4.1 Prikkels en gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4 

Gedrag

Wat gaan we deze les doen?

• Introductie hoofdstuk 4
  
• Bespreken § 4.1 Prikkels en gedrag
  
• Maken opdrachten § 4.1 

Gedrag

Hoofdstuk 4

• Prikkels en gedrag (4.1) 
• Leren (4.2) 
• Lichaamstaal (4.3)
• Samen leven (4.4)
• Territorium (4.5)

Hoe ontstaat gedrag?

• Gedrag is alles wat een mens of een dier doet 
• Een verandering in het gedrag wordt veroorzaakt door de omgeving of door het dier zelf 
• Veranderingen waar je op kan reageren heten prikkels 
• Uitwendige prikkel: Een prikkel van buitenaf 
• Inwendige prikkel: Een prikkel vanuit het lichaam

Werkt een prikkel altijd?

• Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op prikkels

• Prikkels die altijd tot gedrag leiden en ook altijd hetzelfde gedrag oproepen, noemen we sleutelprikkels 



• Zulke sleutelprikkels zijn vaak afhankelijk van de leeftijd 
• Sperren (jonge vogeltjes) 
• Dreigen (volwassen stekelbaars)

Wanneer reageer je?

• Drempelwaarde (wel of niet reageren)      Je reageert als een optelsom van prikkels boven een bepaalde waarde uit komt    

• Motivatie (bereidheid)                                        Je reageerdt pas op een prikkel als de      motivatie groot genoeg is 

Hoe bestudeer je gedrag?

• Etholoog = Een bioloog die diergedrag bestudeert 
• Een stukje gedrag noem je een Handeling
• Ethogram = Een lijst met beschrijvingen van handelingen
• Protocol = Aantekeningen van wat een dier allemaal doet, hoelang het daarmee bezig is en in welke volgorde het dier de handelingen uitvoert. 

Gedrag  onderzoeken 

• Observeren 
• Ethogram maken
• Protocol maken                      (2 manieren) 
• Diagram maken van alle resultaten 

Huiswerk

Maken opdrachten §4.1