te bepalen maar zal dit per geval bekeken worden. 

Mag dit in zijn rol als volksvertegenwoordiger?

Zo ja, waarom wel en zo nee, waarom niet?

Mag dit in zijn rol als volksvertegenwoordiger?

Bijna 6500 mensen deden aangifte van discriminatie naar aanleiding van de uitspraken die Geert Wilders op 12 en 19 maart 2014 in Den Haag deed over “minder Marokkanen”.

Het OM heeft een uitvoerige juridische analyse gemaakt van de uitlatingen en de context waarin die hebben plaatsgevonden en komt tot de conclusie dat Wilders in zijn speech willens en wetens de grenzen van het toelaatbare heeft overschreden.

Politicus Geert Wilders is in 2016 door de rechtbank Den Haag veroordeeld voor groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie. In hoger beroep is de heer Wilders door het hof veroordeeld voor groepsbelediging. Voor het aanzetten tot discriminatie, waarvoor hij in 2016 door de rechtbank Den Haag nog werd veroordeeld, volgde dit keer vrijspraak.

Mag dit in zijn rol als cabaretier?

Zo ja, waarom wel en zo nee waarom niet?

Is er verschil tussen deze twee filmpjes? 

Satire 

Satire is een kunstvorm waarbij vaak op humoristische wijze kritiek of verontwaardiging wordt geuit over, personen of misstanden in de maatschappij of om mensen aan het denken te zetten. 

Opdracht 

Zoek een video waarbij de grenzen worden opgezocht.

Geef hierbij uitleg waarom.

Plaats de youtube-link in word document

Stuur word bestand naar:

[e-mail]