Hoofdstuk 4: ontwikkeling van de kleuter

• Pedagogisch handelen
• Secundair onderwijs

Wat weet je over de tandjes van een peuter?

Wat is er bijzonder voor de motorische ontwikkeling van een peuter?

Wat is 'magisch denken'?

Wat weet je over de 'peuterpuberteit'?

Welke 3 soorten spel kent een peuter?

Welke leeftijd heeft een kleuter?

Wat is het verschil tussen een peuter en kleuter?

Welke 3 ontwikkelingsdomeinen zien we bij de ontwikkeling van een kleuter?

Welke subdomeinen zien we bij de fysieke ontwikkeling van een kleuter?

Hoofdstuk 4: ontwikkeling van de kleuter

Fysieke ontwikkeling

1. Lichamelijke ontwikkeling
2. Motorische ontwikkeling
3. Sensorische ontwikkeling 

1. Lichamelijke ontwikkeling

• Groeit 6 cm/jaar
• Lichaam groeit sneller dan hoofd
• Kleuter gaat er 'volwassener' uitzien 

2. Motorische ontwikkeling

Grove motorieke: kleuter krijgt meer controle over zijn eigen spieren => bv. leren fietsen, hinkelen, met de bal spelen, klimmen,...

2. Motorische ontwikkeling

Fijne motoriek (evolutie tekenstijl)

• Begin: horizontale krassen, daarna verticale krassen en ronde vormen
  
• Krassen worden geleidelijk aan krabbels (bewegingen worden beheerster)
  
• 3 jaar: figuren worden zichtbaar + zelfgemaakte tekeningen worden herkenbaar
  
• 4 à 5 jaar: eerste tekening is een mens (belangrijkste deel voor een kind)
  
• Kopvoeters: armen en benen rechtstreeks aan het hoofd

3. Sensorische ontwikkeling

• Sensomotoriek: de interactie tussen de zintuigen (sensoriek) en het bewegen (motoriek) wordt steeds beter. 

• Betere oog-handcoördinatie + wordt zelfredzamer --> bv. zelfstandig eten met vork en mes, zichzelf aan-uitkleden, zich wassen,...

Cognitieve ontwikkeling

1. Ontwikkeling van het denken 
2. Taalontwikkeling
3. Persoonlijkheids- ontwikkeling 

1. Ontwikkeling van het denken

Fantasie! 

• basis voor spel: eerste rollenspelen
• als verwerking: beleefde zaken een plaats geven
• en angst: soms bang van de eigen fantasie
• slimme fantasie om eigen fouten te verstoppen

2. Taalontwikkeling

• Al ongeveer 600 woorden ter beschikking
• Passieve woordenschat: niet alle woorden worden door de kleuter gebruikt, maar hij begrijpt ze wel. 
• Vertelt veel verhalen en zinnen worden langer
• Uitspraak verbetert en grammaticale regels worden beter toegepast
• Stelt eindeloze waarom- vragen 

3. persoonlijkheidsontwikkeling

• Leert verschil tussen 'goed' en 'kwaad' kennen 
• Regels, geboden en verboden begint hij te gehoorzamen om geen straf of beloning te krijgen. 
• Begrijpt 'oorzaak' en 'gevolg'
• Opgelegde regels verinnerlijken = hij leert het verschil tussen 'goed' en 'kwaad'

• Inlevingsvermogen wordt groter = denkt minder egocentrisch => leert zich in te leven in het standpunt en gevoelens van anderen = Empathie

Socio - emotionele ontwikkeling

1. Sociale ontwikkeling 
2. Emotionele ontwikkeling 

1. Sociale ontwikkeling

Leren door te spelen! 

Favoriete spelvormen kleuters: 

• Constructief spel: voorwerpen om iets te bouwen
• Associatief spel: uitwisselen van voorwerpen, verbanden leggen bv. een schilderij maken en materiaal uitwisselen met elkaar
• Coöperatief spel: met elkaar samen spelen

2. Emotionele ontwikkeling

Kleuters vinden plezier in de dingen die ze kunnen, maar willen ook bijleren en groeien. 

• Genderidentiteit: ze weten van zichzelf of ze zich mannelijk of vrouwelijk voelen. 
• Vanaf 5 jaar: weten dat gender vaststaat
• Kleuters verkennen het lichaam verder

• Gevoelens en emoties bij zichzelf leren herkennen en benoemen

• Kan al eigen emoties bij anderen herkennen = begin van empathie

www.bookwidgets.com